Δύο αιωνόβιοι που πέθαναν αυτή την εβδομάδα αποτελούν προσωποποίηση του Αμερικανικού Αιώνα. Ο Τσάρλι Μάνγκερ, γεννημένος στην ενδοχώρα, στη Νεμπράσκα, απέκτησε δισ. ως μέρος μιας πολύ επιτυχημένης επενδυτικής επιχείρησης· ο Χένρι Κίσινγκερ, Γερμανοεβραίος φυγάς, κυριάρχησε στην εξωτερική πολιτική της υπερδύναμης, διαδραματίζοντας κρίσιμο ρόλο στον Ψυχρό Πόλεμο, παραμένοντας σημείο αναφοράς στην παγκόσμια διπλωματία έως σήμερα. Και οι δύο αξιοποίησαν την ευφυΐα τους και το μάτι για την καλή ευκαιρία. Συνέβαλαν στη συλλογική ισχύ της Αμερικής και κέρδισαν απ’ αυτήν. Ο Μάνγκερ επένδυε προσεκτικά σε καλές εταιρείες που προσφέρονταν σε καλή τιμή. Ο Κίσινγκερ έγινε καθηγητής στο Χάρβαρντ και μετά σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής του Ρίτσαρντ Νίξον. Από εκεί προχώρησε στο να κατέχει τα αξιώματα και του υπουργού Εξωτερικών και του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας (πράγμα πρωτοφανές). Πρωταγωνίστησε στις διαπραγματεύσεις για το τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ και για τη σύναψη σχέσεων ΗΠΑ – Κίνας. Με την realpolitik του, κατηγορήθηκε για εγκλήματα, μεταξύ άλλων στην Καμπότζη, στη Λατινική Αμερική, στην Κύπρο.
Οσες χώρες στηρίζουν τους πολίτες τους στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους, είναι ήδη βήματα μπροστά από άλλες στον αγώνα επιβίωσης, στον άστατο αιώνα που διανύουμε.
Και ο Μάνγκερ και ο Κίσινγκερ ήταν προϊόντα της αμερικανικής ισχύος στο απόγειό της. Από πολύ διαφορετική αφετηρία, και οι δύο υπηρέτησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και οι δύο εκμεταλλεύθηκαν τις ευκαιρίες για εκπαίδευση και πρόοδο που προσέφερε η χώρα. Ο Μάνγκερ, ο οποίος έγινε συνεταίρος του Ουόρεν Μπάφετ στην Berkshire Hathaway, ενός ομίλου αξίας άνω των 500 δισ. δολαρίων, κατετάγη μετά την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ. Ο Κίσινγκερ επέστρεψε στη Γερμανία ως στρατιώτης των ΗΠΑ. Η συμμετοχή του στη σύλληψη μελών της Γκεστάπο πιθανότατα συνέβαλε στη διαμόρφωση της αντίληψής του για την ισχύ της υπερδύναμης που ήταν πλέον η χώρα του. Ο Μάνγκερ (ο οποίος θα έκλεινε τα 100 την 1η Ιανουαρίου) έγινε γνωστός για τα καίρια αποφθέγματά του. «Σχεδόν όλοι όσοι πετυχαίνουν κάτι ασυνήθιστα καλό διαθέτουν τρία πράγματα: είναι πολύ ευφυείς, εργάστηκαν πολύ σκληρά και ήταν πολύ τυχεροί», είπε κάποτε. Η συμβουλή του ήταν να ξεκινήσει κάποιος νωρίς και να κάνει πολλές προσπάθειες για να πετύχει, ώσπου να του χαμογελάσει η τύχη. Ομως, η ζωή του, όπως και του Κίσινγκερ, δείχνει ότι όταν είσαι πολίτης χώρας που προσφέρει ευκαιρίες –σε νέους γεννημένους εκεί και σε μετανάστες– η τύχη μπορεί να εμφανιστεί νωρίς. Τότε μένει στους ίδιους να εργαστούν για την προκοπή τους.
Αυτό είναι μάθημα για όλες τις χώρες. Ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά μέσα στα 100 χρόνια που έζησαν οι Μάνγκερ και Κίσινγκερ, όμως το ζητούμενο παραμένει, να υπάρχουν ευκαιρίες για ανθρώπους με ταλέντο και διάθεση για δουλειά για να μπορέσουν να πετύχουν. Η ανισότητα μεταξύ πολιτών, όπως και μεταξύ χωρών, προκαλεί πολλά προβλήματα, και ίσως ο δρόμος να μην φαίνεται τόσο εύκολος όσο ήταν για νέους που σταδιοδρομούσαν τα χρόνια της αμερικανικής παντοδυναμίας. Αυτό που δεν αλλάζει, πάντως, και που ισχύει για κάθε χώρα, είναι ότι η ισχύς της και η ευημερία των πολιτών είναι άμεσα συνδεδεμένες. Το πνεύμα επιχειρηματικότητας, που είναι κινητήριος δύναμη της Αμερικής, βασίζεται στις ιδιωτικές επενδύσεις και στο ταλέντο ιδιωτών. Αυτό οδηγεί στην ισχυρή οικονομία, που είναι προϋπόθεση για στρατιωτική και διπλωματική ισχύ. Οσες χώρες στηρίζουν τους πολίτες τους στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους, στην αναζήτηση της προσωπικής και συλλογικής ευημερίας, είναι ήδη βήματα μπροστά από άλλες στον αγώνα επιβίωσης, στον άστατο αιώνα που διανύουμε.