Καθώς πολλοί Βρετανοί ψηφοφόροι θεωρούν τον Ρίσι Σούνακ μια αδύναμη προσωπικότητα, ο ίδιος είναι αποφασισμένος να τους παρουσιάσει μια νέα δημόσια εικόνα. Αυτή την εβδομάδα, λοιπόν, είδαμε τα αποτελέσματα.
Δεν είναι το μικροκαμωμένο «αντράκι» που μόλις αποχωρίστηκε τη σχολική ποδιά και αναζητάει εντολές από τους ανωτέρους του. Δεν ισχύει ότι τρώει μόνο σαντουιτσάκια με μαρμελάδα, όπως ο αρκούδος Πάντινγκτον. Δεν είναι ένας πρωθυπουργός τρίτης επιλογής που του δόθηκε η θέση αυτή μόνο και μόνο διότι οι δύο προκάτοχοί του ήταν, κατά σειρά, ένας εκ γενετής ψεύτης και ένας ηλίθιος της οικονομίας. Ο Μπόρις Τζόνσον απομακρύνεται ως ντροπή για το αξίωμα του πρωθυπουργού, ο Ρίσι όμως δεν μπορεί να ανεχτεί την ιδέα ότι ο κόσμος είτε τον λυπάται είτε του φέρεται συγκαταβατικά. Ο Μπόρις υπήρξε μια έντονα επιδειξιομανής φιγούρα που γέμιζε τον χώρο – αντίθετα, η προσωπικότητα του Ρίσι είναι στεγνή και αδιάφορη.
Την περασμένη Δευτέρα, όταν ο Ρίσι κοιτάχτηκε στον καθρέφτη του, αποφάσισε ότι ήταν η κατάλληλη μέρα για να φανερώσει στο βρετανικό κοινό τον «Σούπερμαν» που έκρυβε μέσα του. Πάντα υπήρξε το καλό παιδί και όλοι τον αγνοούσαν. Ολοι τον έβλεπαν σαν το φρένο στην έλευση του Κιρ Στάρμερ –του ηγέτη των Εργατικών– στον πρωθυπουργικό θώκο. Τώρα θα τους ανάγκαζε να τον προσέξουν, να μιλήσουν γι’ αυτά που ο ίδιος είχε πει. Καλύτερα θα ήταν ωστόσο να μη μιλήσει για την ανάκαμψη της οικονομίας, διότι λίγοι θα τον πίστευαν. Οχι, καλύτερα ήταν να σκεφτεί ένα άλλο θέμα, κάτι σε σχέση με εμάς ως «Βρετανούς», που ορθώνουμε το ανάστημά μας μετά το «Brexit».
Eριξε μια ματιά στο ημερολόγιό του για την ημέρα. Ποιος ήταν αυτός ο Eλληνας στο πρόγραμμά του; Η σύγχυση μετατράπηκε σε εκνευρισμό όταν ένας βοηθός τού υπενθύμισε ότι ήταν ο ξένος που εμφανίστηκε στη βρετανική τηλεόραση πριν από ένα χρόνο και οι τηλεθεατές έστειλαν στη συνέχεια μηνύματα όπου ζητούσαν να γίνει πρωθυπουργός της χώρας μας. Ο εκνευρισμός έγινε θυμός όταν ο Σούνακ ενημερώθηκε ότι ο ξένος θα συναντούσε τον Κιρ Στάρμερ… πριν από αυτόν. «Μα δεν με σέβεται κανείς;», αναφώνησε πνίγοντας ένα λυγμό. Ομως τότε ένας βοηθός που θύμιζε νυφίτσα άλλαξε τη διάθεση του Ρίσι. Ο Ελληνας πρωθυπουργός είχε εμφανιστεί ξανά στην τηλεόρασή μας, καταγγέλλοντας την επιμονή της Βρετανίας να κρατάει τα Μάρμαρα που είχε κλέψει δικαιολογημένα από τον Παρθενώνα πριν από 200 χρόνια. Και ο Στάρμερ είχε ήδη δηλώσει ότι συμφωνούσε κατά κάποιον τρόπο με αυτόν τον ξένο. Να λοιπόν η ευκαιρία για τον «μικρό» Ρίσι να το παίξει «μεγάλος»: θα ακύρωνε τη συνάντηση με αυτόν τον Ελληνα και θα του έλεγε πως ό,τι είναι δικό μας θα παραμείνει δικό μας! Ο Ρίσι θα έμπαινε στα πρωτοσέλιδα και, για αλλαγή, ο κόσμος θα τον έπαιρνε στα σοβαρά. Σώστε τα βρετανικά μας μάρμαρα!
