Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει ότι χρειάζεται μια ευρεία πλειοψηφία για να προωθήσει βαθιές μεταρρυθμίσεις. Τώρα έχει τη δύναμη να αναλάβει τολμηρή δράση. Ωστόσο, είναι ακόμη ασαφές αν οι μεταρρυθμίσεις που έχει στο μυαλό του είναι αυτές που θα μεταμορφώσουν την Ελλάδα: επιβολή του κράτους δικαίου και περιορισμός του τεράστιου ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της χώρας. Στην κορυφή της λίστας πρέπει να είναι το κράτος δικαίου. Η χώρα υποφέρει από φοροδιαφυγή, διαφθορά και αδυναμίες στον τομέα της Δικαιοσύνης. Και μετά υπάρχει το σκάνδαλο των υποκλοπών, το οποίο έχει υπονομεύσει τη δημοκρατία.
Εάν ο Μητσοτάκης επιλέξει τη ριζική μεταρρύθμιση, θα δημιουργήσει μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα που θα μπορούσε να ευδοκιμήσει για πολλές επόμενες δεκαετίες. Για να γίνει αυτό, ο πρωθυπουργός θα πρέπει να καταστήσει σαφές στο υπουργικό του συμβούλιο ότι θα υπάρχει μηδενική ανοχή απέναντι στη διαφθορά εντός της κυβέρνησης. Θα έπρεπε επίσης να αφοπλίσει τους επικριτές του και να διερευνήσει σωστά το σκάνδαλο των υποκλοπών. Παράλληλα, ο Μητσοτάκης πρέπει να μειώσει το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας, το οποίο πέρυσι ήταν 9,7% του ΑΕΠ. Οι τιμές της ενέργειας, που αυξήθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ήταν εν μέρει υπεύθυνες. Αλλά ακόμη και αν εξαλειφθεί αυτό, το υποκείμενο έλλειμμα είναι περίπου 5%-6% του ΑΕΠ.
Οι Ελληνες ξοδεύουν περισσότερα από όσα κερδίζουν – και το χρέος του ιδιωτικού τομέα αυξάνεται γρήγορα. Η κατανάλωση είναι 67% του εθνικού εισοδήματος, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. που είναι 50%. Εν τω μεταξύ, οι επενδύσεις εξακολουθούν να αποτελούν μόνο το 14% του εθνικού εισοδήματος, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. που είναι 23%. Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα τονώσει τις επενδύσεις. Η Ελλάδα θα επωφεληθεί επίσης από τα περίπου 70 δισ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει από κονδύλια της Ε.Ε. έως το 2026. Αλλά η χώρα δεν θα μπορέσει να διατηρήσει πολύ υψηλότερο επίπεδο επενδύσεων αν δεν εξοικονομήσει περισσότερα.
Η αύξηση των επενδύσεων χωρίς τη δημιουργία μη βιώσιμων χρεών είναι ζωτικής σημασίας επειδή δεν υπάρχει πλεονάζουσα δυνατότητα στην οικονομία. Χωρίς τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας, η υψηλή ανάπτυξη θα τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό και θα αυξήσει τις εισαγωγές. Η προφανής λύση είναι η αυστηροποίηση της δημοσιονομικής πολιτικής. Ο Μητσοτάκης πρέπει να μειώσει τα επιδόματα, εστιάζοντας την κρατική βοήθεια προς τους φτωχότερους· και να πατάξει αυτούς που φοροδιαφεύγουν – είτε είναι ολιγάρχες είτε αυτοαπασχολούμενοι.
Θα χρειαστεί πολύ θάρρος για να αντιμετωπίσει κεκτημένα συμφέροντα. Αλλά ποιο είναι το νόημα να έχει κανείς δύναμη εάν δεν είναι έτοιμος να τη χρησιμοποιήσει; Ο Μητσοτάκης ήταν ένας καλός πρωθυπουργός στην πρώτη του θητεία. Τώρα έχει την ευκαιρία να γίνει σπουδαίος. Θα την αρπάξει;
* Ο κ. Χιούγκο Ντίξον είναι ιδρυτής του Reuters Breaking Views.
