Υπάρχει στη Νέα Δημοκρατία πρόβλημα στη δεξιά πτέρυγά της; Το ερώτημα το οποίο τίθεται εδώ και πολύ καιρό ήρθε ακόμη πιο εμφατικά στο προσκήνιο με αφορμή τον θάνατο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, που δημιούργησε αναταραχή σε ένα κομμάτι της βάσης της παράταξης, που ήθελε «διαφορετική αντιμετώπιση» στον τέως, σύμφωνα τουλάχιστον με τη διερμηνεία της βούλησής της από την πιο συντηρητική πλευρά της παράταξης. Κάποια στελέχη της Ν.Δ., προεξάρχοντος του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, συντάχθηκαν με αυτή την πτέρυγα και έδωσαν το «παρών» στη Μητρόπολη. «Η κηδεία ωστόσο του τέως δεν ήταν η αιτία, αλλά η αφορμή να επανέλθει η συζήτηση για τα δεξιά της Ν.Δ.», λέει στην «Κ» στέλεχος της κυβερνητικής παράταξης, που έχει ζήσει την πορεία του κόμματος από τα πρώτα σχεδόν χρόνια της ίδρυσής του.
Η στροφή
Η Νέα Δημοκρατία από την ίδρυσή της υπήρξε ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα με πολλές διαφορετικές τάσεις στο εσωτερικό του. Το Λαϊκό Κόμμα, φύσει πιο συντηρητικό, υπήρξε κυρίαρχο στο εσωτερικό της. Η πιο «κεντρώα και φιλελεύθερη» συνιστώσα ήταν ενίοτε καθοριστική, αλλά όχι πλειοψηφική. Η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Ν.Δ. το 2015 έστρεψε το τιμόνι, εγκολπώνοντας πολλά στελέχη που προέρχονται από το κέντρο και δημιουργώντας σταδιακά τριβές με τη δεξιά πτέρυγα. Το ερώτημα συνεπώς είναι ακόμη πιο επίκαιρο: τι είναι σήμερα η Νέα Δημοκρατία; Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυτοπροσδιορίζεται ως ένας «προοδευτικός κεντροδεξιός πολιτικός», που έχει αλλάξει τη φυσιογνωμία του κόμματος. Στην τελευταία μάλιστα συνέντευξή του στο «Πρώτο Θέμα», δήλωσε πως «δεν νομίζω ότι μοιάζει πολύ σήμερα με τη Ν.Δ. άλλων δεκαετιών». Αυτό, λένε κάποιοι, δεν καλύπτει τη δεξιά πτέρυγα. Από το Μέγαρο Μαξίμου απαντούν στη θεωρία αυτή με αριθμούς και πράξεις. Η αντίδραση στον Εβρο το 2020, η σαφής ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων και η προσπάθεια να μπει τάξη στην ανομία στα πανεπιστήμια –ασχέτως αν ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί– αποτελεί την απάντηση της κυβέρνησης. «Μιλάμε διαρκώς με το δεξιό κοινό και αυτό το δείχνουν οι πολιτικές μας», λέει σχετικά στην «Κ» κυβερνητικό στέλεχος. Οι μετρήσεις «δείχνουν» το ίδιο: η δημοτικότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πιο ψηλά από κάθε άλλον τομέα σε θέματα εθνικής ασφάλειας και αντιμετώπισης της τουρκικής προκλητικότητας, ενδεικτικό πως ο ομφάλιος λώρος με τη δεξιά μήτρα δεν έχει κοπεί.
Το πρόσωπο
Το Μαξίμου εκτιμά ότι η κυβερνητική πολιτική στην Αμυνα, στο Προσφυγικό και στην Εκπαίδευση έχει κρατήσει τον λώρο με την κομματική βάση.
Η εξισορρόπηση πάντως μεταξύ των διαφορετικών τάσεων της Νέας Δημοκρατίας είναι διαρκής. Εξ ου και η επιλογή του προσώπου που θα αποτελέσει τον νέο εκπρόσωπο έχει μεγάλη σημασία. Ο επικρατέστερος με τα σημερινά δεδομένα είναι ο Ακης Σκέρτσος, ένας πολιτικός με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Για πολλούς αποτελεί την ενσάρκωση του προεκλογικού σλόγκαν της κυβέρνησης –«συνέχεια, συνέπεια, σταθερότητα»–, καθώς αποτελεί τον βασικό βραχίονα υλοποίησης του κυβερνητικού έργου. Παράλληλα ο κ. Σκέρτσος ήταν ένα στέλεχος που την τετραετία Μητσοτάκη χειρίστηκε αρκετές κρίσεις, ένα στοιχείο που ο πρωθυπουργός θέλει να προτάξει κατά την προεκλογική περίοδο. Από εκεί και πέρα αποτελεί μια καθαρά κεντρώα πολιτική φυσιογνωμία που θα μπορεί να απευθυνθεί και στους αμφιταλαντευόμενους ψηφοφόρους, που αποτελούν βασική δεξαμενή για τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Η πιθανή επιλογή Σκέρτσου δημιουργεί αμέσως την ανάγκη εξισορρόπησης με τη δεξιά πτέρυγα. Οι πληροφορίες λένε ότι –εφόσον είναι αυτός η τελική επιλογή– είναι σχεδόν βέβαιο πως θα υπάρχει κάποιος αναπληρωτής με πιο δεξιά χαρακτηριστικά. Το ιδανικό θα ήταν να είναι γυναίκα, η οποία πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: δεν θα είναι υποψήφια βουλευτής για να έχει περιορισμό εμφανίσεων, θα έχει δεξιό προφίλ και θα μπορεί να σταθεί σε αυτό το υψηλό επίπεδο. Με τα παραπάνω ως περιορισμούς, ένα πρόσωπο που μπορεί να συζητηθεί είναι η Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, χωρίς ωστόσο αυτή τη στιγμή να έχει καταλήξει το επιτελείο σε αυτή την επιλογή.
