Εμείς οι Ευρωπαίοι πολίτες ανησυχούμε για την επιστροφή του πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποκαλύπτει τις αδυναμίες και τις εξαρτήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των κρατών-μελών της, καθώς και την αδυναμία τους να προβάλλουν την ειρήνη και τη σταθερότητα. Οι Ευρωπαίοι και ιδιαίτερα οι Ουκρανοί πολίτες υποφέρουν από το κόστος της μη Ευρώπης στους τομείς της ενεργειακής, φορολογικής, εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.
Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. δαπανούν από κοινού για την άμυνα υπερδιπλάσια ποσά από τη Ρωσία, χωρίς να διαθέτουν σημαντική αποτρεπτική ικανότητα. Η αύξηση των εθνικών αμυντικών δαπανών στο 2% θα αυξήσει μόνο τη σπατάλη, εκτός αν στοχεύει στη δημιουργία μιας πραγματικής αμυντικής ένωσης. Αυτό το εγχείρημα θα μπορούσε να ξεκινήσει με τη δημιουργία μιας Δύναμης Ταχείας Ανάπτυξης (Rapid Deployment Force) 60.000 ατόμων, όπως αποφασίστηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ελσίνκι το 1999, την «κοινοτικοποίηση» του Ευρωστρατού που θα παρέχει στη Στρατιωτική Επιτροπή της Ε.Ε. το «έμβρυο» μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής δομής διοίκησης και ελέγχου, απαραίτητης για τη δημιουργία και τη διαχείριση της Δύναμης Ταχείας Ανάπτυξης, καθώς και τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κέντρου εκπαίδευσης για στρατιωτικά στελέχη για την ανάπτυξη μιας κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής κουλτούρας.
Η αμυντική ένωση θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με τη συγκέντρωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο των αυξήσεων των αμυντικών δαπανών που αποφασίζονται σήμερα από τα κράτη-μέλη, ή ενός ορισμένου ποσοστού των εθνικών αμυντικών δαπανών, όπως έγινε με τη συγκέντρωση του 20% των εθνικών αποθεματικών κατά τη δημιουργία της Νομισματικής Ενωσης. Παράλληλα, οι εθνικές συνεισφορές προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ειρήνης θα μπορούσαν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό του διαρθρωτικού ελλείμματος, όπως εκείνες προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων. Αντίστοιχα θα μπορούσε να γίνει και για το μερίδιο των εθνικών στρατιωτικών δαπανών που αφιερώνεται σε ευρωπαϊκά σχέδια, όπως στο πλαίσιο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας, είτε για ευρωπαϊκές αποστολές. Η άμυνα της Ε.Ε. πρέπει να βρίσκεται στην υπηρεσία της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας της Ε.Ε. και, ως εκ τούτου, απαιτεί μια πολιτική ένωση με ενιαία εκπροσώπηση της Ε.Ε. στα διεθνή θεσμικά όργανα και στη διεθνή σκηνή.
Μια διαρθρωτική λύση για την ενεργειακή κρίση έγκειται σε μια ενεργειακή ένωση και στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης μέσω αυξημένων επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενεργειακή απόδοση. Η τιμή της ενέργειας θα μπορούσε να μειωθεί στο μισό μέσω ενός ενιαίου δικτύου ενέργειας και φυσικού αερίου της Ε.Ε., της κοινής αγοράς ενέργειας από τρίτες χώρες, όπως για τα εμβόλια, και ενός στρατηγικού αποθέματος της Ε.Ε., όπως στις ΗΠΑ.
Οι πολιτικές στους τομείς ενέργειας και άμυνας απαιτούν επενδύσεις από πλευράς Ε.Ε. και, συνεπώς, μια δημοσιονομική ένωση, η οποία θα εξουσιοδοτεί την Ε.Ε. σε δημοσιονομικά ζητήματα και θα της παραχωρεί δανειοληπτική ικανότητα μέσω ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών και μια ενιαία εξωτερική πολιτική. Αυτό συνεπάγεται μια πραγματική πολιτική ένωση, με την Επιτροπή ως «ομοσπονδιακό» εκτελεστικό όργανο υπεύθυνο ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπεύθυνο για τη διαχείριση των νέων ενεργειακών, δημοσιονομικών, εξωτερικών και αμυντικών πολιτικών, η οποία θα συνοδεύεται από τη συναπόφαση μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την πλήρη κατάργηση της ομοφωνίας σε ολόκληρο το σύστημα λήψης αποφάσεων της Ε.Ε.
