Ο κ. Πρεμ Γουάτσα, επικεφαλής του επενδυτικού fund Fairfax, με έδρα τον Καναδά, έφτασε στην Αθήνα εσπευσμένα. Ζήτησε να συναντηθεί με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Γιάννη Δραγασάκη, έχοντας ένα και μοναδικό θέμα προς συζήτηση: κινδυνεύουν όντως, μετά τις τελευταίες πολιτικές αλλαγές, οι τοποθετήσεις που έκανε το επενδυτικό του κεφάλαιο στην Ελλάδα τους προηγούμενους μήνες;
Το ερώτημα αυτό, σήμερα, βρίσκεται στα χείλη σχεδόν όλων όσοι ήρθαν στη χώρα –κυρίως από το καλοκαίρι του 2013 και μετά– και επένδυσαν σε διάφορα assets. Από τράπεζες (όπως στην περίπτωση του Fairfax, που απέκτησε στρατηγική συμμετοχή στην Eurobank και όχι μόνον) και βιομηχανία μέχρι μετοχές και ομόλογα.
Ο κ. Δραγασάκης εμφανίζεται καθησυχαστικός. «Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει», επιμένει, ωστόσο στην πράξη τα γεγονότα αφήνουν πολλά ερωτήματα. Μεσοβδόμαδα και μέσα σε μόλις μία συνεδρίαση, ο τραπεζικός δείκτης στο Χρηματιστήριο Αθηνών κατέγραψε μια άνευ προηγουμένου «βουτιά», σε συνθήκες sell off, πρωτόγνωρες για τα ελληνικά δεδομένα (σ.σ.: αναλυτικό ρεπορτάζ στην «Οικονομική Κ», σελ. 3). Η εξέλιξη προκάλεσε πολύ μεγάλη ανησυχία, έστω κι αν την επομένη έγινε προσπάθεια διόρθωσης. Ο συναγερμός που ξεκίνησε εδώ και περίπου ένα μήνα δύσκολα θα λήξει.
Η αγορά είναι εξαιρετικά ευμετάβλητη και γι’ αυτό απρόβλεπτη, όπως και η ψυχολογία. Σε όλα τα επίπεδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα; Οι εκροές των καταθέσεων. Τις πρώτες δύο μέρες μετά τις εκλογές (Δευτέρα και Τρίτη), η κίνηση στις τράπεζες ήταν πυκνή, αλλά η κατάσταση χαρακτηριζόταν σταθερή. Την Τετάρτη, όμως, σημειώθηκε κατακόρυφη αύξηση, η οποία την Πέμπτη συνεχίστηκε, αν και όχι με την ίδια ένταση.
Τι προκάλεσε όλη αυτή την ανατροπή από τη μια μέρα στην άλλη; Ενα μπαράζ δηλώσεων από υπουργούς, αναπληρωτές υπουργούς, υφυπουργούς, ακόμη και γενικούς γραμματείς, ότι «έρχονται αλλαγές». Μια καθησυχαστική δήλωση του κ. Δραγασάκη την Τετάρτη το βράδυ περιόρισε τις αντιδράσεις την Πέμπτη το πρωί, ωστόσο, πίσω από όλες αυτές τις αναταράξεις «κρύβονται» πολλές εκατοντάδες εκατομμυρίων και βεβαίως απώλεια εμπιστοσύνης προς το ελληνικό σύστημα, που δεν μπορεί να υπολογισθεί.
Την ίδια ώρα, ο κλοιός γύρω από την ελληνική οικονομία, μέρα με τη μέρα, κλείνει ολοένα και περισσότερο. «Είναι σαν μια τανάλια να σε σφίγγει σιγά σιγά», περιγράφει την κατάσταση χρηματοπιστωτικός παράγοντας με πλήρη επίγνωση της κατάστασης.
Παράδειγμα: Το μέχρι πρότινος ισχυρό «όπλο» της ελληνικής πλευράς για την αντιμετώπιση πιεστικών αναγκών, οι εκδόσεις εντόκων γραμματίων, έχει καταστεί σχεδόν ανενεργό. Ο λόγος είναι απλός: οι τράπεζες δεν έχουν την απαιτούμενη ρευστότητα για να τις καλύψουν. Ηδη, στην τελευταία, που έγινε πριν από τις εκλογές, μία από τις τέσσερις συστημικές δήλωσε αδυναμία συμμετοχής και το κενό της έσπευσαν να καλύψουν οι υπόλοιπες.
Κατά συνέπεια, ένα σημαντικό πλεονέκτημα κινδυνεύει να χαθεί. Υπ’ αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες, η νέα κυβέρνηση καλείται να σταθεί στα πόδια της και κυρίως να στείλει ένα μήνυμα ότι κινείται βάσει σχεδίου. Αν το πετύχει, τότε θα έχει κάνει το μεγάλο βήμα προς την επόμενη μέρα.