Τη διαμόρφωση μιας κουλτούρας αποτροπής περιστατικών bullying στα σχολεία στοχεύει να διαμορφώσει το υπουργείο Παιδείας, με τη νέα εθνική στρατηγική και εκστρατεία ενημέρωσης για την καταπολέμηση της ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
Στα μέτρα που παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης από κοινού με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
- η πλατφόρμα stop-bullying.gov.gr, για την καταγραφή, διαχείριση και παρακολούθηση περιστατικών,
- η στελέχωση των σχολείων με περισσότερους κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους,
- η ένταξη «δράσεων ενεργού πολίτη» στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών,
- νέος σχολικός κανονισμός,
- η επαναφορά της πενθήμερης αποβολής και δικαιολογημένων και αδικαιολόγητων απουσιών,
- η ψηφιοποίηση του απουσιολογίου,
- η απλοποίηση των διαδικασιών για αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος και
- η αυστηροποίηση των κανόνων για τη χρήση κινητών τηλεφώνων.
«Λέμε την αλήθεια. Δεν βάζουμε τίποτα κάτω από το χαλί. Το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα είναι να αποδεχθείς την ύπαρξή του και να ορίσεις ποιες είναι οι συντεταγμένες του προβλήματος. Και ακριβώς αυτό θα προσπαθήσουμε να θεραπεύσουμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό, αυτό το απόστημα το οποίο πρέπει να σπάσει», τόνισε ο κ. Πιερρακάκης στην εκδήλωση που διοργανώθηκε στο 3ο Γυμνάσιο Πολίχνης, στη Θεσσαλονίκη.
Η πλατφόρμα «Stop-bullying.gov.gr»
Στην πλατφόρμα θα μπορούν να γίνονται επώνυμες αναφορές από μαθητές και γονείς. Η είσοδος σε αυτήν θα γίνεται με τη δημιουργία προσωπικού λογαριασμού –για τους γονείς με τους κωδικούς taxis, και για τους μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου, με τους κωδικούς τους που διαθέτουν στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο.
Στην ψηφιακή πλατφόρμα στην ιστοσελίδα stop-bullying.gov.gr ο καθένας μπορεί να μιλήσει και να μοιραστεί μια εμπειρία. Διαθέτει συστήματα αποτύπωσης των περιστατικών, συστήματα διαχείρισης των περιστατικών από τα σχολεία και τις διευθύνσεις εκπαίδευσης, χαρακτηρίζεται από διαλειτουργικότητα, και έχει ενημερωτικό και επιμορφωτικό υλικό, σύμφωνα με τον κ. Πιερρακάκη.
«Υπάρχει ένα ερωτηματολόγιο της καταγραφής του περιστατικού ενδοσχολικής βίας, όπου ζητούνται κάποια συγκεκριμένα στοιχεία και περιλαμβάνει και μια αποτύπωση του είδους της βίας που έχει υποστεί κανείς, σωματική, ψυχολογική, διαδικτυακή. Ολα αυτά τα στοιχεία, μαζί και με πρόσθετες πληροφορίες, τις οποίες μπορεί κανείς να μοιραστεί, ενδεχομένως και με άλλο υλικό, με κάποια φωτογραφία και οτιδήποτε άλλο αποτελεί κομμάτι αυτής της πλατφόρμας. Και αμέσως μετά για την αναφορά που έχει υποβληθεί, υπάρχει χρονοσήμανση, δηλαδή παρακολουθούμε το πόσο γρήγορα διαχειρίζεται κανείς το συγκεκριμένο περιστατικό», σημείωσε ο κ. Πιερρακάκης.
Επιτροπές
Αναφέρθηκε ακόμα σε επιτροπές που έχουν συσταθεί υπό τον πρωθυπουργό και με συναρμόδια υπουργεία, για τα πρωτόκολλα και επίπεδα διαχείρισης των περιστατικών (σε επίπεδο σχολείου, τετραμελών ομάδων στις διευθύνσεις εκπαίδευσης, υπουργείου), καθώς και για την ενίσχυση των σχολικών μονάδων με μεγάλο αριθμό ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών.
Αλλαγές στα μαθήματα και στις εκδρομές
Σε ό,τι αφορά την πολιτική πρόληψης ο υπουργός ανέφερε πως θα γίνουν δράσεις εντός του σχολείου με αλλαγές στα μαθήματα και στα προγράμματα σπουδών, καθώς και ένα νέο πλαίσιο κανόνων και συνηθειών.