Ολο και πιο επίκαιρο γίνεται το αίτημα για μια πιο ενωμένη, αποτελεσματική, κοινωνική και δημοκρατική Ευρώπη, βασισμένη σε ένα πραγματικό Σύνταγμα.
Στη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης οι επιτροπές πολιτών και οι προτάσεις της ψηφιακής πλατφόρμας συγκλίνουν στο αίτημα για μια πιο ενωμένη, αποτελεσματική, κοινωνική και δημοκρατική Ευρώπη, βασισμένη σε ένα πραγματικό Σύνταγμα.
Εμείς οι Ευρωπαίοι πολίτες πιστεύουμε ότι αυτή είναι η καθοριστική ώρα για την Ε.Ε. Ως εκ τούτου καλούμε:
• Τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης –με τη συμμετοχή ευρωπαϊκών και εθνικών θεσμικών οργάνων, της κοινωνίας των πολιτών και κάθε πολίτη ξεχωριστά– να ωθήσει προς ένα νέο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα για την εγκαθίδρυση μιας πολιτικής ένωσης κρατών, συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής πολιτικής, της πολιτικής ασφάλειας, της πολιτικής άμυνας, της δημοσιονομικής και της ενεργειακής πολιτικής.
• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συντάξει και να προτείνει μια συνολική μεταρρύθμιση της Συνθήκης ή ένα νέο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα με βάση τα αποτελέσματα της Διάσκεψης και τη νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
• Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να αποφασίσει την έναρξη μιας νέας Συνέλευσης που θα έχει ως βάση το σχέδιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οι πρωτεργάτες της πρωτοβουλίας
Το συγκεκριμένο κείμενο-έκκληση θα κατατεθεί στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης και την πρωτοβουλία για τη σύνταξή του πήραν οι: Yves Bertoncini (πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κινήματος Γαλλίας και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ, Γαλλία), Αννα Διαμαντοπούλου (πρόεδρος της δεξαμενής σκέψης «Το Δίκτυο» και πρώην επίτροπος, Ελλάδα), Ulrike Guerot (διευθύντρια του European Democracy Lab, Γερμανία), Daniel Innerarity (διευθυντής του Ινστιτούτου Δημοκρατικής Διακυβέρνησης, Ισπανία) και Roberto Castaldi (διευθυντής του Διεθνούς Κέντρου Ευρωπαϊκής και Παγκόσμιας Διακυβέρνησης, Ιταλία). Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η συλλογή υπογραφών πολιτών από όλη την Ευρώπη, που θα υποστηρίζουν τη μεταρρύθμιση των Συνθηκών προς την κατεύθυνση της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης. Μεταξύ αυτών που έχουν υπογράψει είναι διανοούμενοι, καθηγητές και επικεφαλής δεξαμενών σκέψης όπως οι: Λόρδος Anthony Giddens, Marcello Messori, Gianfranco Pasquino, Otto Pfersmann, Viviane Schmidt, Mario Telò, Λουκάς Τσούκαλης, Nadia Urbinati. Επίσης, πολιτικοί που κατείχαν στο παρελθόν θεσμικούς ρόλους, μεταξύ των οποίων οι Javier Solana, Dimitrij Rupel, εκπρόσωποι περιφερειακών και τοπικών αυτοδιοικήσεων, και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών. Από την Ελλάδα έχουν υπογράψει μεταξύ άλλων οι Παύλος Γερουλάνος, Γιάννης Μανιάτης, Γιάνης Βαρουφάκης, Κώστας Μπακογιάννης, Δημήτρης Παπαστεργίου (δήμαρχος Τρικκαίων, πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας), Γιώργος Φλωρίδης, Στέλιος Κυμπουρόπουλος, Εύη Χριστοφιλοπούλου. Μετά τις 300 πρώτες υπογραφές όσοι συμφωνούν μπορούν να υπογράψουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.cesue.eu/en/appeal2022.html.