Σε δύο περιοχές της Ευρώπης μετά τις ανακατατάξεις στα Βαλκάνια, παρέμεινε ανοιχτή «μαύρη τρύπα» από άποψη σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, στην Υπερδνειστερία και στο Κόσοβο. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, πέρα από πολιτικές σκοπιμότητες ή διακρατικές συγκρούσεις, αποφάσισε να επιδιώξει την κάλυψη αυτού του κενού δικαίου, όχι μόνο για την προστασία των Κοσοβάρων αλβανικής καταγωγής αλλά κυρίως για τον σερβικό πληθυσμό της περιοχής. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ανατέθηκε στην Επιτροπή Πολιτικών Υποθέσεων η εκπόνηση σχετικής έκθεσης (Report), την οποία ανέλαβε η επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας και μέλος της Επιτροπής κ. Ντόρα Μπακογιάννη.
Στόχος είναι η αποτύπωση της κατάστασης και η επιβολή όρων και προϋποθέσεων για την είσοδο της Οντότητας του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, εφόσον βέβαια αποφασίσει κάτι τέτοιο το Συμβούλιο Υπουργών, που έχει και την αποκλειστική αρμοδιότητα. Οι όροι που ετέθησαν από την έκθεση δεν είναι άλλοι από αυτούς που έθετε όλα τα προηγούμενα χρόνια η σερβική κυβέρνηση προς το Κόσοβο και τη διεθνή κοινότητα, προκειμένου να προστατέψει τα δικαιώματα της σερβικής κοινότητας στο Κόσοβο, χωρίς δυστυχώς αποτέλεσμα.
Συγκεκριμένα: 1. Η ανάκτηση από το ιστορικό σερβικό μοναστήρι Visoki Decani της παρανόμως απαλλοτριωμένης έκτασης των 24 εκταρίων, περίπου 2.500 στρέμματα. 2. Ο έλεγχος της νομιμότητας των απαλλοτριώσεων της περιουσίας των σερβικών δήμων και κοινοτήτων και των Σέρβων ιδιωτών. 3. Η επίσπευση της δημιουργίας Ενωσης των Σερβικών Δήμων και η αποκατάσταση των διοικήσεών τους. 4. Η εδραίωση συστηματικής επικοινωνίας και διαλόγου μεταξύ Πρίστινας και Βελιγραδίου.
Η πίεση για την ψήφιση της έκθεσης είχε ως αποτέλεσμα να επιλυθεί το πρώτο θέμα του μοναστηριού και να αναληφθούν ισχυρές δεσμεύσεις για τα υπόλοιπα τρία, που θα μπορούσαν να επισπευσθούν πριν από τη σχετική συζήτηση στο Συμβούλιο Υπουργών. Να σημειωθεί ότι επί 12 χρόνια δεν είχε γίνει κανένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Υπέρ ψήφισαν 131 μέλη της συνέλευσης, ενώ κατά ψήφισαν μόνο 29 και απείχαν 11.
Με την εξέλιξη αυτή δεν αναγνωρίζεται ένα κράτος, όπως εσφαλμένα ισχυρίζονται κάποιοι. Αλλωστε δεν έχει καμία τέτοια αρμοδιότητα το Συμβούλιο της Ευρώπης και πολύ περισσότερο δεν έχει αρμοδιότητα η Επιτροπή ή η Κοινοβουλευτική Συνέλευση. Αυτό που θα συμβεί, αν το Συμβούλιο Υπουργών πιέσει πριν αποδεχθεί –αν αποδεχθεί– την έκθεση, είναι η επέκταση της αρμοδιότητας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Κόσοβο, κάτι που θα προστατέψει αποτελεσματικότερα τα ανθρώπινα δικαιώματα 1,8 εκατ. ανθρώπων και κυρίως των Σέρβων, ασκώντας πολύ μεγαλύτερη πίεση στην τοπική κυβέρνηση για να επιβάλει τους όρους που μάταια επιδίωκε να πετύχει τα προηγούμενα χρόνια μόνη της η σερβική πλευρά.
Τέλος, είναι απαράδεκτο κάποιοι, που δεν γνωρίζουν και όλες τις διαστάσεις, να συνδέουν το Κόσοβο με την Κύπρο, όπου είναι διεθνώς ξεκαθαρισμένο ότι είχαμε παράνομη εισβολή και κατοχή, όπου η αυθαιρεσία των Τούρκων κατακτητών στιγματίστηκε τόσο με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ όσο και με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων π.χ. Απόφαση Λοϊζίδου. Ακόμα πιο απαράδεκτο είναι η συζήτηση να συνδέεται με την ελληνική Θράκη, όπου είναι σαφής η εθνική κυριαρχία της Ελλάδας και η οικοδόμηση από την Ελληνική Δημοκρατία ενός πρότυπου Ανοιχτής Κοινωνίας θετικών διακρίσεων που αποτελεί «Σχολείο Δημοκρατίας» για όλα τα Βαλκάνια και την Ευρώπη.
Ο εθνικολαϊκισμός έχει και όρια. Δεν είναι δυνατόν η ψηφοθηρία κάποιων να υπονομεύει ακόμα και μια πατριωτική προσέγγιση και στάση που θεμελιώνεται σε συγκεκριμένες αδιαπραγμάτευτες εθνικές παραδοχές απομονώνοντας διεθνώς την Ελλάδα και αποδυναμώνοντας έτσι τη διπλωματική φαρέτρα της εθνικής εξωτερικής μας πολιτικής.
* Ο δρ Ευριπίδης Στ. Στυλιανίδης είναι βουλευτής Ροδόπης Νέας Δημοκρατίας, αν. καθηγητής Νομικής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.