Η αναστάτωση πάντως που προέκυψε από την κηδεία του τέως είναι κάτι που στο Μαξίμου δεν προσπερνούν με αδιαφορία, καθώς τα πάντα τρεις μήνες πριν από τις εκλογές έχουν σημασία. Η απογοήτευση που καταγράφηκε την εβδομάδα της κηδείας του τέως από μερίδα οπαδών της Ν.Δ. δεν προβληματίζει το Μαξίμου. «Ακόμη και να υπάρχει πρόσκαιρη απογοήτευση, δεν θα επηρεάσει την τελική ψήφο», εκτιμούν κυβερνητικές πηγές, δίνοντας το κλίμα που υπάρχει στην κυβέρνηση. Η στρατηγική άλλωστε του Κυριάκου Μητσοτάκη να απευθύνεται διαρκώς στο Κέντρο, χωρίς να ξεχνά τη «μήτρα» της παράταξης, είναι αποκρυσταλλωμένη εδώ και καιρό «και δεν άγεται και φέρεται ανάλογα τις εξελίξεις». Και η εν λόγω στρατηγική έχει συγκεκριμένη στόχευση που δεν αφορά μόνο τις πρώτες κρίσιμες εκλογές, αλλά και το μεσοδιάστημα μεταξύ πρώτης και δεύτερης κάλπης. Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν πως το κρίσιμο διάστημα των 4-5 εβδομάδων που θα μεσολαβήσουν μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων, το ποσοστό που θα χρειάζεται η Ν.Δ. για να φθάσει στον στόχο της αυτοδυναμίας θα «κρύβεται» κυρίως στο Κέντρο. Οι μετρήσεις παίζουν και εδώ κομβικό ρόλο, όπως φαίνεται από τρία ευρήματα που επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές: ένα σημαντικό ποσοστό όσων αυτοπροσδιορίζονται κεντρώοι εξακολουθεί να βλέπει θετικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη καθώς: πρώτον, οι κεντρώοι ψηφοφόροι δηλώνουν κατά πλειοψηφία πως θέλουν μια αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, είτε κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τη Νέα Δημοκρατία, ενώ, δεύτερον, σε ποσοστό πέριξ του 50% θεωρούν καταλληλότερο πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η τακτική
Τα παραπάνω οδηγούν το Μαξίμου σε μια συγκεκριμένη τακτική, που έχει το βλέμμα και στις ενδιάμεσες εκλογές, ώστε να ρυμουλκηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα στελέχη στο Κέντρο. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν το κρύβει, καθώς κατά την πρόσφατη παρουσία του στο Νταβός δήλωσε πως αποτελεί ένα παράδειγμα για το πώς κάποιος μπορεί να απευθυνθεί «εκτός της στενής κομματικής του βάσης» και κατάφερε να φέρει στο κόμμα ανθρώπους που δεν είχαν ψηφίσει ποτέ έναν κεντροδεξιό σχηματισμό στο παρελθόν. Η ουσία ήταν αυτό που πρόσθεσε, όμως, δείχνοντας πως η διεύρυνση δεν σταματάει: «ελπίζω ότι θα μπορέσω να το επαναλάβω αυτό στις ερχόμενες εκλογές».
Το αφήγημα άλλωστε των δεύτερων εκλογών θα είναι «Μητσοτάκης ή Τσίπρας», ενισχύοντας τον δικομματισμό και συμπιέζοντας το ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι τυχαίο πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις του τονίζει διαρκώς πως ακόμη και αυτοδύναμη να είναι η Ν.Δ., η επόμενη κυβέρνηση, όπως και η νυν, «δεν θα είναι μονοκομματική», αφήνοντας διαρκώς να αιωρείται το φλερτ με τον χώρο του ΠΑΣΟΚ.