Η κυβέρνηση ανέλαβε από την πρώτη στιγμή με ευαισθησία και εντιμότητα την ιδιοκτησία της ευθύνης για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών αλλά και της λύσης για να μην ξανασυμβεί. Από τη μετωπική σύγκρουση της ελληνικής κοινωνίας με αυτό που συνέβη στα Τέμπη και την υγιή της αντίδραση με οργή και πόνο για τον τόσο άδικο θάνατο 57 ανθρώπων αναδύεται ένα ομόθυμο κοινωνικό αίτημα: αυτό του εξευρωπαϊσμού της χώρας μας μαζί με το ξερίζωμα του βαθέος κράτους.
«Να γίνουμε επιτέλους Ευρώπη. Να πάψουμε να ντρεπόμαστε για το κράτος μας. Να αξιολογούνται οι δημόσιοι υπάλληλοι. Να λύσουμε το συντομότερο δυνατό εκκρεμότητες δεκαετιών που μας κρατούν πίσω».
Δεν υπάρχει τίποτα το αντισυστημικό πίσω από τη δίκαιη οργή των πολιτών για την έλλειψη ολοκληρωμένων «συστημάτων τηλεδιοίκησης» στα τρένα ή αξιοκρατίας και αξιολόγησης στο Δημόσιο, που εγγυώνται, τελικά, την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής. Το πραγματικό ερώτημα, όμως, είναι ποιοι έχουν την ιδεολογική εντιμότητα και βούληση να το πετύχουν. Ποιοι είναι, δηλαδή, μέρος του προβλήματος και ποιοι μέρος της λύσης; Οσοι απλώς καταγγέλλουν ή εκείνοι που εντοπίζουν και τις πραγματικές αιτίες πίσω από το βαθύ τραύμα;
Η εγχώρια Αριστερά διαθέτει σίγουρα κάποιες καλές ιδέες. Ομως υποστηρίζει ταυτόχρονα και άλλες που τελικά βλάπτουν τη χώρα.
Το βλέπουμε στη διαχρονική καταγγελία και άρνησή της για πραγματική αξιολόγηση στους κρατικούς υπαλλήλους, ασφάλεια και εξωστρέφεια στα πανεπιστήμια, συμπράξεις του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα, προστασία των συνόρων και των ακριτικών μας περιοχών από τα παράνομα δίκτυα διακινητών ανθρώπων, αναβάθμιση των αμυντικών μας συστημάτων, αλλαγή του άρθρου 16 που θα επιτρέψει την αναγνώριση επαγγελματικών και ακαδημαϊκών δικαιωμάτων αποφοίτων ιδιωτικών σχολών (βλ. καλλιτέχνες), ομαλή συνύπαρξη των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας με την υπόλοιπη κοινωνική και οικονομική ζωή, εκσυγχρονισμό του ΕΦΚΑ και της ντροπής στην καθυστέρηση απονομής συντάξεων που διορθώσαμε. Η λίστα του ελληνικού «εξαιρετισμού» σε μεγάλα και μικρότερα θέματα είναι μεγάλη…
Πράγματα αυτονόητα για τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, όπου και εκεί υπάρχουν κεντροαριστερά ή αριστερά κόμματα, φαντάζουν αδιανόητα στην «προοδευτική» Ελλάδα λόγω ακριβώς αυτής της διαχρονικής ιδεολογικής καθήλωσης σε ιδέες του 20ού αιώνα που δεν προσφέρουν λύσεις στον 21ο αιώνα. Μια καθήλωση όμως που όσο παρατείνεται τόσο μας κρατάει σε απόσταση από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Μόνο τα τελευταία 3,5 χρόνια, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ καταψήφισαν τουλάχιστον 12 κρίσιμους νόμους που φέρνουν την αξιολόγηση, τη στοχοθεσία, τον εσωτερικό έλεγχο, μισθολογικά κίνητρα, ειδική κατάρτιση αλλά και αυστηρότερες πειθαρχικές διαδικασίες και κυρώσεις σε όσους δημοσίους υπαλλήλους δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Τις καταψήφισαν διότι δεν θεωρούν «προοδευτικές» αυτές τις πολιτικές.
Δεν υπάρχει τίποτα το αντισυστημικό πίσω από τη δίκαιη οργή των πολιτών για την έλλειψη ολοκληρωμένων «συστημάτων τηλεδιοίκησης» στα τρένα ή αξιοκρατίας και αξιολόγησης στο Δημόσιο.
