Χθες το πρωί και αφού είχε ξεσπάσει μια πρωτοφανής καταιγίδα στην Αττική, κανείς δεν ήξερε με βεβαιότητα εάν τα σχολεία θα ανοίξουν ή θα μείνουν κλειστά, αφού από την Περιφέρεια υπήρχαν αντιφατικές πληροφορίες. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του ότι η ελληνική πολιτεία δεν έχει συγκεκριμένα και αυτοματοποιημένα πρωτόκολλα για το πώς δρα συλλογικά σε έκτακτες καιρικές –και όχι μόνο– συνθήκες.
Λίγες ώρες μετά το… δίλημμα εάν θα ανοίξουν ή όχι τα σχολεία, ήρθε μια αποστροφή του πρωθυπουργού στο υπουργικό συμβούλιο. Συγκεκριμένα ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης είπε πως η πυκνότητα των επιθέσεων της κλιματικής κρίσης είναι κάτι «το οποίο επιβάλλει πλέον να εντάξουμε την Πολιτική Προστασία και τα ζητήματα προσαρμογής στην κλιματική κρίση ως οριζόντια προτεραιότητα όλων των πολιτικών μας».
Ο σχεδιασμός
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η αποστροφή του πρωθυπουργού αφορά ένα σχέδιο που ήδη επεξεργάζεται η κυβέρνηση και έχει δύο σκέλη. Το πρώτο προβλέπει τη δημιουργία αυτοματοποιημένων πρωτοκόλλων που θα αφορούν όλα τα υπουργεία που εμπλέκονται σε ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για το υπουργείο Εσωτερικών, το Υγείας, το Υποδομών και το Παιδείας, αλλά και τους ΟΤΑ.
Στην εξίσωση υπάρχει και το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, για το οποίο η «Κ» είχε κάνει εκτενές ρεπορτάζ για το πώς θα έχει αυξημένη εμπλοκή στην Πολιτική Προστασία. Τα πρωτόκολλα σήμερα υπάρχουν, αλλά λείπει αφενός η επικαιροποίησή τους και αφετέρου η διασύνδεση μεταξύ τους. Συγκεκριμένα, αυτή τη στιγμή, αφότου ξεσπάσει ένα φαινόμενο γίνεται συνεννόηση για το τι πρέπει να κλείσει ή πώς θα γίνει η διαχείριση και λαμβάνεται εκείνη την ώρα η απόφαση. Αυτό θα σταματήσει, καθώς βάσει της επικινδυνότητας ενός φαινομένου θα υπάρχουν εκ των προτέρων συγκεκριμένες κινήσεις και αυτοματοποιημένη διαδικασία.
Να αναφέρουμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα: Από τη στιγμή που θα υπάρχει πρόβλεψη για καταιγίδα επιπέδου 4, τότε είναι δεδομένο ότι τα σχολεία θα είναι κλειστά και ταυτόχρονα συγκεκριμένες δημόσιες υπηρεσίες δεν θα λειτουργήσουν, δηλαδή θα υπάρχει «συντονισμός» των Παιδείας και Εσωτερικών.
Παράδειγμα δεύτερο: Εάν υφίσταται υγειονομικός κίνδυνος, όπως το τελευταίο διάστημα στη Θεσσαλία λόγω έξαρσης των ιώσεων, θα υπάρχει συγκεκριμένη πρόβλεψη για το ποιες δημόσιες υπηρεσίες θα λειτουργούν και με ποιο τρόπο, με βάση τα πρωτόκολλα των υπουργείων Υγείας και Εσωτερικών.
Οι αλλαγές που «φωτογράφισε» ο πρωθυπουργός και ο ρόλος των υπ. Εσωτερικών, Υγείας και Παιδείας.
Σύγχρονο manual
Εξυπακούεται πως τον κεντρικό σχεδιασμό και ρόλο σε όλο το πλάνο έχει το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, που σύμφωνα με πληροφορίες ετοιμάζει ήδη ένα νέο νομοσχέδιο με όλες τις λεπτομέρειες και την επικαιροποίηση των πρωτοκόλλων. Πρόκειται δηλαδή για τη δημιουργία ενός σύγχρονου manual που θα αφορά κάθε έκτακτη περίπτωση φυσικού φαινομένου ή φυσικής καταστροφής.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τα θέματα που έχουν τεθεί επί τάπητος είναι, μεταξύ άλλων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων ανθεκτικότητας στους υπαλλήλους της δημόσιας διοίκησης, η επιμόρφωση με ασκήσεις ετοιμότητας από εξειδικευμένο προσωπικό σε όλες τις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, αλλά και η δημιουργία μιας task force που θα εκπαιδεύει το ήδη υπάρχον προσωπικό των ΟΤΑ στην αντιμετώπιση ακραίων καταστάσεων.
Το δεύτερο σκέλος του σχεδίου της κυβέρνησης αφορά την ευρύτερη προσαρμογή στα νέα δεδομένα, που συμπεριλαμβάνει ευρύτερους τομείς, όπως είναι ο τουρισμός, η αγροτική ανάπτυξη και ο πολιτισμός.
Για παράδειγμα, η παρατεταμένη ζέστη πρέπει να αλλάξει τον σχεδιασμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των τουριστικών μονάδων. Η αλλαγή του κλίματος εγείρει ερωτήματα εάν η Ελλάδα μακροπρόθεσμα θα μπορεί να παράγει τα ίδια αγροτικά προϊόντα και με ποιο τρόπο θα γίνεται αυτό. Ενώ η έκθεση σπουδαίων μνημείων στα φαινόμενα της φύσης απαιτεί αλλαγή στρατηγικής για την προστασία τους. Το σχέδιο και με τα δύο σκέλη του είναι υπό επεξεργασία και αναμένεται να παρουσιαστεί εντός του φθινοπώρου.
