Ενα θα έπρεπε να είναι το κριτήριο με βάση το οποίο θα εκλεγεί ο νέος αρχηγός στον ΣΥΡΙΖΑ. «Ποιος μπορεί να κερδίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη». Η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση ως κόμμα κυβερνητικής προοπτικής ψάχνει τον τρόπο να αφήσει πίσω τις διαφωνίες και τις κακές πρακτικές που την πλήγωσαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια και να προχωρήσει ενωμένη.
Η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα και η ανακοίνωση των τεσσάρων υποψηφιοτήτων προκάλεσαν ένα «ηχηρό σοκ» στο εσωτερικό που διαίρεσε ακόμα και τις υπάρχουσες τάσεις. Oσοι πίστεψαν πως μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να λειτουργήσει από εδώ και πέρα χωρίς «φράξιες», διαψεύστηκαν από τις ομαδοποιήσεις, που σχεδόν αυτοματοποιημένα διαμορφώθηκαν για την υποψηφιότητα του δήμου της Αθήνας.
«Δείξε μου με ποιον είσαι για την προεδρία να σου πω ποιος θα διεκδικήσει μια θέση στην πλατεία Κοτζιά», ήταν το δόγμα που επικράτησε. Με απλά λόγια, το νούμερο ένα στοίχημα για τον νέο πρόεδρο είναι η διασφάλιση της ενότητας του κόμματος.
Η επόμενη μέρα
Ο ΣΥΡΙΖΑ από εδώ και στο εξής θα είναι λαβωμένος και οικονομικά και η νέα ηγεσία θα πρέπει να βρει τρόπους να μπορεί να λειτουργεί με απόλυτη επάρκεια ως αξιωματική αντιπολίτευση. Η εσωκομματική διαδικασία θα αφήσει πίσω της χαμένους, δυσαρεστημένους και αρκετές πληγές. Αυτές, αν δεν επουλωθούν γρήγορα, θα δημιουργήσουν νέες ομαδοποιήσεις. Γιατί μια εσωκομματική εκλογική διαδικασία δίνει πάντα «ευκαιρίες» για αναδιατάξεις και αλλαγές συσχετισμών. Και αποτελούν ευκαιρία για όσους θέλουν να διαπραγματευτούν κάποιο καλύτερο πόστο την επόμενη ημέρα. Στην Κουμουνδούρου ξορκίζουν οποιοδήποτε σενάριο διάσπασης, καθώς κάτι τέτοιο θα σημαίνει περαιτέρω συρρίκνωση των δυνάμεών του.
Το Νο 1 στοίχημα για τον νέο πρόεδρο είναι η διασφάλιση της ενότητας του κόμματος.
Δεν είναι καθόλου δευτερεύον τι θα κάνει ο νέος ή η νέα πρόεδρος σε σχέση με το «ευρωμέλλον» του ΣΥΡΙΖΑ. Το να ενταχθεί στην ομάδα των ευρωσοσιαλιστών και να φύγει από τη μικρή ευρωπαϊκή Αριστερά, που όμως είναι οι ρίζες του, είναι μια κορυφαία κίνηση που μπορεί να υλοποιήσει μόνο το συνέδριο. Δεν είναι μία απλή απόφαση. Ασφαλώς ο νέος επικεφαλής θα είναι αυτός που θα «γείρει τη ζυγαριά» προς την κατεύθυνση που επιθυμεί. Και εδώ η πρόκληση είναι ακόμα πιο μεγάλη, καθώς για τον Αλέξη Τσίπρα ήταν ανοιχτές οι «πόρτες» της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη. Και η θέση του παρατηρητή στις συνόδους, που λάμβαναν χώρα πριν από τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια, τον κρατούσε «ζεστό» στο παιχνίδι και πολύ κοντά σε μεγάλους ηγέτες. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα το ΠΑΣΟΚ ήταν αυτό που εμφανιζόταν να έχει το πρόβλημα.