Πώς όμως θα αλλάξει το κράτος χωρίς αυτά τα εργαλεία; Εμείς μπορούμε να κατηγορηθούμε διότι πρέπει να τις εφαρμόσουμε ακόμη ταχύτερα. Διότι παραλάβαμε το σύστημα τηλεδιοίκησης «παγωμένο» ήδη από το 2017 στο 18% και το φτάσαμε στο 70% λίγους μήνες πριν από την οριστική του παράδοση. Τι συμβαίνει όμως με όσους δεν πιστεύουν και δεν μπορούν καν να εφαρμόσουν αυτές τις πολιτικές;
Αν θέλουμε να φτάσουμε στον πυρήνα του προβλήματος της εθνικής υστέρησης, κράτος θα γίνουμε όταν καταφέρουμε να διαγνώσουμε τα προβλήματά μας χωρίς δεξιές ή αριστερές ταμπέλες τού χθες, για να κάνουμε και το ψηφιακό άλμα –που ήδη συμβαίνει– αλλά και το αναγκαίο άλμα στην ποιότητα, στην ευθύνη, στη λογοδοσία όσων εργάζονται στο Δημόσιο.
Δεν είναι ευρέως γνωστό, αλλά χάρη σε αυτές τις πολιτικές 12.000 νέοι δημόσιοι υπάλληλοι θα προσληφθούν όχι βάσει τυπικών προσόντων αλλά αυστηρών ψυχομετρικών και γνωσιακών εξετάσεων του ΑΣΕΠ (πραγματοποιήθηκαν στις αρχές Μαρτίου) ώστε να γίνει πράξη το «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση». 25.000 νέοι εκπαιδευτικοί θα μονιμοποιηθούν μόνο αφού περάσουν για πρώτη φορά από αντίστοιχη ειδική αξιολόγηση. 400.000 δημόσιοι υπάλληλοι είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν πλέον σε ειδικά προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης με κονδύλια τού «Ελλάδα 2.0». 300 ειδικά εκπαιδευμένοι και πιστοποιημένοι εσωτερικοί ελεγκτές δημόσιας διοίκησης πιάνουν δουλειά για να επιθεωρήσουν υλοποίηση στόχων, εσωτερικές διαδικασίες και ποιοτική λειτουργία κρίσιμων δημοσίων υπηρεσιών.
Δίπλα στην ψηφιακή επανάσταση του gov.gr που ήδη υλοποιούμε, αναπτύσσεται μια μεγάλη αλλαγή στο ανθρώπινο δυναμικό του κράτους που πρέπει να ξεριζώσει όσα θλιβερά είδαμε να συμβαίνουν στα Τέμπη λόγω μιας απαράδεκτης εργασιακής κουλτούρας της ανευθυνότητας και της ήσσονος προσπάθειας που ανεχτήκαμε διαχρονικά όλοι μας – μαζί και οι πολιτικές και οι συνδικαλιστικές ηγεσίες. Αν κάτι χρειαζόμαστε, λοιπόν, είναι περισσότερη αξιολόγηση και περισσότερο «επιτελικό κράτος» με την έννοια της στοχοθεσίας, του προγραμματισμού, της συνεχούς αξιολόγησης. Οχι λιγότερο.
Η άποψη ότι οι παθολογίες είναι πεπρωμένο είναι βαθιά συντηρητική. Εμείς δεν συμβιβαζόμαστε με αυτή την Ελλάδα. Γι’ αυτό οφείλουμε να τολμήσουμε μια πιο αξιοκρατική αλλά και πιο ορθολογική οργάνωση του κράτους, ώστε να επιτελεί καλύτερα τον σκοπό του: να εγγυάται βιώσιμη ευημερία και ασφάλεια για όλους τους πολίτες.
Και γι’ αυτό δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ τι συνέβη στα Τέμπη και γιατί συνέβη. Αλλωστε «αλήθεια» ετυμολογικά σημαίνει «μη λήθη». Για να την υπηρετήσουμε, η μνήμη μας δεν πρέπει να γεμίσει με βολικά ψεύδη που εξυπηρετούν τη μια ή την άλλη πλευρά αλλά τελικά κονταίνουν την εθνική αυτογνωσία. Η Ελλάδα πρέπει να κάνει άλματα προς τα μπρος. Γι’ αυτό χρειάζεται τις σωστές ιδέες και τις κατάλληλες ηγεσίες που ξέρουν, θέλουν και μπορούν να το πράξουν.
* Ο κ. Ακης Σκέρτσος είναι υπουργός Επικρατείας.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr