Οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών από Αίγυπτο: Βάση για συνολική διευθέτηση

Οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών από Αίγυπτο: Βάση για συνολική διευθέτηση

Το Κάιρο έκανε τις επιλογές του θέτοντας την Τρίπολη ενώπιον ενός στρατηγικού διλήμματος και η αξιοπιστία του ως περιφερειακού εταίρου και ηγετικού παίκτη δεν πρέπει να αμφισβητείται

2' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η απόφαση του Καΐρου να οριοθετήσει μονομερώς –ακολουθώντας τη μέση γραμμή– θαλάσσιες ζώνες με τη Λιβύη είναι απολύτως κρίσιμη. Πρώτα και πάνω απ’ όλα για τα ελληνικά συμφέροντα επιβεβαιώνει τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου του 2020. Δεύτερον, έρχεται σε μια στιγμή που η Αγκυρα «εκλιπαρεί» τον Αιγύπτιο πρόεδρο για μια χειραψία με χορηγό τον εμίρη του Κατάρ. Η σχετική φωτογραφία χαιρετίζεται από τα τουρκικά φιλοκυβερνητικά μέσα ως η μεγάλη διπλωματική επιστροφή της Τουρκίας. Ομως, το έλλειμμα εμπιστοσύνης απέναντι στο καθεστώς Ερντογάν δεν αμβλύνεται με ένα ενσταντανέ. Το μήνυμα που εκπέμπεται δεν επιδέχεται καμία άλλη ερμηνεία: Η Αίγυπτος έχει κάνει τις επιλογές της και η αξιοπιστία της ως περιφερειακού εταίρου και ηγετικού παίκτη δεν πρέπει να αμφισβητείται.

Τρίτον και ίσως πιο σημαντικό: Αποδεικνύεται ότι η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία οριοθέτησης αποτελεί τη βάση για μια συνολική διευθέτηση των διαφορών στο τετράγωνο Ελλάδα, Τουρκία, Λιβύη, Αίγυπτος. Αν η επιλογή της Αγκυρας σε σχέση με την Αθήνα ήταν σχεδόν μονόδρομος για την προσωρινή λιβυκή κυβέρνηση –ένα ενεργούμενο της Τουρκίας που αγόρασε την «προστασία» της Αγκυρας με το σουρεαλιστικό μνημόνιο–, τώρα αυτή η κυβέρνηση έχει πλέον ένα στρατηγικό δίλημμα να αντιμετωπίσει.

Η επιλογή μεταξύ Αγκυρας και Καΐρου έχει υπαρξιακά χαρακτηριστικά και η εμμονή στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, με την Αίγυπτο όχι μόνο να το απορρίπτει de jure, αλλά και να το αγνοεί de facto, αφήνει την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά χωρίς ούτε καν ανεκτές επιλογές. Είναι σίγουρο ότι την επόμενη ημέρα το χάσμα μεταξύ Τρίπολης και Βεγγάζης θα γίνει ακόμη πιο μεγάλο.

Την ίδια κυριολεκτικά στιγμή υπεγράφη η συμφωνία κατασκευής και πόντισης υποθαλάσσιου τηλεπικοινωνιακού καλωδίου διασύνδεσης Αιγύπτου – Ελλάδας. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για τη σημασία της σε αυτή τη συγκυρία. Στο σκάκι της Ανατολικής Μεσογείου η Αθήνα μπορεί να αισθάνεται ικανοποιημένη. Η απόφαση για κλείσιμο της εκκρεμότητας με την Αίγυπτο το 2020 δικαιώνει την ελληνική διπλωματία. Ακόμη και όσοι και όσες την είδαν τότε με επιφύλαξη, δεν μπορούν παρά να παραδεχθούν ότι όχι μόνο εξουδετέρωσε τις τουρκικές κινήσεις, αλλά έφερε την Αθήνα σε πλεονεκτική θέση από νομικής και διπλωματικής άποψης και σε τακτικό και στρατηγικό επίπεδο.

Προφανώς και δεν υπάρχει περιθώριο για οποιαδήποτε αδράνεια που φέρνει η ικανοποίηση. Ισως τώρα περισσότερο από κάθε στιγμή μετά το 2019 να ανοίγει ένα παράθυρο για μια διαπραγμάτευση που θα σέβεται τα ελληνικά συμφέροντα.

Η Αθήνα, παρά την τοξικότητα και επιθετικότητα που γεννάει ο αναθεωρητισμός του καθεστώτος Ερντογάν, έχει τώρα τη σχετική άνεση να αναλάβει πρωτοβουλίες μαζί με την Αίγυπτο για μια διαδικασία που υπό προϋποθέσεις μπορεί να βγάλει από το αδιέξοδο τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στο οποίο τις έχει καταδικάσει ο Τούρκος πρόεδρος. Δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες ότι η άμεση αντίδραση της Αγκυρας θα είναι σκληρή και αδιάλλακτη. Εως τις εκλογές η «κανονικότητα» θα είναι αυτή που ξέρουμε.

* O κ. Κώστας Υφαντής είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και διευθυντής του ΙΔΙΣ, Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή