ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Χθες υπήρξε επί της αρχής συμφωνία από τους μόνιμους αντιπροσώπους (Coreper), που αποτελεί «χρυσή τομή», όπως ανέφεραν στην «Κ» ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, για τις χώρες προέλευσης στρατιωτικού υλικού στήριξης προς το Κίεβο, καθώς θα δίνεται προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία αλλά και στης Νορβηγίας, ενώ κατ’ εξαίρεση θα επιτρέπεται ευελιξία σε περιπτώσεις που δεν μπορούν να καλυφθούν οι αμυντικές ανάγκες της Ουκρανίας εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος. Η συμφωνία –που θα έρθει πλέον προς έγκριση από το επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου– μεσοπρόθεσμα προβλέπει την εξασφάλιση της αγοράς ευρωπαϊκών όπλων, αλλά αφήνει ανοιχτό τον δρόμο για μη ευρωπαϊκό οπλισμό σε περίπτωση ανάγκης. Γι’ αυτή την περίπτωση ωστόσο –σύμφωνα με πηγές με γνώση των συνομιλιών– η ελληνική πλευρά έχει φροντίσει να υπάρχει αναφορά στους εφαρμοστικούς κανόνες του EPF, που περιλαμβάνουν τους κανόνες προέλευσης χώρας. Πρόκειται για «δικλίδα ασφαλείας», μια ρύθμιση για την προέλευση εξοπλισμών (country origin) που υιοθετήθηκε για πρώτη φορά σε επίπεδο Ε.Ε. για το χρηματοδοτούμενο από ευρωπαϊκά κονδύλια αμυντικό υλικό και από την οποία αποκλείονται χώρες όπως η Τουρκία.
Ο εν λόγω μηχανισμός –που θεσπίστηκε να χρηματοδοτείται εκτός του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού– έχει εξελιχθεί σε κρίσιμο παράγοντα της στρατιωτικής ενίσχυσης της Ουκρανίας από τον Φεβρουάριο του 2022, ενώ δίνει κίνητρα σε κράτη-μέλη να προσφέρουν αμυντική βοήθεια στο Κίεβο είτε αυτόνομα είτε μέσω ομαδικής αγοράς όπλων. Εως χθες υπήρχε διάσταση απόψεων μεταξύ των κρατών-μελών σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση των οπλικών συστημάτων μέσω του EPF.
Η Γαλλία με τη στήριξη της Ελλάδας και της Κύπρου επιδίωκε το ταμείο να χρηματοδοτεί την αποστολή όπλων που θα είχαν κατασκευαστεί αποκλειστικά στην Ευρώπη. Το επιχείρημα που προέβαλλε το Παρίσι ήταν ότι με αυτόν τον τρόπο θα στηριζόταν η Ουκρανία, ενώ θα ικανοποιούνταν ο στρατηγικός στόχος ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, και προφανώς της γαλλικής. Αλλα κράτη-μέλη επιδίωκαν ευελιξία και ζητούσαν τη δυνατότητα αγοράς οπλισμού από τρίτες χώρες, εφόσον ήταν ήδη διαθέσιμος.
Χθες επιβεβαιώθηκε ο συμβιβασμός από τους μόνιμους αντιπροσώπους (Coreper). Επί της ουσίας, η συμφωνία, όπως προαναφέρθηκε, μεσοπρόθεσμα προβλέπει εξασφάλιση της αγοράς ευρωπαϊκών όπλων, αλλά αφήνει ανοιχτό τον δρόμο για μη ευρωπαϊκό οπλισμό σε περίπτωση ανάγκης.