Η είσοδος τριών κομμάτων του ακροδεξιού πολιτικού χώρου στην ελληνική Βουλή συμβαίνει για πρώτη φορά στα χρονικά μετά τη Μεταπολίτευση. Οι Σπαρτιάτες, η Ελληνική Λύση και η Νίκη κέρδισαν την εμπιστοσύνη του 12,77% των ψηφοφόρων, λαμβάνοντας συνολικά 34 έδρες. Η Βασιλική Γεωργιάδου, καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μελετάει την ελληνική Ακροδεξιά από το 2000. Δυσκολεύεται να θυμηθεί άλλη ευρωπαϊκή χώρα στην οποία η Ακροδεξιά να εκπροσωπείται από τρία κοινοβουλευτικά κόμματα ταυτόχρονα. Οπως σημειώνει, αν στους ψηφοφόρους των τριών κομμάτων προσθέσουμε και αυτούς που ψήφισαν ακροδεξιά κόμματα τα οποία έμειναν εκτός Βουλής, ξεπερνάμε το 15%. «Είναι ένα σημαντικό εκλογικό ποσοστό. Μέχρι τώρα, η Ελλάδα κινούνταν κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε σχέση με το σκορ της Ακροδεξιάς. Αυτό δεν ισχύει πια. Eχουμε ένα ευδιάκριτο διψήφιο εκλογικό ποσοστό με τρία κόμματα με εκλογική εκπροσώπηση».
Σε έρευνα που είχε διεξαγάγει μετά την εκλογική αναμέτρηση του 2019, είχε προσπαθήσει να εντοπίσει το δεξιό λαϊκιστικό δυναμικό στο εκλογικό σώμα. «Δεν είναι αμελητέο», εξηγεί στην «Κ». Υπάρχει μειωμένο δημοκρατικό αίσθημα σε ένα κομμάτι του εκλογικού σώματος. «Δεν είναι τεράστιο. Είναι όμως υπαρκτό και ορατό». Συγκεκριμένα, η κ. Γεωργιάδου παρατηρεί πως υπάρχει ζήτηση για τέτοιου είδους κόμματα, η οποία αυτή τη φορά συναντήθηκε με προσφορά, καθώς υπήρξαν πολλά κόμματα που διεκδίκησαν την ψήφο αυτού του χώρου. Υπενθυμίζει μάλιστα ότι η Χρυσή Αυγή είχε λάβει στις εκλογές του 2019 ένα 3% το οποίο κάπου πήγε.
«Το λάθος που έχουμε κάνει είναι ότι δεν λέμε τα πράγματα με το όνομα τους. Αυτοί οι άνθρωποι γνωρίζουν πολύ καλά τι κάνουν και τι ψηφίζουν», δηλώνει στην «Κ» ο Χρήστος Φραγκονικολόπουλος, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και ΜΜΕ στο ΑΠΘ. Οπως αναφέρει, πρόκειται για τους λεγόμενους «αντιδραστικούς», αυτούς που πιστεύουν ότι το μέλλον θα είναι καταστροφικό, ότι μόνο στο παρελθόν περνούσαμε ωραία και επιθυμούν την επιστροφή σε μια κατάσταση αρμονίας, η οποία μπορεί να διασφαλιστεί μέσα από την οικογένεια, τη θρησκεία και τη μελέτη της ελληνικής ιστορίας. Ο κ. Φραγκονικολόπουλος υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να βαφτίζουμε αυτούς τους ανθρώπους «θυμωμένους», γιατί με αυτό τον τρόπο είναι σαν να μη θέλουμε να τους προσάψουμε πολιτική και ηθική ευθύνη. «Σε κανέναν δεν αρέσει να τον λένε ρατσιστή. Η πραγματικότητα όμως ποια είναι; Και τι κάνεις εσύ; Τους αφήνεις ανέγγιχτους και μπορεί ο άλλος και κινητοποιεί κόσμο μέσα από τις φυλακές; Κρύβουμε ότι είναι ρατσιστές και σκοταδιστές, αλλά φοβόμαστε να το πούμε και τους καλούμε ανήσυχους πολίτες;», διερωτάται ο κ. Φραγκονικοπούλος. Oπως λέει, παρότι τα κόμματα αυτά ευαγγελίζονται πως υπερασπίζονται τους δυσαρεστημένους πολίτες, δεν θέτουν ούτε ένα από τα προβλήματα των πολιτών στο τραπέζι για να τα συζητήσουν, προτείνοντας λύσεις.
Η Βασιλική Γεωργιάδου εστιάζει στην κοινωνική ρίζα του ζητήματος, λέγοντας πως όσοι ανήκουν ιδεολογικά στο κομμάτι αυτό αποτελούν μειοψηφία. Σύμφωνα με την ίδια, υπάρχουν πολιτισμικά, κοινωνικά, οικονομικά ζητήματα, τα οποία πρέπει να λυθούν ώστε να μη γίνεται η άκρα Δεξιά η εύκολη λύση των πολιτών που νιώθουν εκτοπισμένοι από την κυρίαρχη πολιτική σκηνή. «Οι ακροδεξιοί θα επιβεβαιώσουν τα αρνητικά συναισθήματα αυτών των ανθρώπων, αλλά δεν θα λύσουν τα προβλήματά τους. Δημιουργείται μια πρόσκαιρη εκτόνωση που μεταφράζεται σε εκλογική υποστήριξη», υπογραμμίζει. Δειγματοληπτικά, έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί πως από την ανάλυση των επαγγελματικών χώρων που κυρίως στήριξαν τους Σπαρτιάτες, ο κ. Κώστας Παναγόπουλος της Alco αναφέρει πως το κόμμα εμπιστεύτηκαν το 9,5% των ανέργων, το 6,8% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, το 5,8% των φοιτητών-σπουδαστών και το 4,9% των αγροτών.
Το πολιτικό σύστημα
Ευθύνες για τις επιδόσεις των κομμάτων της Ακροδεξιάς προσάπτει ο κ. Φραγκονικολόπουλος και στο πολιτικό σύστημα, τονίζοντας πως τα πολιτικά κόμματα έχουν υιοθετήσει τον λόγο των ακροδεξιών σχηματισμών. «Σε ό,τι αφορά τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, την ασφάλεια και την Τουρκία. Τους χάιδεψαν γιατί τους φοβήθηκαν ή επειδή είχαν ανάγκη τη συνεργασία και την ψήφο τους;» σημειώνει. Ο καθηγητής του ΑΠΘ υπογραμμίζει πως στην ελληνική κοινωνία υπήρχε πάντα το υπόστρωμα της Ακροδεξιάς, ακόμη και σε καλές εποχές, όπως η δεκαετία του ’90 ή η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. «Και τότε υπήρχαν αντιδράσεις. Θυμίζω το ζήτημα με τις ταυτότητες, όταν κατέβηκαν στους δρόμους τρία εκατομμύρια Ελληνες μαζί με τον Χριστόδουλο», σημειώνει, προσθέτοντας ωστόσο πως το φαινόμενο πήρε ώθηση από την οικονομική κρίση και μετά. «Η Ακροδεξιά ξέρει να ελίσσεται και να επανεμφανίζεται. Ηταν παρούσα πάντα. Δεν λέγεται ΛΑΟΣ, λέγεται Ελληνική Λύση. Δεν λέγεται Χρυσή Αυγή, λέγεται Σπαρτιάτες».