Το πλαίσιο μιας συμφωνίας –που αυτή τη στιγμή είναι αβέβαιο αν μπορεί να επιτευχθεί– παρουσίασε χθες το Μέγαρο Μαξίμου, λίγο πριν από την έναρξη των συνομιλιών Αθήνας – δανειστών στις Βρυξέλλες. Την ίδια ώρα, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα FAZ, δήλωνε ότι οι συνομιλίες με τους εταίρους δεν περιλαμβάνουν μόνο την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος αλλά και τις προϋποθέσεις για πρόσθετη βοήθεια. Επί της ουσίας, ο επικεφαλής της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας στις Βρυξέλλες έβαλε στο τραπέζι και ένα τρίτο δάνειο, που σύμφωνα με εκτιμήσεις θα μπορούσε να κινείται μεταξύ 30 και 50 δισ. ευρώ.
Χθες, από το Μέγαρο Μαξίμου ανέφεραν ότι ξεκίνησαν οι διαδικασίες συγγραφής της συμφωνίας (staff level agreement), αν και κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιωνόταν από τους δανειστές. Πάντως, πέραν των συζητήσεων στο Brussels Group, διεξάγονται ταυτόχρονα και διαπραγματεύσεις μεταξύ του πρωθυπουργού, Αλ. Τσίπρα, και άλλων ηγετών, σε μια προσπάθεια να γεφυρωθούν οι διαφορές επί των ανοιχτών ζητημάτων.
Παράλληλα, η κυβέρνηση άσκησε έντονη κριτική στη στάση που τηρεί στις διαπραγματεύσεις το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), υποστηρίζοντας ότι αυτό είναι που «μπλοκάρει» μια συμφωνία. «Αν δεν απαιτούνταν η σύμφωνη γνώμη τoυ ΔΝΤ, τώρα θα είχε κλείσει η συμφωνία. Είναι χαρακτηριστική η διαφοροποίηση μεταξύ των θεσμών, όταν Κομισιόν και ΕΚΤ ζητούν μια γρήγορη ώς το τέλος Μαΐου συμφωνία, αλλά το ΔΝΤ σημειώνει ότι “θα πρέπει να υπάρχει ολοκληρωμένη προσέγγιση, όχι μια γρήγορη και πρόχειρη δουλειά”», υποστήριζαν από το Μέγαρο Μαξίμου.
Τι προβλέπει
Σε ό,τι αφορά το πλαίσιο της συμφωνίας, όπως αυτό περιγράφεται από την κυβέρνηση, προβλέπονται:
1. Χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα για τα πρώτα χρόνια. Η Αθήνα επιδιώκει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1% του ΑΕΠ για φέτος, 1,5%-2% του ΑΕΠ για το 2016 και 3,5% του ΑΕΠ ετησίως από το 2017 και μετά. Οι δανειστές δεν εγείρουν ισχυρές αντιρρήσεις, αλλά εκτιμούν ότι για να επιτευχθούν ακόμα και αυτοί οι χαμηλότεροι στόχοι, χρειάζονται επιπλέον μέτρα. Για το 2015, δε, υπολογίζονται σε τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ.
2. Μη υφεσιακά μέτρα που θα έχουν και αναδιανεμητικό προσανατολισμό. Η κυβέρνηση δεν δέχεται περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, ενώ για τις αλλαγές στο καθεστώς ΦΠΑ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να έχουν αναδιανεμητικό χαρακτήρα και να αυξάνουν την εισπραξιμότητα του φόρου, απορρίπτοντας τον στόχο για αύξηση εσόδων κατά 1,8 δισ. ευρώ. Προτείνει, δε, τρεις συντελεστές (22%-14%-7%), ενώ οι δανειστές επιμένουν στην ύπαρξη δύο (23% και κοντά στο 10% στον οποίο θα ενταχθούν λίγα προϊόντα και υπηρεσίες). Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα περιοριστεί σημαντικά η φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ και θα ενισχυθούν τα δημόσια έσοδα.
3. Στο ασφαλιστικό, η κυβέρνηση αποδέχεται την αναγκαιότητα μιας μεταρρύθμισης που θα περιορίζει τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις χωρίς να θίγονται θεμελιωμένα δικαιώματα, συζητεί τις ενοποιήσεις Ταμείων, σταδιακά, ώστε τελικά να υπάρξουν μόνο τρία (μισθωτών, αγροτών και αυτοαπασχολουμένων). Στην πράξη, και με την ελληνική πλευρά να εμφανίζεται για ακόμη μία φορά ανυποχώρητη στο θέμα της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, το βάρος της διαπραγμάτευσης έχει πέσει στο θέμα των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Στο μπρα ντε φερ που είναι σε εξέλιξη, σημείο αιχμής αποτελεί το έτος κατά το οποίο θα ξεκινήσει η αύξηση των ειδικών – ενδιάμεσων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης όσων ασφαλισμένων μπορούν να βγουν στη σύνταξη πριν από το 62ο έτος ηλικίας. Ανάλογα με το πότε θα εφαρμοστεί τελικά η αύξηση των ορίων, θα κλειδώσει και ο βηματισμός προσαρμογής. Το θέμα της βιωσιμότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης αναμένεται να παραπεμφθεί στον διάλογο που δεσμεύεται να ξεκινήσει η κυβέρνηση, παράλληλα με την εκπόνηση αναλογιστικής μελέτης και ενώ έχει ολοκληρωθεί η πρόταση για τη δημιουργία του νέου «κουμπαρά» των Ταμείων.
4. Στα εργασιακά, η απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές είναι μεγάλη, με την Αθήνα να εξετάζει ακόμα και μονομερώς να καταθέσει το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή.
5. Μακροπρόθεσμο πακέτο ελάφρυνσης του χρέους και αναπτυξιακό πακέτο.