Τη δημιουργία δύο μεγάλων εθνικών θαλάσσιων πάρκων, ένα στο Αιγαίο και ένα στο Ιόνιο, προανήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στην ομιλία του στην 9η διεθνή διάσκεψη «Our Ocean Conference».
Οπως είπε ο πρωθυπουργός, θα δημιουργηθούν δύο επιπλέον πάρκα, αυξάνοντας το μέγεθος των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στη χώρα κατά 80% και καλύπτοντας περίπου το 1/3 των χωρικών θαλάσσιων υδάτων της Ελλάδας.
Παράλληλα, θα απαγορευτεί η αλιεία με μηχανότρατες στα εθνικά θαλάσσια πάρκα έως το 2026 και σε όλες τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές έως το 2030.
Ο κ. Μητσοτάκης προανήγγειλε ακόμα ένα σύστημα επιτήρησης, με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, δορυφόρους και τεχνητή νοημοσύνη, «για να περιπολούμε αποτελεσματικά αυτές τις περιοχές, έως το 2026».
Ακόμα, σημείωσε πως η Ελλάδα θα απομακρύνει τα πλαστικά απορρίμματα στα ύδατα κατά 50% και τα μικροπλαστικά κατά 30% έως το 2030 σε σχέση με το 2019.
Στην ομιλία του, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «διπλή κρίση»: «Η πρώτη, η κλιματική κρίση, αλλάζει καθημερινά τον πλανήτη μας. Εδώ στην Ελλάδα, το βλέπουμε αυτό με το πέρασμα των εποχών, χρόνο με το χρόνο, με την άνοδο της θερμοκρασίας, με ολοένα και πιο ολέθριες πυρκαγιές και καταστροφικές πλημμύρες. Η άλλη κρίση είναι αυτή του ωκεανού μας. Ο ωκεανός έχει απορροφήσει διοξείδιο του άνθρακα και την επιπλέον θερμότητα και τώρα βλέπουμε δραματικές αλλαγές στην έκταση των θαλάσσιων πάγων, στη θερμοκρασία της θάλασσας και την υγεία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων».
«Πολύ πριν κατανοήσουμε την κλιματική αλλαγή, ο Ωκεανός απειλούνταν ήδη από την υπερεκμετάλλευση και τη ρύπανση. Ηταν για πολλά χρόνια ο προορισμός -στην πραγματικότητα η χωματερή- για τα αγροκτήματα και τα εργοστάσιά μας. Για τους ανθρώπους που πάνε μια εκδρομή στην παραλία, για τις πόλεις και τα απόβλητά τους, για τα πλοία που διασχίζουν τον Ωκεανό για να παραδώσουν τα αγαθά που χρειαζόμαστε. Ο Ωκεανός έχει πληρώσει βαρύ τίμημα υπηρετώντας την ανθρωπότητα. Υπήρξε κρίσιμη πηγή ζωής και βιοπορισμού. Εμείς δεν του έχουμε φερθεί καλά ως ανταπόδοση».
Ο Ελληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη για δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες. «Η Ελλάδα κάνει αυτό που της αναλογεί. Οι εκπομπές μας έχουν μειωθεί κατά 43% από το 2005- αυτή είναι η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα έχει μειωθεί κατά σχεδόν 90%», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος όσον αφορά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση στην ΕΕ όσον αφορά τη διείσδυση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα. «Και θα συνεχίσουμε να είμαστε πρωτοπόροι, ειδικά σε νέους τομείς, όπως η υπεράκτια αιολική ενέργεια».
«Ωστόσο, όσο γρήγορα και αν μειώσουμε τις εκπομπές, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την κλιματική κρίση», είπε, προσθέτοντας πως η Ελλάδα βίωσε τον μεγαλύτερης διάρκειας καύσωνα που έχει καταγράψει ποτέ ενώ στη συνέγεια ακολούθησαν η μέγα-πυρκαγιά στον Εβρο και οι πρωτοφανείς πλημμύρες της κακοκαιρίας «Daniel».
«Όλα αυτά συνέβησαν σε διάστημα λίγων εβδομάδων. Η συχνότητα και η σοβαρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων αυξάνεται», τονίζεται.
«Η οικονομική δραστηριότητα και η προστασία της φύσης μπορούν και πρέπει να συμβαδίζουν», τόνισε, ανακοινώνοντας ότι ιδιωτικά φιλανθρωπικά ιδρύματα, με επικεφαλής το Bloomberg Ocean Fund, έχουν συμφωνήσει να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση μιας γραμματείας που θα υποστηρίζει διεθνείς διασκέψεις στο μέλλον, μέσω της παρακολούθησης των υφιστάμενων δεσμεύσεων και της υλοποίησής τους.
Οπως είπε, η Ελλάδα έχει υιοθετήσει με νόμο τον στόχο της προστασίας τουλάχιστον του 30% της χερσαίας και θαλάσσιας έκτασης μέχρι το 2030 και η χώρα ήταν επίσης το πρώτο μέλος της Ε.Ε. που αναγνώρισε στην εθνική της νομοθεσία τις «Βασικές Περιοχές Βιοποικιλότητας».
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό έχει θεσπιστεί ένα ειδικό καθεστώς προστασίας για να απαγορευτεί η κατασκευή νέων δρόμων και άλλων τεχνητών επιφανειών σε εννέα εμβληματικές ορεινές περιοχές – πρόκειται για την πρωτοβουλία «Απάτητα Βουνά».
«Εχουμε επεκτείνει την ίδια λογική στη θάλασσα, προσδιορίζοντας πάνω από 200 παραλίες σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές όπου εμποδίζουμε κάθε εμπορική εκμετάλλευση. Κάποιες περιοχές πρέπει να παραμείνουν ανέγγιχτες και τελείως ανεπηρέαστες από τον μαζικό τουρισμό».
Κατά τον ίδιο, η Ελλάδα έχει προσδιορίσει 21 δράσεις, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ύψους 780 εκατομμυρίων ευρώ.
Ανακοίνωσε επίσης την εκκίνηση ενός ειδικού Ταμείου Απανθρακοποίησης (Decarbonization Fund) για τα νησιά, με χρηματοδότηση από τα δικαιώματα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών.
«Το Ταμείο αυτό, οι πόροι του οποίου θα μπορούσαν τελικά να ανέλθουν σε 2 δισεκατομμύρια ευρώ, ανάλογα με την τιμή του δικαιώματος άνθρακα, πρόκειται να χρηματοδοτήσει τη σύνδεση των νησιών μας με το ηπειρωτικό δίκτυο, την αποθήκευση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Θα συμβάλει στην κατασκευή δεξαμενών νερού πολλαπλών χρήσεων» ώστε η «ελληνική Πολυνησία» να γίνει πιο «πράσινη».
«Μας ενθαρρύνουν οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί κατά τη διάρκεια αυτής της συνάθροισης: πάνω από 400 δεσμεύσεις, που υπερβαίνουν τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε αξία», είπε ο πρωθυπουργός.