Από το νηπιαγωγείο
«Πρέπει να καλλιεργήσουμε ακόμη περισσότερο μια κουλτούρα κοινωνικού κεφαλαίου, σεβασμού, αποδοχής και αλληλεγγύης μέσα στα σχολεία», είπε, προσθέτοντας ότι από τον Σεπτέμβριο εντάσσονται στα σχολεία οι λεγόμενες δράσεις ενεργού πολίτη, από το νηπιαγωγείο μέχρι και την Α’ Λυκείου, «οι οποίες αφορούν σε θέματα που έχουν να κάνουν με το πώς δουλεύουμε σε ομάδες, με το πώς αναπτύσσουμε εθελοντικές δράσεις στο πλαίσιο του σχολείου μας, της κοινότητάς μας, της πόλης μας και είναι μια επίσης οριζόντια μαθησιακή παρέμβαση».
Οι δράσεις αυτές θα ενταχθούν στη σχολική καθημερινότητα και θα συνδεθούν ακόμη και με τις σχολικές εκδρομές.
Τι αλλάζει με τις απουσίες, τις αποβολές και τα κινητά τηλέφωνα
Από τον Σεπτέμβριο οι γονείς όλων των μαθητών θα πρέπει να υπογράψουν τους κανονισμούς λειτουργίας του σχολείου.
«Αυτό είναι πάρα πολύ βασικό για να διαμορφώσουμε την κουλτούρα ότι το προνόμιο πάει μαζί με την υποχρέωση. Και πρέπει να αναπτυχθεί σεβασμός απέναντι στο θεσμό, στον πολιτισμό μας και στον χώρο στον οποίο αλληλεπιδρούμε με άλλους», υπογράμμισε ο υπουργός, διευκρινίζοντας ότι ο κανονισμός θα έχει ολοκληρωθεί το καλοκαίρι πριν από την εκκίνηση της σχολικής χρονιάς.
Επίσης, από τον Σεπτέμβριο μέσα από την νέα πλατφόρμα «e-parents» ψηφιοποιείται η καταγραφή των απουσιών, ώστε «η οικογένεια του μαθητή να παρακολουθεί τους βαθμούς, τις απουσίες του μαθητή, να υπάρχει μία άμεση ψηφιακή ενημέρωση της οικογένειας».
Επίσης αυστηροποιείται η δυνατότητα διαγραφής απουσιών στο τέλος της χρονιάς. «Είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να εξαλειφθεί. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο αυτό θα απαγορεύεται η διαγραφή απουσιών με πολύ συγκεκριμένες ρητές εξαιρέσεις –για παράδειγμα ιατρικοί λόγοι– όπως επίσης θα γίνει επαναφορά στο παλαιότερο καθεστώς και οι 114 απουσίες δεν θα είναι πλέον αδικαιολόγητες. Θα επανέλθουν και οι δικαιολογημένες απουσίες, και η προσμέτρηση για καθυστέρηση, ενώ οι γονείς θα μπορούν να δικαιολογούν έως δύο ημέρες απουσιών και μετά θα χρειάζεται ιατρική γνωμάτευση», είπε.
Πενθήμερη αποβολή
Ο υπουργός σημείωσε ακόμη ότι οι εκπαιδευτικοί ομονοούν στο ότι ζητούν εργαλεία για να μπορέσουν να διαχειριστούν δύσκολες καταστάσεις στο σχολικό περιβάλλον και στο πλαίσιο αυτό ανακοίνωσε ότι θα επανέλθει η δυνατότητα επιβολής πενθήμερης αποβολής. Επιπλέον ο σύλλογος διδασκόντων θα μπορεί να κάνει αλλαγή τμήματος σε ένα παιδί, και παράλληλα θα γίνει πολύ πιο εύκολη γραφειοκρατικά η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.
