Σε μια πολύ δύσκολη στιγμή για το Κυπριακό, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης αποφάσισε να επισκεφθεί την Αθήνα. Στην ελληνική πρωτεύουσα, ο κ. Αναστασιάδης και οι εκπρόσωποι της κυπριακής αποστολής συναντήθηκαν με τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης και του ελληνικού πολιτικού κόσμου. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε το αδιέξοδο στο Κυπριακό.
Στη συνάντηση Αναστασιάδη – Σαμαρά δεν ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της Κύπρου. Ωστόσο, συμφωνήθηκαν κάποια βήματα, τα οποία μακροπρόθεσμα ενδέχεται να συμβάλουν στην κοινή αντιμετώπιση του αδιεξόδου στις συνομιλίες. Συγκεκριμένα, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην εμπλοκή της Ε.Ε. στις συνομιλίες, έτσι Αθήνα και Λευκωσία θα δώσουν ιδιαίτερη σημασία στις επικείμενες επισκέψεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων στην Αθήνα. Στόχος είναι η αποστολή ενός ηχηρού μηνύματος στην Αγκυρα μέσω Βρυξελλών.
Το ταξίδι του Κύπριου προέδρου συνέπεσε με τη χειροτέρευση των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο κ. Αναστασιάδης αποχώρησε από τη συνάντηση των δύο ηγετών, εκφράζοντας σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους τον προβληματισμό του για το μέλλον του Κυπριακού. Στη νέα περίοδο, η ε/κ και η τ/κ πλευρά εκφράζουν αντίθετες απόψεις στην πλειονότητα των υπό συζήτηση κεφαλαίων του Κυπριακού. Παρά την πρόσφατη εμπλοκή των ΗΠΑ και των διεθνών παραγόντων στις συνομιλίες, το χάσμα ανάμεσα στις δύο ηγεσίες παραμένει αγεφύρωτο.
Από την πλευρά της, η τ/κ πλευρά ασκεί δριμύτατη κριτική στην ηγεσία του Νίκου Αναστασιάδη και ισχυρίζεται ότι ο στόχος της ε/κ πλευράς εξακολουθεί να είναι η τελική αφομοίωση της τουρκοκυπριακής κοινότητας από την Κυπριακή Δημοκρατία. «Για ποιο λόγο εμείς οι Τουρκοκύπριοι να αποδεχθούμε την επιστροφή μας στην Κυπριακή Δημοκρατία; Αυτό το κράτος δεν ευθύνεται για τα δεινά τα οποία υπέστη η κοινότητά μας κατά την περίοδο 1963-1974;», αναρωτήθηκε μια υψηλόβαθμη τουρκοκυπριακή πηγή.
Το «προεδρικό μέγαρο» του Ντερβίς Ερογλου δεν κρύβει τον έντονο προβληματισμό του απέναντι στις νέες τοποθετήσεις και κινήσεις της ελληνοκυπριακής ηγεσίας στο τραπέζι των συνομιλιών. Με προσεκτικές δηλώσεις, η τ/κ πλευρά εκφράζει τον έντονο προβληματισμό της για το μέλλον των συνομιλιών. Την ίδια στιγμή, αφήνει να εννοηθεί ότι ο στόχος της ε/κ πλευράς στην παρούσα φάση των συνομιλιών είναι η επανεξέταση όλων των συγκλίσεων και συμφωνηθέντων.
Αναλύοντας την τελευταία «επεισοδιακή» συνάντηση των δυο ηγετών, μια καλά πληροφορημένη τ/κ πηγή της «Κ» τονίζει ότι η ηγεσία του Ντερβίς Ερογλου αδυνατεί να κατανοήσει τα αίτια τα οποία κρύβονται πίσω από τον εκνευρισμό και τους υψηλούς τόνους που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης. «Είχαμε συμφωνήσει στα 2,5 από τα 3 κύρια ζητήματα, τα οποία συζητούσαν οι δύο διαπραγματευτές. Ξαφνικά, ο κ. Αναστασιάδης σηκώθηκε όρθιος, ύψωσε τον τόνο της φωνής του και έθεσε ζήτημα επανεξέτασης όλων των συγκλίσεων των περιόδων Χριστόφια – Ταλάτ και Χριστόφια – Ερογλου», αναφέρει στην «Κ» η εν λόγω τ/κ πηγή. Μάλιστα, προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, ο ηγέτης της ε/κ πλευράς πρότεινε και συγκεκριμένη μεθοδολογία για την επανεξέταση των συγκλίσεων, η οποία απορρίφθηκε από την τ/κ πλευρά.
Η ε/κ πλευρά διαψεύδει κατηγορηματικά όλους τους σχετικούς ισχυρισμούς της τ/κ πλευράς. Σύμφωνα με κύκλους του προέδρου Αναστασιάδη, η τ/κ πλευρά επιχειρεί να κερδίσει τις εντυπώσεις και να αποκρύψει τον απώτερο στόχο της προβαίνοντας σε αναληθείς τοποθετήσεις. Από την πλευρά των Ελληνοκυπρίων, ο στόχος της τουρκικής πλευράς στο Κυπριακό είναι η αναβάθμιση της «ΤΔΒΚ» μέσα από τη δημιουργία ενός συνομοσπονδιακού μοντέλου, το οποίο θα βασίζεται στη συνεργασία του ελληνοκυπριακού και του τουρκοκυπριακού «κράτους» της Κύπρου. Η ε/κ πλευρά απορρίπτει την εν λόγω πρόταση και παραμένει προσκολλημένη στο όραμα της επανένωσης της νήσου με βάση το μοντέλο της ομοσπονδίας. Παράλληλα, η Λευκωσία αναμένει το τέλος των τουρκικών προεδρικών εκλογών για να δώσει την δική της απάντηση στις μεθοδεύσεις της τ/κ πλευράς.
Εμπλοκή και με το φυσικό αέριο
Η Λευκωσία, εκτός από το «μέτωπο» του Κυπριακού αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και στο «μέτωπο» του φυσικού αερίου. Οι τελευταίες εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ υποχρεώνουν τη Λευκωσία να προχωρήσει στην αναθεώρηση της στρατηγική της περί το φυσικό αέριο.
Πριν από λίγες εβδομάδες, οι εταιρείες οι οποίες εκμεταλλεύονται το ισραηλινό κοίτασμα Leviathan έκλεισαν μια προκαταρκτική συμφωνία με τη βρετανικών συμφερόντων BG Group. Με τη νέα συμφωνία, οι εταιρείες Noble Energy, Delek, Avner και Ratio Oil θα προμηθεύσουν με φυσικό αέριο το τερματικό υγροποίησης Idku στην Αίγυπτο. Η τροφοδοσία αφορά 7,1 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, για 15 χρόνια, και θα γίνει μέσω υποθαλάσσιου αγωγού από το κοίτασμα Leviathan.
Mέσω της κατασκευής του τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό, η Κύπρος επιδιώκει να καταστεί ο κύριος κόμβος για τη διακίνηση του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου. Ωστόσο, το αέριο που έχουν βρει οι Κύπριοι στο κοίτασμα «Αφροδίτη» -υπολογίζεται στα 4,1 τρισ. κυβικά πόδια (tfc)- δεν αρκεί για να διασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητα του τερματικού.
Για την υλοποίηση του σχεδίου του Βασιλικού, η Λευκωσία στηρίζει τις ελπίδες της στη συνεργασία του Τελ Αβίβ. Ωστόσο, όπως δείχνει η νέα συμφωνία, οι εταιρείες που διαχειρίζονται τα κοιτάσματα προσανατολίζονται σε πιο οικονομικές λύσεις.