Πριν από περίπου δύο εβδομάδες, ολοκληρώνοντας την ομιλία του σχετικά με την Εξεταστική για τις παρακολουθήσεις, ο Χάρης Καστανίδης εκτός από την «πράσινη» πτέρυγα εισέπραξε και το χειροκρότημα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Το ίδιο είχε συμβεί και στα μέσα Ιουλίου, όταν στη Βουλή ανέβηκαν οι τόνοι λόγω της τοποθέτησης του υφυπουργού Παιδείας Αγγελου Συρίγου για την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ο βουλευτής Θεσσαλονίκης έλαβε τον λόγο (παρούσης μάλιστα της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου του ΠΑΣΟΚ, Νάντιας Γιαννακοπούλου) και τελειώνοντας την ομιλία του χειροκροτήθηκε ένθερμα από τα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Προ ημερών, την επομένη της ομιλίας Καραμανλή στην Κρήτη και των όσων είπε για τις υποκλοπές, ο Ανδρέας Λοβέρδος με μια ανάρτησή του παρεξέκλινε από τη γραμμή της Χαρ. Τρικούπη, κατά την οποία ο πρώην πρωθυπουργός «είπε τα αυτονόητα». «Το μέτωπο Τσίπρα – Καραμανλικών το πλήρωσε ακριβά η χώρα. Η ιστορία αυτή δεν πρόκειται να επαναληφθεί ούτε ως φάρσα», έγραψε τότε, φωτογραφίζοντας μια άτυπη αντιπολιτευτική συμμαχία και χαράσσοντας διαχωριστικές γραμμές από αυτή.
Οι «πτέρυγες» στην Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ δεν είναι ασφαλώς κάτι καινούργιο, έχοντας οδηγήσει στο παρελθόν ακόμη και σε μείζονες εσωκομματικές κρίσεις. Από την άλλη, είναι γεγονός ότι αρκετές φορές έχουν δώσει λαβή για υποβολιμαίες αναγνώσεις, εκ δεξιών και εξ αριστερών. Το διπλό χειροκρότημα του ΣΥΡΙΖΑ στον Χ. Καστανίδη, λόγου χάρη, ερμηνεύτηκε από Ν.Δ. και αξιωματική αντιπολίτευση ως ενδεικτικό ενός κλίματος σύγκλισης μεταξύ Χαρ. Τρικούπη και Κουμουνδούρου, παρότι το ΠΑΣΟΚ και ο Νίκος Ανδρουλάκης ουδέποτε έχουν δείξει ίχνη ανταπόκρισης στο επίμονο φλερτ του Αλ. Τσίπρα. Το ζήτημα στο σύνολό του, ωστόσο, δεν παύει να αποτελεί σταθερά ένα πεδίο λεπτών ισορροπιών. Πολύ περισσότερο, δε, ενόψει εκλογών στις οποίες το ΠΑΣΟΚ ενδέχεται να αντιμετωπίσει πολύ ισχυρά διλήμματα. Μπορεί να φανταστεί κανείς στελέχη όπως ο Γ. Παπανδρέου ή ο Χ. Καστανίδης να συζητούν συμμαχία με τη Ν.Δ.; Ή στην αντίπερα όχθη, στελέχη όπως ο Ανδρ. Λοβέρδος και η Ν. Γιαννακοπούλου στο ίδιο τραπέζι με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Ο «τρίτος δρόμος» της αυτόνομης πορείας, στον οποίο σταθερά κινείται ο Νίκος Ανδρουλάκης, προσώρας βρίσκει απήχηση σε όλες τις πτέρυγες. Ωστόσο, όσο οι κάλπες πλησιάζουν, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος ότι αυτό δεν θα αλλάξει. «Θεωρώ σωστή την τακτική να μην ξεκαθαρίζουμε πράγματα τώρα. (…) Ομως αυτή η πολιτική ορθότητα εξαντλείται την ημέρα της προκήρυξης των εκλογών», ήταν ένα ενδεικτικό μήνυμα που έστειλε ο κ. Λοβέρδος σε συνέντευξή του την Πέμπτη, ενώ ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει επανειλημμένα τονίσει ότι «τους συσχετισμούς θα τους κρίνει η κάλπη».
