Σε ένα από τα πιο δυνατά στιγμιότυπα της χρονιάς που φτάνει στο τέλος της, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου σφίγγει στην αγκαλιά της την πιλότο Ελισάβετ Βουρνάζου, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την αυταπάρνηση της νεαρής γυναίκας η οποία συνέβαλε στην κατάσβεση της πυρκαγιάς στο δάσος της Δαδιάς. Η σκηνή αποτυπώθηκε στον φακό του φωτογράφου της Προέδρου, Θοδωρή Μανωλόπουλου, στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης, τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Σε ένα διαμέρισμα στο Μοσχάτο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέπτεται τον Κώστα Ζ., πρώην άστεγο στο λιμάνι του Πειραιά και φωτογραφίζεται μαζί του την ώρα που εκείνος τού ετοιμάζει ελληνικό καφέ στη μικρή κουζίνα του σπιτιού του. Την ξεχωριστή αυτή στιγμή «έκλεισε» στον φακό του ο Δημήτρης Παπαμήτσος, ο άνθρωπος που τα τελευταία επτά χρόνια βρίσκεται πίσω από κάθε δημόσια φωτογραφία του προέδρου της Ν.Δ.
Και οι στιγμές είναι αμέτρητες. Το 2023 ήταν μια χρονιά που –μεταξύ άλλων– κατέγραψε «βαριές» ειδήσεις, οι οποίες συγκλόνισαν τη χώρα. Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, οι μεγάλες πυρκαγιές, οι καταστροφικές πλημμύρες άφησαν βαθιές πληγές. Χιλιάδες «καρέ» των δύο φωτογράφων συνθέτουν το παζλ με ορισμένα από τα σημαντικότερα γεγονότα, που σημάδεψαν τη χώρα μας, τη χρονιά που φεύγει.
Ο Θοδωρής Μανωλόπουλος και ο Δημήτρης Παπαμήτσος επιλέγουν, αποκλειστικά για την «Κ», τις εμβληματικές φωτογραφίες του 2023 μέσα από την παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού στα μεγάλα γεγονότα.
Μιλούν για τις στιγμές τις οποίες οι ίδιοι ξεχωρίζουν, αλλά και για την καθημερινή τους εμπειρία μέσα από τη συναρπαστική ένταση της δουλειάς, που πάντα προσαρμόζεται στο πρόγραμμα της Προεδρίας ή του Μεγάρου Μαξίμου. Αλλωστε, αυτό είναι και το τίμημα τού να βρίσκεσαι στην «πρώτη γραμμή» των γεγονότων, τού να γίνεσαι μάρτυρας –μέσα από τον φακό– της στιγμής που λίγο αργότερα θα γίνει είδηση, άρθρο, πρωτοσέλιδο, ενίοτε κομμάτι της ιστορίας.
Το να βρίσκεσαι συνεχώς στην “πρώτη γραμμή” ακολουθώντας την καθημερινότητα ενός τέτοιου προσώπου είναι σίγουρα εθιστικό. Υπάρχουν περίοδοι που μού λείπουν τα πιο ήρεμα βράδια στο σπίτι.
«Το πρόγραμμά μου ξεκινά και σταματά ταυτόχρονα με το πρόγραμμα της Προέδρου. Κυρίως στις περιοδείες, τα “κλικ” ξεκινούν νωρίς το πρωί και σταματούν αργά το βράδυ», λέει ο Θοδωρής Μανωλόπουλος. «Το να βρίσκεσαι συνεχώς στην “πρώτη γραμμή” ακολουθώντας την καθημερινότητα ενός τέτοιου προσώπου είναι σίγουρα εθιστικό. Υπάρχουν περίοδοι που μού λείπουν τα πιο ήρεμα βράδια στο σπίτι. Ωστόσο, οι απαιτητικοί ρυθμοί, τα ταξίδια και η καθημερινή έκθεση στην απρόβλεπτη επικαιρότητα είναι οι λόγοι που επέλεξα αυτή τη δουλειά».
Ο Θοδωρής Μανωλόπουλος συνεργάζεται με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας από την πρώτη μέρα της θητείας της. Ηταν στη Βουλή όταν ορκίστηκε τον Μάρτιο του 2020 και από τότε εργάζεται αδιάκοπα μαζί της. Η επαγγελματική του πορεία είχε ξεκινήσει νωρίτερα με φωτογραφία δρόμου και ακολούθησε η φωτογραφία μόδας, με παράλληλες θεματικές φωτογραφίσεις για εφημερίδες και περιοδικά. Το 2014 ξεκίνησε τη συνεργασία του με τον Σταύρο Θεοδωράκη, τον οποίο ακολούθησε φωτογραφικά σε όλη του την πορεία στο «Ποτάμι». Αυτή θα ήταν και η αρχή της ενασχόλησής του με την πολιτική φωτογραφία.