Το ευρωπαϊκό στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον προσανατολισμό στον οποίο θα καταλήξει και στο εσωτερικό. Η Eφη Αχτσιόγλου θέλει να ξεπεράσει παλαιά ταυτοτικά ζητήματα. Δεν μένει στο αν το κόμμα θα στρίψει προς τα Αριστερά ή προς στο Κέντρο, αλλά στο περιεχόμενο της πολιτικής και τονίζει πως δεν οραματίζεται έναν ΣΥΡΙΖΑ που θα ζει και θα αναπνέει στην πλατεία Κουμουνδούρου. Να απλωθεί το κόμμα από την Αριστερά έως το Κέντρο επιθυμεί ο Νίκος Παππάς, χτυπώντας καμπανάκι πως η νίκη δεν μπορεί να έρθει με τον περιορισμό στη ζεστή φωλιά της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Στο Αριστερό πρόσημο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στις συμμαχίες που οφείλει να κάνει με την κοινωνική βάση έχοντας ανοιχτούς ορίζοντες, επιμένει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Τρεις εντελώς διαφορετικές οπτικές που θα «κονταροχτυπηθούν» το επόμενο διάστημα. «Πολιτική» χαρακτηρίζει τη δική του υποψηφιότητα ο Στέφανος Τζουμάκας.
Η διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του ΣΥΡΙΖΑ θα εξαρτηθεί πολύ και από τα πρόσωπα που θα έχει δίπλα του ο νέος αρχηγός. Η ανανέωση δεν είναι πάντα εύκολη. Θα πρέπει να συγκρουστεί με στελέχη που έχουν ρίζες μέσα στο κόμμα, αλλά πλέον δεν έχουν χάσει τη λάμψη τους. Και η ανοχή θα πρέπει να είναι μηδενική. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν το πέτυχε αυτό και κατά πολλούς πλήρωσε το συναισθηματικό δέσιμο που είχε με συντρόφους του, οι οποίοι στην πορεία έγιναν «βαρίδια» για τον ίδιο. Οι αυτονομήσεις, οι φράξιες και οι προσωπικές στρατηγικές θα πρέπει να αποτελέσουν παρελθόν και το Πειθαρχικό να πιάσει πραγματικά δουλειά όταν και όποτε χρειάζεται.
Στο «πεδίο» ο μεγάλος αντίπαλος του κόμματος είναι τα νούμερα. Σε πρώτη φάση, η νέα ηγεσία θα έχει ως στόχο να διατηρηθεί στη ζώνη του 20%. Το πρώτο μεγάλο εμπόδιο είναι οι αυτοδιοικητικές εκλογές, που θα πρέπει να περάσουν όσο το δυνατόν «απαρατήρητες». Ερχονται στη χειρότερη δυνατή στιγμή, όταν ο νέος αρχηγός δεν θα έχει «ζεστάνει» ακόμα την καρέκλα του στον έβδομο όροφο της Κουμουνδούρου. Το πόσο μπορεί να νιώσει ακόμα περισσότερο την «ανάσα» του ΠΑΣΟΚ μετά τη σύγκρουση των προηγούμενων εκλογών, είναι επίσης ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα. Από τη μια η συγκρότηση του προοδευτικού τόξου δεν μπορεί να ξεπεραστεί έτσι απλά, από την άλλη η Κουμουνδούρου δεν θέλει να φανεί πως συνεχίζει να ψάχνει απεγνωσμένα έναν «ώμο» να στηριχθεί. Η στρατηγική της απλής αναλογικής μπορεί να απέτυχε, ωστόσο το 41% της Νέας Δημοκρατίας είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί μόνο από μια δύναμη. Γι’ αυτό άλλωστε στελέχη όπως ο Νίκος Μπίστης ζητούν ο υποψήφιος για την Αθήνα να είναι κοινής αποδοχής. Η καταγραφή δυνάμεων μπορεί να γίνει στις περιφερειακές εκλογές.
Η «μητέρα των μαχών»
Ξεπερνώντας τις αυτοδιοικητικές εκλογές και εξασφαλίζοντας την ενότητα, η «μητέρα των μαχών» θα είναι οι ευρωεκλογές. Μέσα σε οκτώ μήνες, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να ανασυνταχθεί και να προσεγγίσει το 23,75% του 2019, όταν είχε εκλέξει έξι ευρωβουλευτές. Ο πολιτικός χάρτης θα ξαναβαφτεί από την αρχή και ο στόχος του κόμματος είναι να επανέλθει σε κάποια «κάστρα» του 2019 (Αχαΐα, Αρτα, Ηράκλειο, Χανιά, Β΄ Πειραιώς, Δυτικός Τομέας Αθήνας).
