Ο μήνας των συνεδρίων και των εσωκομματικών διαδικασιών τελείωσε. Ούτε όμως οι κομματικές αντιπαραθέσεις ούτε το πολιτικό ενδιαφέρον θα μειωθούν. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνέπειές του, η ένταση στα ελληνοτουρκικά και όσα αυτή φέρνει, o υψηλός πληθωρισμός και οι ανατιμήσεις που ταλαιπωρούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, διαμορφώνουν μια χρονική περίοδο που κάθε επόμενος μήνας θα αναμένεται με μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τον προηγούμενο – με αποκορύφωμα τις ερχόμενες (διπλές;) εθνικές εκλογές, όποτε γίνουν. Στην αφετηρία αυτής της περιόδου και βάσει των στοιχείων της πρόσφατης δημοσκόπησης της Pulse RC στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ, τα στελέχη των τριών πρώτων κομμάτων έχουν κάποιους λόγους για να νιώσουν ικανοποίηση – περισσότερους, όμως, για να προβληματιστούν!
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής αποτυπώνεται με διψήφιο ποσοστό, κερδίζοντας ψηφοφόρους από αριστερά και από δεξιά. Ο Ν. Ανδρουλάκης διαθέτει υψηλή θετική δημοτικότητα. Ακόμη και στις συγκρίσεις του με τους δύο άλλους έμπειρους πολιτικούς αρχηγούς καταγράφει διψήφια ποσοστά – αν και έχει λίγους μήνες στην ηγεσία του κόμματός του. Στο Κέντρο και στην Κεντροαριστερά, ανεβαίνει στη δεύτερη θέση! Είναι όμως πρόσφατη η ενίσχυση της εκλογικής του βάσης… και θα πρέπει να προσέξει τις πιέσεις που θα δεχτεί έως τις εκλογές. Σε κάθε περίπτωση έχει μπροστά του δύσβατο δρόμο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. δεν βρίσκεται στα χαμηλότερα μετεκλογικά ποσοστά του, έχει επανασυσπειρώσει αξιόλογο τμήμα των ψηφοφόρων του και με τις προτάσεις και τον αντιπολιτευτικό του λόγο προσπαθεί να κερδίσει καινούργιους. Ο αρχηγός του καταγράφει υψηλότερα ποσοστά από τα δημοσκοπικά του κόμματός του. Η κύρια πηγή προβληματισμού, όμως, παραμένει: τρία χρόνια, παρά τις πρωτοφανείς δοκιμασίες για την κυβέρνηση, τα δημοσκοπικά ποσοστά της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν βελτιώνονται σημαντικά. Στην Αριστερά και στην Κεντροαριστερά ο Αλ. Τσίπρας προηγείται με διαφορά – αλλά στην Κεντροαριστερά υπάρχει σήμερα και δεύτερος διεκδικητής με αξιώσεις.
Η Νέα Δημοκρατία ίσως έχει ένα λόγο παραπάνω για να νιώθει ικανοποίηση. Η πτωτική πορεία που κατέγραφε στις δημοσκοπήσεις το προηγούμενο διάστημα, κατά την πιο δύσκολη περίοδο της θητείας της, ανακόπηκε αυτόν τον μήνα. Στη ζωή μιας κυβέρνησης διακρίνουμε τρεις φάσεις. Στο ξεκίνημα, την περίοδο του μέλιτος, όλα δουλεύουν υπέρ της. Τα στραβοπατήματα χαρακτηρίζονται παιδικές ασθένειες ή αποδίδονται σε όσα άφησαν πίσω τους, οι προηγούμενοι. Η δεύτερη φάση είναι, συνήθως, η μεγαλύτερη σε διάρκεια και η πιο υγιής πολιτικά, όσον αφορά τη σχέση με τους ψηφοφόρους. Είναι τότε που οι καθυστερήσεις και τα λάθη τής χρεώνονται, ενώ οι σωστές αποφάσεις, η προσπάθεια, το έργο φρενάρουν τη φθορά της ή και την ενισχύουν δημοσκοπικά. Η τρίτη και τελευταία φάση είναι η «κατηφόρα», η σταθερή δημοσκοπική υποχώρηση. Τότε που ακόμη και θετικές πρωτοβουλίες δεν σταματούν την πτώση. Τα αποτελέσματα της έρευνας υποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση βρίσκεται ακόμη στη δεύτερη φάση. Αυτή η διαπίστωση της επιτρέπει –εκτός από το να πάρει μια ανάσα– να συνεχίσει να μάχεται στα (πολλά) ανοιχτά μέτωπα, διατηρώντας ένα προβάδισμα στην «Πρόθεση Ψήφου» αντίστοιχο πάνω-κάτω με τη διαφορά που κέρδισε τις εκλογές το 2019, παρά τα τρία –γεμάτα σκοπέλους και «παγόβουνα»– χρόνια. Οταν οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν «βυθιστεί» στη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις, ήδη από το μέσο της θητείας τους!