«Αυτά είναι ορισμένα μόνο από τα κομμάτια του παζλ», λέει στην «Κ» αναφερόμενος στην πορεία του μέχρι την πόρτα του Προεδρικού Μεγάρου. «Θεωρώ πως τα πρώτα μου ερεθίσματα στη φωτογραφία ήρθαν από τις εικόνες του παππού μου, ο οποίος ως ναύαρχος του Πολεμικού Ναυτικού είχε γυρίσει τον κόσμο και τον είχε απαθανατίσει φωτογραφικά, πριν από εμένα».
«Ποιες φωτογραφίες θα προτιμούσατε να σβήσετε από τη χρονιά που πέρασε;» ρωτάμε τον φωτογράφο της Προέδρου. «Δεν το κάνω ποτέ», απαντά. «Ακόμη και οι αρνητικές στιγμές είναι μέρος της ιστορίας και είναι πολύ ενδεικτικές».
Από τις φωτογραφίες του 2023, ξεχωρίζει, ανάμεσα σε άλλες, την πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα. «Κατά τη συνάντησή του με την Πρόεδρο, μέσα από μικρές κινήσεις και τη γλώσσα του σώματος μπορούσε κανείς να διαπιστώσει το αβίαστα θετικό κλίμα ανάμεσα στα δύο πρόσωπα», περιγράφει, ενώ αναφέρεται και στη σημαντική παρουσία της Προέδρου στην 4η Σύνοδο του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο Ρέικιαβικ. «Με τον πλανήτη να βιώνει πρωτόγνωρες εντάσεις, απαθανατίζοντας την επικαιρότητα αντιλαμβάνεσαι την αξία αυτών των στιγμών», τονίζει.
Υπάρχουν μέρες που οι φωτογραφίες ξεφεύγουν από το καθιερωμένο «κλικ» μιας συνάντησης, μιας εθιμοτυπικής επίσκεψης ή μιας παρουσίας σε ένα Συμβούλιο. Είναι φωτογραφίες που αποτυπώνουν κάποιες δυνατές, ανθρώπινες στιγμές εκείνων που υπηρετούν τα ανώτατα αξιώματα. Ο Θοδωρής Μανωλόπουλος περιγράφει μία από αυτές τις στιγμές της κ. Σακελλαροπούλου, στους δρόμους της πρωτεύουσας.
«Στις αρχές του ‘23, η Πρόεδρος συμμετείχε σε δράση της ομάδας street work του ΟΚΑΝΑ, στο κέντρο της Αθήνας. Διένειμε σε άτομα που κάνουν χρήση kit ασφαλέστερης χρήσης, kit αστεγίας, γεύματα και ρούχα. Ηταν μια πολύ δυνατή στιγμή. Δεν έχουμε δει ποτέ ξανά Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας σε αντίστοιχη συνθήκη. Ηταν μια πράξη υψηλού συμβολισμού, αλλά και με μεγάλη αξία για την ίδια προσωπικά», τονίζει και σχολιάζει: «Η ίδια έχει, άλλωστε, αποδείξει την κοινωνική της ευαισθησία για θέματα που μέχρι πρότινος παρέμεναν εκτός της σφαίρας της δημόσιας συζήτησης».
«Κάποια κλικ από τη φωτογραφική μου θα αποτελούν μέρος της ιστορίας»
Ο Δημήτρης Παπαμήτσος συνεργάζεται με τον Κυριάκο Μητσοτάκη από τότε που εκείνος διεκδικούσε την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας, πίσω στο 2016. «Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι ο φωτογραφικός μου φακός έχει καταγράψει την κάθε μέρα από τότε έως σήμερα», λέει στην «Κ».
Στον χώρο της φωτογραφίας, ξεκίνησε το 2000. Θυμάται τα πρώτα του ένσημα στον χώρο να «κολλούν» όταν ακόμη ήταν σπουδαστής στη σχολή φωτογραφίας.
Στην ηλικία των 20 ακόμη, μού άρεσε να καλύπτω το αθλητικό ρεπορτάζ. Μέχρι τότε δεν μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου σε κάτι πιο επίσημο. Και ήρθε ξαφνικά το πολιτικό ρεπορτάζ.
«Δεν θα πω αυτό το κλισέ πως “ήταν πάντα αυτό που ήθελα να κάνω”, αλλά θα αρκεστώ στο ότι νομίζω πως αυτή η δουλειά ήταν ο προορισμός μου. Πάντα με θυμάμαι με μια φωτογραφική στο χέρι: Στις δραστηριότητες της ημέρας, στις εκδρομές, σε όλες τις στιγμές μου. Αγαπούσα να απαθανατίζω στιγμές. Στην ηλικία των 20 ακόμη, μού άρεσε να καλύπτω το αθλητικό ρεπορτάζ. Μέχρι τότε δεν μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου σε κάτι πιο επίσημο. Και ήρθε ξαφνικά το πολιτικό ρεπορτάζ. Εδώ που βρίσκομαι, 23 χρόνια μετά».
