Μπορεί να γίνει «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, χωρίς να γίνει «κούρεμά» του;
Η διαχείριση του χρέους και γενικότερα ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι αγορές ομολόγων ήταν πάντα περίπλοκος. Ωστόσο, από τις λύσεις που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση και προς το παρόν τουλάχιστον δεν έχουν απορριφθεί από την Ευρωζώνη, μπορεί να προκύψει μία σημαντική διαγραφή ελληνικού χρέους, χωρίς αυτή να αφορά στο απόλυτο νούμερό του όπως είναι σήμερα. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πλαίσιο της διασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους της και ενόψει της σχετικής συζήτησης που θα ανοίξει από το φθινόπωρο, η Ελλάδα προωθεί δύο λύσεις:
1. Την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων που έχουν ληφθεί από την Ευρωζώνη, τόσο στο πλαίσιο του πρώτου Μνημονίου (διμερή δάνεια από τις χώρες της Ευρωζώνης ή GLF), όσο και μέσω του δεύτερου Μνημονίου (που έχουν εκταμιευθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης – EFSF). Με αυτή την κίνηση το χρέος δεν μειώνεται, καθώς δεν διαγράφεται κάποια από τις υποχρεώσεις της Ελλάδας, αλλά μεταφέρεται για αργότερα. Το βασικό σενάριο προβλέπει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής στα 50 χρόνια, αν και υπάρχουν σκέψεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης για ακόμα μεγαλύτερη περίοδο (70 ή και περισσότερα χρόνια).
Επί της ουσίας, με αυτόν τον τρόπο θα αισθάνονται ασφάλεια οι ιδιώτες επενδυτές να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα (μικρής και μεγάλης διάρκειας), αφού θα γνωρίζουν ότι για τα επόμενα 50 χρόνια η Ελλάδα δεν θα έχει άλλες υποχρεώσεις να εξυπηρετήσει πέραν εκείνων των κεφαλαίων που θα τους έχουν δανείσει οι ίδιοι. Οπότε το ελληνικό χρέος θα είναι διαχειρίσιμο, η Ελλάδα θα είναι στις αγορές για να δανείζεται με λογικό κόστος και δεν θα υπάρχει φόβος χρεοκοπίας.
2. Τη μετατροπή του σημερινού κυμαινόμενου επιτοκίου των GLF δανείων σε σταθερό. Αυτή τη στιγμή το επιτόκιο των συγκεκριμένων δανείων εξαρτάται από τη διακύμανση του Euribor και ανέρχεται σε περίπου 0,7%. Ωστόσο, το Euribor αναμένεται σταδιακά να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, συμπαρασύροντας ανοδικά και το κόστος εξυπηρέτησης τόκων για τον ελληνικό προϋπολογισμό. Κατ’ επέκταση παρόμοια θα είναι και η ανάγκη της χώρας για νέα δάνεια, ώστε να εξυπηρετεί τους υψηλότερους τόκους.
Αν, όμως, το επιτόκιο αυτό σταθεροποιηθεί στα επίπεδα του 1% για τα επόμενα 50 χρόνια –όπως προτείνει η Ελλάδα– τότε θα προκύψει ένα σημαντικό όφελος για τις δαπάνες του προϋπολογισμού από την αντίστοιχη σταθεροποίηση των τόκων που θα πρέπει να καταβάλει η Ελλάδα την εν λόγω περίοδο. Το όφελος εκτιμάται ότι θα είναι της τάξεως των 15-20 δισ ευρώ. Οπότε σε σχέση με τις μελλοντικές δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους, από τη σταθεροποίηση των συγκεκριμένων επιτοκίων θα υπάρξει ένα «κούρεμα» που μπορεί να φθάσει στα 20 δισ ευρώ και ταυτόχρονα να μη γίνει «κούρεμα» στο ονομαστικό χρέος.
Πάντως, αυτή τη στιγμή δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι χώρες της Ευρωζώνης θα δεχτούν μια μετατροπή του επιτοκίου των GLF δανείων από κυμαινόμενο σε σταθερό, καθώς θα πρέπει να δικαιολογήσουν στο εσωτερικό τους τις μελλοντικές απώλειες των δικών τους προϋπολογισμών. Γι’ αυτό και μία εναλλακτική λύση είναι να δοθεί μακρά περίοδος χάριτος στην Ελλάδα για την καταβολή των τόκων αυτών.
Εκδοση ομολόγου
Ανεξαρτήτως της συζήτησης για το χρέος, η κυβέρνηση προετοιμάζεται και για μια νέα έκδοση ομολόγων. Το βασικό σενάριο που διακινείται στην αγορά είναι ότι μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες η Ελλάδα θα εκδώσει νέο 3ετές ομόλογο με στόχο να αντλήσει 3 δισ. ευρώ. Από το υπουργείο Οικονομικών δεν επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες αυτές –όπως ήταν αναμενόμενο–, αλλά δεν αποκλείουν την επιστροφή της χώρας στις αγορές τους επόμενους μήνες. Πάντως, παράγοντες της τρόικας ανέφεραν στην «Κ» ότι η κυβέρνηση δείχνει διάθεση να εκδώσει νέο ομόλογο «μέσα στις επόμενες εβδομάδες». Πάντως, σενάρια υπάρχουν και για έκδοση 7ετούς ομολόγου ή εντόκων γραμματίων 18μηνης διάρκειας, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι δεν έχει ληφθεί η οριστική απόφαση από τον πρωθυπουργό.