Μέσα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο υψηλών χρηματοδοτικών αναγκών και περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου θα πρέπει να κινηθεί η νέα κυβέρνηση από εδώ και στο εξής. Αυτή τη στιγμή, οι χρηματοδοτικές ανάγκες των επόμενων δύο μηνών ανέρχονται στα 11,1 δισ. ευρώ και το ποσό αυτό αυξάνεται όσο τα φορολογικά έσοδα συνεχίζουν να καταγράφουν υστέρηση.
Εντός του Φεβρουαρίου οι εξοφλήσεις εντόκων γραμματίων και άλλων υποχρεώσεων ανέρχονται στα 4 δισ. ευρώ, ενώ τον Μάρτιο στα 7,1 δισ. ευρώ. Με τα σημερινά δεδομένα, το βάρος της κάλυψής τους πέφτει στις ελληνικές τράπεζες, καθώς οι ξένοι επενδυτές έχουν στρέψει την πλάτη τους στην Ελλάδα, ενώ στο οικονομικό επιτελείο υποστηρίζουν πώς για να μην υπάρξει κάποιο «ατύχημα» θα πρέπει να εκδοθούν επιπλέον έντοκα γραμμάτια της τάξης των 2 δισ. ευρώ τουλάχιστον.
Στήριξη από ΕΚΤ
Στο πλαίσιο αυτό, κρίνεται απαραίτητη η στήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στην Ελλάδα, ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στο «βαρύ» πρόγραμμα εκδόσεων εντόκων γραμματίων. Και όπως έχει καταστήσει σαφές η ΕΚΤ, για να συνεχίσει να στηρίζει την Ελλάδα θα πρέπει να υπάρχει κάποιου είδους πρόγραμμα. Ειδικότερα:
1. Τον Φεβρουάριο λήγουν έντοκα γραμμάτια συνολικού ύψους 2,4 δισ. ευρώ και υπάρχουν υποχρεώσεις 1,6 δισ. ευρώ, που αφορούν σε εξοφλήσεις δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και τόκων. Από τη στιγμή που η Ελλάδα βρίσκεται σε πρόγραμμα, εκτιμάται ότι οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν τη σύμφωνη γνώμη της ΕΚΤ να αναχρηματοδοτήσουν τις λήξεις των εντόκων γραμματίων.
2. Τον Μάρτιο, το συνολικό ποσό των υποχρεώσεων ανέρχεται στα 7,1 δισ. ευρώ. Εξ αυτών τα 4,6 δισ. ευρώ είναι λήξεις εντόκων γραμματίων και τα υπόλοιπα 2,5 δισ. ευρώ υποχρεώσεις προς το ΔΝΤ (1,5 δισ. ευρώ) και τόκων. Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά πως για να καλυφθούν αυτές οι υποχρεώσεις απαιτείται η έκδοση επιπλέον εντόκων γραμματίων ύψους τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Χωρίς πρόγραμμα, όμως, δεν θα υπάρχει η σύμφωνη γνώμη της ΕΚΤ και κατ’ επέκταση δεν θα είναι εφικτή η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών από τις ελληνικές τράπεζες.
Κρίσιμες αποφάσεις
Στο πλαίσιο αυτό, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει πολύ σύντομα –εντός των πρώτων ημερών της ζωής της– να αποφασίσει εάν θα αιτηθεί μιας νέας παράτασης του υφιστάμενου προγράμματος για να συνεχιστεί η στήριξη της ΕΚΤ ή όχι. Προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε τέτοιο αίτημα, καθώς διαφωνεί με την πολιτική του Μνημονίου και θεωρεί ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να παραταθεί, έστω και για λίγους μήνες, η διάρκεια του προγράμματος.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στις παραπάνω χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα πρέπει να προστεθούν και οι υστερήσεις στα φορολογικά έσοδα. Ηδη τον Ιανουάριο εκτιμάται ότι τα φορολογικά έσοδα παρουσίασαν «μαύρη τρύπα» 1 δισ. ευρώ. Οπότε οι ανάγκες των 11,1 δισ. ευρώ διευρύνονται και ανέρχονται στα 12,1 δισ. ευρώ.
Εάν δεν ανακοπεί η υστέρηση των φορολογικών εσόδων, τότε καθίσταται πολύ δύσκολο για την Ελλάδα να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της στο εσωτερικό και το εξωτερικό έως τον Ιούνιο. Δηλαδή, πριν από τη μεγάλη λήξη ομολόγου ύψους 3,5 δισ. ευρώ που είναι στις 20 Ιουλίου και θεωρείται το χρονικό ορόσημο για τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους. Στο τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου οι υποχρεώσεις προς ΔΝΤ και τόκους ανέρχονται στα 4,3 δισ. ευρώ, ενώ οι ανάγκες αναχρηματοδότησης των εντόκων γραμματίων είναι στα 5,8 δισ. ευρώ και θα αυξηθούν τους επόμενους μήνες.
Η πρώτη επαφή με τους εταίρους
Από σήμερα ξεκινάει επί της ουσίας η συζήτηση μεταξύ της νέας κυβέρνησης και της Ευρωζώνης. Το Eurogroup που συνεδριάζει σήμερα θα στείλει το πρώτο μήνυμα προς την Αθήνα, ενώ δεύτερο χρονικό ορόσημο είναι η 4η Φεβρουαρίου. Τότε, το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα επανεξετάσει την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες μέσω του έκτακτου μηχανισμού της Τραπέζης της Ελλάδος (ELA). Στις 12 του μηνός πραγματοποιείται σύνοδος κορυφής της Ευρώπης και θα είναι ουσιαστικά το πρώτο «κρας τεστ» του κ. Αλ. Τσίπρα ως πρωθυπουργού της χώρας.
Ο κ. Τσίπρας θα έχει την ευκαιρία να συνομιλήσει με τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες και να παρουσιάσει τις προτεραιότητές του, ενώ ταυτόχρονα θα εισπράξει και την αντίδρασή τους.
Στις 16 Φεβρουαρίου, είναι προγραμματισμένη η νέα συνεδρίαση του Eurogroup. Εκεί εκτιμάται ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα καλέσουν την Ελλάδα να ζητήσει νέα παράταση του Μνημονίου και θα ζητήσουν να ακούσουν το πρόγραμμα που θέλει να ακολουθήσει η νέα κυβέρνηση.