Ο προβληματισμός είναι πώς θα ξεπεραστεί εκλογικά η κομματική επετηρίδα.
Eνα άλλο μείζον ζήτημα το οποίο θα κληθεί να διαχειριστεί η Χαρ. Τρικούπη έως τις εκλογές είναι η απουσία του Νίκου Ανδρουλάκη από τη Βουλή. Η ιεραρχία της Κ.Ο. αποτέλεσε ένα από τα μεγάλα ερωτήματα στην εσωκομματική προεκλογική περίοδο του Δεκεμβρίου, όταν είχε αρχίσει να διαφαίνεται το τελικό αποτέλεσμα. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ συμπεριέλαβε μεν στελέχη από όλα τα στρατόπεδα στα βασικά πόστα, ανέθεσε όμως, αναμενόμενα, τους ρόλους-κλειδιά σε στελέχη του ευρύτερου περιβάλλοντός του. Μεταξύ αυτών, στο δίλημμα Κατρίνης ή Σκανδαλίδης για τη θέση του επικεφαλής, το αφήγημα της ανανέωσης έγειρε την πλάστιγγα προς τον πρώτο, μετατοπίζοντας τον βουλευτή Αθηνών στη θέση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου (για κάποιους η εμπειρία του θα ήταν πολύτιμη ως επικεφαλής στις συζητήσεις των αρχηγών). Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η γραμματέας Ευαγγελία Λιακούλη, αλλά και ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, ο οποίος αποτελεί και έναν από τους λίγους στενότατους συνεργάτες του Ν. Ανδρουλάκη.
Η πρόσφατη συζήτηση στην Ολομέλεια για τις παρακολουθήσεις, πάντως, έφερε το ΠΑΣΟΚ μπροστά σε ένα αναπόφευκτο «αγκάθι», αλλά και ένα παράδοξο. Η απουσία Ανδρουλάκη άφησε το αντιπολιτευτικό τερέν στον Αλ. Τσίπρα, για μια υπόθεση που «έχτισε» με δικές του κινήσεις, προκαλώντας την πρώτη μεγάλη κυβερνητική κρίση. Στον Μιχάλη Κατρίνη πιστώνεται μεν ότι κινείται στην κατεύθυνση της μετριοπάθειας και της νηφαλιότητας στη Βουλή, κάτι που απηχεί το πνεύμα που επιθυμεί η Χαρ. Τρικούπη, ωστόσο εκ των πραγμάτων ο ρόλος του είναι ιδιαίτερα δύσκολος, ακολουθώντας πάντοτε στο βήμα τον νυν και τον τέως πρωθυπουργό. Και παρότι, όπως λέγεται συχνά, η παράταξη «θα πρέπει να μάθει να ζει με την απουσία του προέδρου», το γεγονός ότι μέχρι τις εκλογές θα μεσολαβήσουν και άλλες «μάχες» κορυφής δημιουργεί προβληματισμό στην ηγεσία, ειδικά εντός ενός πολωμένου κλίματος που θα λειτουργεί όλο και πιο συμπιεστικά για το «πράσινο» στρατόπεδο.
Σχέδια ανανέωσης
Πώς φαντάζονται, όμως, στο ΠΑΣΟΚ την επόμενη Κ.Ο.; Το πρόταγμα της ανανέωσης παραμένει στο επίκεντρο, χωρίς φυσικά να σχεδιάζεται κάποιο… ηλικιακό πογκρόμ. Αλλωστε, οι εκτιμήσεις θέλουν αρκετές από τις «παλιές καραβάνες», με σημαντική επιρροή (Λοβέρδος, Σκανδαλίδης, Καστανίδης, Κωνσταντινόπουλος) να διατηρούν τις έδρες τους. Ενας διπλασιασμός εδρών –στόχος όχι ανέφικτος βάσει δημοσκοπήσεων– θα φέρει και νέα πρόσωπα, ενώ ένας συνδυασμός παλιών και νέων φαίνεται να βρίσκεται στο μυαλό του Ν. Ανδρουλάκη για τις τρεις πρώτες θέσεις του ψηφοδελτίου Επικρατείας.
Ρολίστες χωρίς θιασάρχη στη Βουλή