Βάσει της πρόσφατης δημοσκόπησης της Pulse RC, τα στελέχη των τριών πρώτων κομμάτων έχουν λόγους για να νιώσουν ικανοποίηση – περισσότερους, όμως, για να προβληματιστούν!
Κάθε ενίσχυση του ποσοστού του κυβερνώντος κόμματος φέρνει πιο κοντά την επιδιωκόμενη αυτοδυναμία. Επιπλέον, όσο αυξάνεται το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων εκτός Βουλής, η αυτοδυναμία μπορεί να επιτευχθεί με μικρότερο ποσοστό. Στις ευρωεκλογές του 2019, το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που δεν απέσπασαν έδρα, έφτασε το 21% – στις εθνικές εκλογές περιορίστηκε στο 8%. Με τον νέο εκλογικό νόμο, αν το άθροισμα αυτό είναι 8%, το πρώτο κόμμα θα χρειαστεί 38% για την αυτοδυναμία – αν είναι 15%, θα χρειαστεί 36%.
Επίσης:
• Tο εκάστοτε κυβερνών κόμμα, συνήθως, ενισχύει λίγο ή πολύ τη συσπείρωσή του κατά την προεκλογική περίοδο.
• Τις συγκρίσεις κυβέρνησης – αξιωματικής αντιπολίτευσης, σχεδόν σε όλους τους τομείς, νικητής αναδεικνύεται η κυβέρνηση και…
• Η απήχηση του πρωθυπουργού υπερβαίνει το δημοσκοπικό ποσοστό του κόμματός του! Ο Κυρ. Μητσοτάκης έρχεται πρώτος και στα δύο ερωτήματα της συγκεκριμένης δημοσκόπησης, για θέματα οικονομίας/ανάπτυξης και εξωτερικής πολιτικής/άμυνας – κυριαρχεί στη Δεξιά, στην Κεντροδεξιά και προηγείται στο Κέντρο.
Τα παραπάνω καθιστούν την αυτοδυναμία «κλειδωμένη»; Κάθε άλλο! Επιτρέπεται να οδηγήσουν σε επανάπαυση της κυβέρνησης; Σε καμία περίπτωση! Σε τόσο κρίσιμες και πρωτόγνωρες συνθήκες, τίποτα δεν μπορεί να είναι εξασφαλισμένο. Η συνέχιση –αν όχι η εντατικοποίηση– της μάχης με τα προβλήματα είναι μονόδρομος. Το πολιτικό παιχνίδι είναι σε εξέλιξη και καμία πρόβλεψη δεν μπορεί να αποτελέσει απόλυτη βεβαιότητα, ιδιαίτερα αν θυμηθούμε ότι αξιόλογο ποσοστό ψηφοφόρων (το 2019, πάνω από το 10%…) αποφασίζει την ημέρα των εκλογών τι θα ψηφίσει!
* O κ. Γιώργος Αράπογλου είναι γενικός διευθυντής Pulse RC.