«Ολα αυτά τα εργαλεία μας έχουν ζητηθεί από την κοινότητα των δασκάλων των καθηγητών και άμεσα από αυτή την εβδομάδα θα υπογραφεί σχετική υπουργική απόφαση», διευκρίνισε ο κ. Πιερρακάκης. Επίσης, γνωστοποίησε ότι στις περιπτώσεις που κάποιος μαθητής κάνει ηθελημένα ζημιά στις υποδομές του σχολείου, θα υπάρχει μία ρητά διατυπωμένη διαδικασία, ώστε το κόστος των επισκευών να επιβαρύνει την οικογένεια του μαθητή.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τη χρήση των κινητών τηλεφώνων, σημειώνοντας ότι στα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού «σηκώνονται ξαφνικά πολλά κινητά τηλέφωνα», είπε ότι ο σύλλογος μπορεί να επιβάλλει αποβολή έως πέντε ημέρες ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού, ενώ σε περιστατικά καταγραφής ευαίσθητων προσωπικών στιγμών παιδιών που δεν θα έπρεπε ποτέ να αναπαράγονται στο διαδίκτυο τόνισε πως «αν υπάρξει διαρροή προσωπικών δεδομένων παιδιών σε ευαίσθητες στιγμές, τότε υποχρεωτικώς θα υπάρχει ακαριαία αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος και αυτό ακριβώς αποτυπώνεται και στην υπουργική απόφαση».
«Τα μέτρα αυτά έχουν παιδαγωγικό χαρακτήρα και όλα από κοινού πιστεύουμε ότι έχουν τις προϋποθέσεις να ξεκινήσουν να σπάνε αυτό το απόστημα», κατέληξε ο υπουργός. Στα στοιχεία για τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού αναφέρθηκε η υφυπουργός Παιδείας, Ζέττα Μακρή, παρατηρώντας ότι η προσέγγιση της αντιμετώπισής τους δεν αφορά μόνο τον αριθμό τους και το πόσο έχουν αυξηθεί, αλλά και τη φύση και την έντασή τους. Τόνισε ότι μπορεί να βγαίνουν πλέον περιστατικά bullying στη επιφάνεια, αλλά τα περισσότερα μένουν στη σιωπή και μένουν ανεπούλωτα τα τραύματα των παιδιών και αυτό είναι κάτι που μέσα από τα μέτρα που λαμβάνονται θα πρέπει να αλλάξει. Τα μέτρα, όπως εξήγησε, στοχεύουν να προλαμβάνουν συμπεριφορές, να ανιχνεύουν περιστατικά, αλλά και να τα αντιμετωπίζουν με εχεμύθεια, διακριτικότητα και ασφάλεια.
Για το αγκάλιασμα μίας καμπάνιας εθνικής εμβέλειας μίλησε στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου. Η καμπάνια stop-bullying και το βίντεο που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση, υλοποιήθηκαν με την υποστήριξη του Ιδρύματος.
Κυρ. Μητσοτάκης: Να σπάσουμε τη σιωπή για το bullying
«Πρόκειται για ένα συνολικό σχέδιο το οποίο πρώτα απ όλα δεν διστάζει να μιλήσει ανοιχτά για το πρόβλημα. Δεν μπορούμε να το κρύψουμε κάτω από το χαλί. Υπάρχει. Απασχολεί όλους μας, δεν απασχολεί μόνο την πολιτεία. Απασχολεί όλους τους θεσμούς, απασχολεί την εκκλησία, απασχολεί τους γονείς, τους συλλόγους των γονέων. Πρέπει πρώτα να το αναγνωρίσουμε και μετά να παρουσιάσουμε ένα συνολικό σχέδιο», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός σχολίασε ότι πίσω από το bullying κρύβεται η μη ανοχή στην διαφορετικότητα και αναφερόμενος στο πρωτόκολλο για την αντιμετώπισή είπε: «Η λέξη πρωτόκολλα είναι λίγο κακοποιημένη τελευταία. Ομως τα πρωτόκολλα δεν είναι τίποτα άλλο από συγκεκριμένες διαδικασίες με τις οποίες μας υποδεικνύουν οι ειδικοί τι πρέπει να κάνουμε εάν συμβεί αυτό το περιστατικό.
Εγώ θέλω να ζητήσω από όλες και από όλους να σπάσουμε πραγματικά αυτή τη σιωπή. Και η σιωπή δεν αφορά μόνο το θύμα. Αφορά και τους παρατηρητές. Δεν είναι μαγκιά, ούτε να σπας τον άλλον στο ξύλο, ούτε να τον λοιδορείς δημόσια για τις όποιες επιλογές μπορεί να κάνει. Να καταφέρουμε αυτό να το περάσουμε στη σχολική κοινότητα, εκεί που γίνεται ένα περιστατικό, να πούμε “κάτσε, τι κάνεις εδώ πέρα”, ώστε ο θύτης να αισθάνεται ότι είναι ουσιαστικά απομονωμένος. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος».