Πόσο εύκολο είναι να προβλέψουμε πού θα βρίσκεται η χώρα μας το 2050; Το ερώτημα αυτό απασχόλησε χθες το καταληκτικό πάνελ του συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών «Εθνική στρατηγική και διεθνής περιδίνηση». Οι ομιλητές επιχείρησαν να προσδιορίσουν το «στρατηγικό εθνικό πρόταγμα για την Ελλάδα του 2050» αναγνωρίζοντας όλοι τη δυσκολία του εγχειρήματος, ιδιαίτερα μέσα σε ένα εξαιρετικά ρευστό περιβάλλον που διαμορφώνουν οι τρέχουσες συνθήκες.
Ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος υπογράμμισε ότι είναι κρίσιμο να κάνουμε μια πρόγνωση έχοντας ενσωματώσει την εμπειρία των προηγούμενων χρόνων και να μη μείνουμε αιχμάλωτοι μιας μοιρολατρικής αντίληψης και μιας αμεριμνησίας που έχει επανέλθει χειρότερη από ό,τι πριν από τα μνημόνια.
«Το μόνο βέβαιο είναι ότι στο μεσοδιάστημα θα λάβουν χώρα μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές και μεγάλες ανισορροπίες», υπογράμμισε ο καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας του ΕΚΠΑ Κώστας Κωστής. Ως κεντρικό πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως χώρα ο κ. Κωστής προσδιόρισε το ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης γιατί, όπως είπε, από εκεί προκύπτουν όλες οι αντιστάσεις, όλες οι αντιδράσεις και η πολεμική σε κάθε μεταρρύθμιση που χρειάζεται η χώρα.
Ο διευθυντής της «Κ» Αλέξης Παπαχελάς τόνισε ότι για να δούμε πού θα πάμε στο μέλλον πρέπει να δούμε αυτοκριτικά το παρελθόν, να ειπωθούν περισσότερες αλήθειες στον δημόσιο διάλογο και, τρίτον, το όποιο όραμα να το ενστερνιστεί ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Προσδιόρισε, δε, δύο μεγάλους στόχους: «Να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές το ελληνικό έδαφος χωρίς απώλειες», κάτι που, όπως πρόσθεσε, δεν θεωρεί αυτονόητο, και να αντιμετωπισθεί το δημογραφικό με ενσωμάτωση μεταναστών και διασύνδεση με τη διασπορά και τη γενιά του brain drain.
O συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης έθεσε τη δυσκολία του εγχειρήματος να οραματιστεί κανείς το μέλλον σε βάθος 27 ετών, ανατρέχοντας 27 χρόνια πριν, στο 1995. Οπως είπε, κανείς τότε δεν μπορούσε να διανοηθεί πολλά από όσα ζούμε σήμερα στην τεχνολογική πρόοδο, τις οικονομικές συνθήκες, την επιστροφή των πουριτανών, την επανεμφάνιση της εμφύλιας διχόνοιας, τον πόλεμο στην Ουκρανία.