Ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι περιφερειακές αβεβαιότητες σε όλη την περιοχή ανάμεσα στη Βόρεια Αφρική, την Ανατολική Μεσόγειο και τα Δυτικά Βαλκάνια και η μεταβλητότητα της πολιτικής που ακολουθεί η Αγκυρα τα τελευταία χρόνια αποτελούν τους τρεις βασικούς παράγοντες, οι οποίοι έχουν συντείνει στη σύσφιγξη των σχέσεων Αθήνας – Ουάσιγκτον. Η παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον πριν από περίπου δύο μήνες, κυρίως δε η ομιλία του στην κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου, και οι επαφές που ακολούθησαν του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια αλλά και του υπουργού Εθνικής Αμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου στις ΗΠΑ αυτές τις ημέρες, αποτελούν την πιο ορατή ένδειξη της σημασίας που αποδίδει αυτή την περίοδο η αμερικανική πλευρά στις σχέσεις με την Ελλάδα. Φυσικά, αυτή η πορεία έχει ξεκινήσει τα τελευταία πέντε χρόνια, ωστόσο η διαδικασία αυτή έχει ενταθεί πολύ περισσότερο για μια σειρά από λόγους.
Ο πρωταρχικός συνδέεται με τη σημασία που έχει η Ελλάδα ως γεωγραφικό σημείο για τις αμερικανικές δυνάμεις. Από τις 24 Φεβρουαρίου και μετά η Αλεξανδρούπολη αποτελεί έναν χερσαίο «Βόσπορο» ο οποίος επιτρέπει στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ να μεταφέρονται ταχέως και με ασφάλεια προς τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Πολωνία, προκειμένου να ενισχύσουν την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Η Αλεξανδρούπολη αποτελεί, παράλληλα, και συνειδητή επιλογή ανάπτυξης και ενίσχυσης των υποδομών για την αποθήκευση και προώθηση φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη.
Ο δεύτερος λόγος συνδέεται με τα ελληνοτουρκικά, τα οποία βρίσκονται στον πυρήνα της συνοχής της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Παρά τις διαβεβαιώσεις που φαίνεται ότι οι Τούρκοι έχουν δώσει στις ΗΠΑ πως δεν προτίθενται να ξεκινήσουν κάτι που να θυμίζει «θερμό επεισόδιο» στο Αιγαίο, ταυτόχρονα προωθούν απόψεις οι οποίες είναι αντιληπτό ακόμα και στις ΗΠΑ πως δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές από την Ελλάδα. Η πρόσφατη αποστροφή του εκπροσώπου του Πενταγώνου, μετά τη συνάντηση του κ. Παναγιωτόπουλου με τον ομόλογό του Λόιντ Οστιν, περί ανάγκης να διευθετηθούν «πολυετείς διαφορές» («long standing disputes»), θεωρείται από την ελληνική πλευρά ως μια σαφής ένδειξη ότι οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται πολύ καλά τους περιορισμούς της Αθήνας. Γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η πρωτοβουλία του κ. Οστιν να τηλεφωνήσει τις επόμενες ημέρες στον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, ώστε να συζητήσουν την ανάγκη να επικρατήσει ηρεμία στο Αιγαίο. Τα F-35 έχουν πολύ μικρότερη σημασία για την ελληνοαμερικανική σχέση και η πρόσκτησή τους τελικά συνδέεται περισσότερο με τις αντοχές του προϋπολογισμού και λιγότερο με την –ούτως ή άλλως θετική– πρόθεση της Ουάσιγκτον να τα πουλήσει στην Ελλάδα.