Θεέ μου… Γράφοντας για την πολιτική για πάνω από 40 χρόνια, έχω αναπτύξει ένα είδος ψυχολογικής άμυνας. Οταν αντιμετωπίζεις μια κωμική κυβέρνηση, ο καλύτερος τρόπος να μη χάσεις τα λογικά σου είναι να γελάσεις. Ολες οι άλλες επιλογές συνεπάγονται αμηχανία και απελπισία. Δυστυχώς, όμως, υπάρχει κάτι που υποβόσκει.
Ζούμε σε μια εποχή όπου οι πολιτικοί σε όλη την Ευρώπη επιλέγουν να διεξάγουν «πολιτιστικούς πολέμους», συχνά ως αντιπερισπασμό για την οικονομία. Ο Γκερτ Βίλντερς στην Ολλανδία είναι μόνο το πιο πρόσφατο παράδειγμα.
Ζούμε σε μια εποχή όπου οι πολιτικοί σε όλη την Ευρώπη επιλέγουν να διεξάγουν «πολιτιστικούς πολέμους», συχνά ως αντιπερισπασμό για την οικονομία. Ο Γκερτ Βίλντερς στην Ολλανδία είναι μόνο το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Το μεταναστευτικό αποτελεί ιδανικό ζήτημα προκειμένου να τροφοδοτηθεί αυτή η νέα πολιτική: η προστασία της εθνικής μας ταυτότητας από εξωτερικές εισβολές. Ο Σούνακ συνεχίζει να ισχυρίζεται ότι θα «σταματήσει τις βάρκες», όμως ο αριθμός των μεταναστών εξακολουθεί να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Οπότε αναζητά άλλα θέματα για να μπορέσει να υπερασπιστεί τη Βρετανία και την ιστορία της. Το θέμα των Μαρμάρων μπήκε στην εξίσωση, παρότι η ειδησεογραφική αξία του στην πατρίδα του είναι πιθανό να διαρκέσει μόνο λίγες ημέρες.
Το γεγονός ότι επέλεξε το θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι, πράγματι, σημάδι της απελπισίας του Σούνακ. Οταν μαθεύτηκε η είδηση της ακύρωσης της συνάντησης, βρισκόμουν στο βήμα του LSE, σε συνομιλία με τον Γιώργο Γεραπετρίτη. Δεν πίστευα την επιλογή του Σούνακ. Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι Βρετανοί γνωρίζουν ελάχιστα για το θέμα των Μαρμάρων του Παρθενώνα και δεν τους ενδιαφέρει πραγματικά. Δεν επηρεάζει την καθημερινότητά τους. Είναι αλήθεια ότι στις δημοσκοπήσεις πια είναι ξεκάθαρη η πλειοψηφία που συμφωνεί με την επιστροφή των Μαρμάρων, αλλά πρόκειται για τοποθετήσεις που στερούνται έντασης. Επίσης είναι ένα θέμα που συγκινεί μόνο ελάχιστους βουλευτές του κόμματός του.
Οι πολιτικές επιπτώσεις από την ακύρωση της συνάντησης με τον Μητσοτάκη αυτή την εβδομάδα δεν ήταν αυτές που θα ήλπιζε ο Σούνακ. Η Ντάουνινγκ Στριτ αναγκάστηκε να υπαινιχθεί ότι ο Μητσοτάκης αθέτησε τις διαβεβαιώσεις του να μη μιλήσει για τα Μάρμαρα. Οταν διαισθάνεται ότι χάνει τη μάχη με τα μέσα ενημέρωσης, η αγαπημένη τακτική της είναι πλέον το ψέμα. Γιατί όχι; Δυστυχώς για εκείνον, ο Στάρμερ ταπείνωσε για το θέμα τον Σούνακ στο Κοινοβούλιο την Τετάρτη.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι ενέργειες του Σούνακ αυτή την εβδομάδα μπορεί στην πραγματικότητα να βελτιώσουν τις προοπτικές για μια διμερή συμφωνία για τα Μάρμαρα. Ανώτεροι συντηρητικοί εκτός κυβέρνησης έχουν επικρίνει τη συμπεριφορά του, παίρνοντας αποστάσεις από την παιδαριώδη κίνησή του. Επίσης, στη συνείδηση της κοινής γνώμης το γεγονός καταγράφεται ως μια λανθασμένη επιλογή από έναν αντιδημοφιλή πρωθυπουργό. Ο Τζορτζ Οσμπορν, πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, συνεχίζει να πιστεύει ότι μια συμφωνία είναι εφικτή. Η παλίρροια κατευθύνεται προς το μικρό κάστρο που ο Ρίσι χτίζει στην άμμο.
*Ο κ. Κέβιν Φέδερστοουν είναι διευθυντής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου του London School of Economics.