Τι κοινό μπορεί να έχουν ο Μπιλ Κλίντον, ο Τόνι Μπλερ, ο Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο Νέλσον Μαντέλα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Το ίδιο πρόσωπο που έχει συμβουλεύσει τους τέσσερις ηγέτες κατά το παρελθόν αποτελεί τα τελευταία χρόνια έναν συνεργάτη, που σε σταθερή βάση προσφέρει τις υπηρεσίες του και στον Ελληνα πρωθυπουργό. Ο λόγος για τον Σταν Γκρίνμπεργκ, έναν από τους πιο διάσημους πολιτικούς αναλυτές, επικοινωνιολόγους και αναλυτές δημοσκοπήσεων στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, με σημαντικό πελατολόγιο στην καριέρα του, όπως φαίνεται από τους προαναφερθέντες ηγέτες που εμπιστεύτηκαν στα χέρια του –στο μυαλό του πιο συγκεκριμένα– την πολιτική τους τύχη.
Ο Γκρίνμπεργκ γεννήθηκε την ταραγμένη δεκαετία του 1940 στη Φιλαδέλφεια, όταν τελείωνε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Απόφοιτος του Χάρβαρντ και καθηγητής στο Γέιλ, η καριέρα του απογειώθηκε πριν από περίπου 30 χρόνια όταν βρέθηκε στο war room του Μπιλ Κλίντον, σε μια από τις πιο πετυχημένες καμπάνιες στην ιστορία των ΗΠΑ, που τον οδήγησαν μετά βαΐων και κλάδων στον Λευκό Οίκο.
Ο Σταν Γκρίνμπεργκ δεν είναι πρώτη φορά που εμπλέκεται στα ελληνικά πράγματα. Το βάπτισμα του πυρός το πήρε το 2000 όταν άρχισε να προσφέρει τις συμβουλές του σε επίπεδο στρατηγικής και επικοινωνίας στην προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, συνεργαζόμενος με τη Γιάννα Αγγελοπούλου, με την οποία είχαν ως δεσμό την κοινή φιλία τους με τον Μπιλ Κλίντον. Ο Γκρίνμπεργκ είχε αφήσει τότε εξαιρετικές εντυπώσεις, καθώς βοήθησε σημαντικά την «Αθήνα 2004», κυρίως στην απόκρουση αρνητικών δημοσιευμάτων που υπήρχαν την εποχή εκείνη σε διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Η εμπλοκή του με τη Νέα Δημοκρατία δεν είναι σαφές πότε ξεκινάει. Οι πληροφορίες λένε πως οι πρώτες επαφές με την τότε αξιωματική αντιπολίτευση άρχισαν ήδη από το 2016, έναν χρόνο μετά την ανάληψη της ηγεσίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αυτό είχε αφήσει να εννοηθεί και ο Γιάννης Οικονόμου, όταν ρωτήθηκε πέρυσι τον Σεπτέμβριο για τη μετάβαση του κ. Γκρίνμπεργκ στη Θεσσαλονίκη, όπου συνόδευσε τον πρωθυπουργό στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. «Ο Σταν Γκρίνμπεργκ είναι παλιός γνώριμος του πρωθυπουργού, δεν είναι η πρώτη φορά που παρακολουθεί τη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός συνομιλεί τακτικά μαζί του», είχε πει «αποκαλύπτοντας» τον συμβουλευτικό ρόλο του Αμερικανού. Η χρησιμότητα του κ. Γκρίνμπεργκ πάντως είχε φανεί ήδη από την εποχή που η Ν.Δ. ήταν αντιπολίτευση. Ο έμπειρος επικοινωνιολόγος θεωρείται γκουρού στις αρνητικές στρατηγικές, αλλά και στην προσέγγιση ειδικών εκλογικών ακροατηρίων, δύο δεξιότητες που η Νέα Δημοκρατία είχε ανάγκη, ώστε αφενός να καρπωθεί το αντιΣΥΡΙΖΑ ρεύμα στην κοινή γνώμη, αφετέρου να μιλήσει σε ειδικά κοινά. Η συμβολή του στην εκλογική νίκη του 2019 θεωρείται κομβική και η συνεργασία εδραιώθηκε.
Γραφείο στο Μαξίμου
Ο Αμερικανός επικοινωνιολόγος επιμένει πως οι μεγάλες δεξαμενές για τη Ν.Δ. εξακολουθούν να είναι στον κεντρώο χώρο και η κυβερνητική παράταξη δεν κινδυνεύει από τα δεξιά της.
Καλά γνωρίζοντες λένε πως ο Σταν Γκρίνμπεργκ στην Ελλάδα βρισκόταν περίπου μία φορά το δίμηνο. Η «δουλειά» του περιελάμβανε πάντα συναντήσεις με τον ίδιο τον πρωθυπουργό, που αποτελεί και βασικό συνομιλητή του, αλλά και το στενό επιτελείο του. Γιώργος Γεραπετρίτης, Ακης Σκέρτσος και Θοδωρής Λιβάνιος –ο εγχώριος γκουρού των δημοσκοπήσεων–, αλλά και παλαιότερα ο Γρηγόρης Δημητριάδης έχουν υπάρξει ομοτράπεζοι του Αμερικανού επικοινωνιολόγου. Ο κ. Γκρίνμπεργκ ερχόταν μαζί με τρεις-τέσσερις συνεργάτες του και οι πληροφορίες λένε πως στο Μαξίμου υπάρχει πάντα ένα γραφείο που τον περιμένει. Εκεί λαμβάνει όλα τα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα από τις δημοσκοπήσεις και βασική του δουλειά είναι να εκπονήσει στρατηγικές που έχουν κεντρικό άξονα «ειδικά κοινά» που αποτελούν και την ειδικότητά του.