Το 2023 για τον φωτογράφο του πρωθυπουργού ήταν μια χρονιά –αν μη τι άλλο– δύσκολη και απαιτητική. Τα έκτακτα γεγονότα μέσα από τις μεγάλες κρίσεις που έζησε η χώρα, αλλά και η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος δεν τού έδωσαν ούτε στιγμή την ευκαιρία της ανάπαυλας.
«Δεν ήταν λίγες οι φορές που για άλλο πρόγραμμα ξεκίνησα από το σπίτι μου το πρωί και αλλιώς τελικά βγήκε η μέρα. Ηταν δε αρκετές οι φορές που η μέρα ολοκληρώθηκε μακριά από το σπίτι, αφού έτυχε να βρεθούμε απρόοπτα σε άλλο σημείο της χώρας. Να θυμηθώ τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία, το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Δύσκολες στιγμές οι περισσότερες, απρόοπτες θα έλεγα. Αν πρέπει να περιγράψω την πιο δύσκολη στιγμή, θα πω με βεβαιότητα πως αυτή ήταν το σιδηροδρομικό δυστύχημα. Θα θυμάμαι πάντοτε αυτές τις εικόνες», λέει ο Δημήτρης Παπαμήτσος.
Ως πιο ευχάριστο στιγμιότυπο περιγράφει το τέλος της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, που όπως λέει ήρθε ως ανακούφιση για τον ίδιο.
Από τα χιλιάδες στιγμιότυπα που καταγράφει ο φωτογράφος του Μαξίμου, αυτό που περισσότερο τον εντυπωσιάζει, μάς λέει, είναι όταν βρίσκεται μπροστά στις τηλεφωνικές συνομιλίες του πρωθυπουργού με ξένους ηγέτες.
«Κατά τη διάρκεια αυτών των επικοινωνιών έχω τη δυνατότητα να “εισβάλω” στο γραφείο του προκειμένου να καταγράφω τη στιγμή. Θαυμάζω τον τρόπο που μιλάει και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται από τους συνομιλητές του. Πιστεύω ότι αυτό δεν διδάσκεται από κανένα εγχειρίδιο πολιτικής. Δουλεύοντας μαζί του αυτά τα επτά χρόνια μπορώ να καταλάβω γιατί στο 2023 έχει αυτή την αντιμετώπιση από όλους τους ηγέτες και τους συνομιλητές του. Κάθε τηλεφώνημα και μια ξεχωριστή ιστορία», περιγράφει.
Το να έχεις την τιμή να εργάζεσαι δίπλα στον πρωθυπουργό απαιτεί μεγάλη ευθύνη και πρέπει να αφιερωθεί κανείς σε αυτό για να μπορέσει να το κάνει σωστά.
Τις φορές που βρίσκεται μακριά από το σπίτι, σκέφτεται την οικογένειά του, που αφήνει πίσω. Τα κορίτσια του, που όπως λέει, τού δίνουν τη δύναμη να συνεχίζει. «Δεν μπορώ να μετρήσω τις φορές που δυστυχώς έχω αλλάξει το πρόγραμμά μας για να είμαι στη δουλειά. Ομως, η αγάπη και η κατανόησή τους είναι ευλαβική, έτσι μπορεί να λείπω συχνά, αλλά νιώθω ότι είμαι εκεί», μας λέει.
Για να κάνεις αυτή τη δουλειά, άλλωστε, πρέπει να είσαι διαθέσιμος μέρα και νύχτα. Να αφιερωθείς, όπως λέει χαρακτηριστικά, ο Δημήτρης Παπαμήτσος.
«Το να έχεις την τιμή να εργάζεσαι δίπλα στον πρωθυπουργό απαιτεί μεγάλη ευθύνη και πρέπει να αφιερωθεί κανείς σε αυτό για να μπορέσει να το κάνει σωστά. Σκέφτομαι πως σε μερικά χρόνια κάποια “κλικ” από τη φωτογραφική μου θα αποτελούν μέρος της ιστορίας».
Ακολουθούν οι υπόλοιπες από τις φωτογραφίες που ξεχώρισαν ο Θοδωρής Μανωλόπουλος και ο Δημήτρης Παπαμήτσος.
στο κέντρο της Αθήνας. Φωτογραφία: Θοδωρής Μανωλόπουλος
Hurley. Φωτογραφία: Θοδωρής Μανωλόπουλος