«Κάνει τη λεγόμενη μεθερμηνεία των δημοσκοπήσεων», λέει στην «Κ» κυβερνητικό στέλεχος που γνωρίζει καλά τη δουλειά που έχει επωμιστεί ο κ. Γκρίνμπεργκ. Αλλωστε ήδη από τη δεκαετία του 1990 ήταν πρωτοπόρος στη μεθοδολογία των focus groups («ομάδες εστίασης»), που επιτρέπουν στα κομματικά επιτελεία να εντοπίζουν αμέσως ίχνη μεταστροφών στην κοινή γνώμη και να προσαρμόζουν «χειρουργικά» τη στρατηγική τους. Οι ίδιες πηγές λένε πως διεξάγει και τις δικές του έρευνες όποτε έρχεται στην Ελλάδα, που τον βοηθούν να αποκρυσταλλώσει άποψη πριν κάνει τις τελικές του εισηγήσεις και συνδιαμορφωθεί, μαζί με το υπόλοιπο επιτελείο του πρωθυπουργού, η τελική στρατηγική.
Πυξίδα στο Κέντρο
Μια βασική εισήγηση του κ. Γκρίνμπεργκ που ταιριάζει απόλυτα και στη φιλοσοφία του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι η σταθερή προσήλωσή του προς τους κεντρώους ψηφοφόρους. Καλά πληροφορημένες πηγές λένε πως ο άλλοτε συνεργάτης του Μπιλ Κλίντον ήταν εκείνος που είχε προτρέψει προεκλογικά τον πρόεδρο της Ν.Δ. Κυριάκο Μητσοτάκη να «αγνοήσει» τον Αλέξη Τσίπρα και να εστιάσει σ’ ένα κεντρώο, φιλελεύθερο πρόγραμμα, που όπως έδειχναν οι αναλύσεις χρειάζεται η Ελλάδα. Αυτός ήταν και ο λόγος που μετά τις ευρωεκλογές και τον θρίαμβο της Ν.Δ. ο Κυριάκος Μητσοτάκης τού ζήτησε να μείνει στην Αθήνα έως τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου.
Σήμερα ο κ. Γκρίνμπεργκ, ο οποίος θα βρίσκεται όλο και πιο συχνά στην Αθήνα έως τις εθνικές εκλογές, επιμένει, όπως λένε οι ίδιες πηγές, πως οι μεγάλες δεξαμενές για τη Νέα Δημοκρατία εξακολουθούν να είναι στον κεντρώο χώρο και η κυβερνητική παράταξη δεν κινδυνεύει από τα δεξιά της. Ο πολύπειρος και ευφυής Αμερικανός, μάλιστα, έχει εξοικειωθεί τόσο στην ελληνική πολιτική σκηνή, που όποτε του λένε για διαρροές από τα δεξιά, αντιτάσσει τον Εβρο και όσα έκανε η ελληνική κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του 2020, αλλά και το εξοπλιστικό πρόγραμμα που θεωρεί πως έχει θωρακίσει τη Ν.Δ. από τα δεξιά.
Ενα καλό ερώτημα βεβαίως είναι, τι εννοούμε κεντρώο κοινό; Αυτό που ψηφίζει κεντρώο κόμμα ή κάτι άλλο; Την απάντηση την έχει δώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχοντας σχολιάσει σχετικά πως η Ν.Δ. θέλει να απευθύνεται σ’ αυτούς τους πολίτες που δεν είναι έντονα κομματικοποιημένοι, σε κάθε περίπτωση δεν είναι φανατικοί και επιλέγουν κόμμα ανάλογα το πώς κυλά η προσωπική τους ζωή και κατά πόσο νιώθουν ασφάλεια. Κατά πληροφορίες, αυτή είναι μία άποψη που συμμερίζεται και ο κ. Γκρίνμπεργκ.
Το αποτύπωμά του και στις ομιλίες
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που βλέπουν επιρροή του Αμερικανού επικοινωνιολόγου και σε άλλα στοιχεία που έχει εισαγάγει η Ν.Δ. και ο πρόεδρός της στην ατζέντα τους. Πιο χαλαρές συνεντεύξεις και στιγμιότυπα από περιοδείες με πολύ πιο ανθρώπινο πρόσωπο είναι στοιχεία που αρέσουν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού και είναι πολύ πιθανόν να έχει βάλει το χέρι του ο κ. Γκρίνμπεργκ, η δουλειά του οποίου δεν σταματά εκεί. Κατά πληροφορίες, ο ίδιος κοιτάει συχνά πυκνά και βασικές ομιλίες του πρωθυπουργού σε κρίσιμα ζητήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ομιλία του στο Κογκρέσο, που έμπειροι αναλυτές λένε πως ήταν μία ομιλία κομμένη και ραμμένη για να συγκινήσει συγκεκριμένο κοινό. Και παρότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός γνωρίζει πολύ καλά την αμερικανική πραγματικότητα θεωρείται πολύ πιθανό την ομιλία να γνώριζε και ο κ. Γκρίνμπεργκ βάζοντας τις δικές του πινελιές.