Η ιστορία με τα «δισ.» που θα έρθουν από την Κίνα και τη Ρωσία δεν είναι ούτε σημερινή ούτε «φρέσκια». Βρίσκεται στην επικαιρότητα από τα τέλη του 2009 – αρχές του 2010 και έχει πάντα την ίδια κατάληξη: τα λεφτά δεν έρχονται ποτέ, τουλάχιστον χωρίς λόγο. Το παράδοξο είναι, ωστόσο, ότι σχεδόν πάντα, όταν επανέρχεται, το έδαφος είναι πρόσφορο για να δεχθεί την είδηση. Ισως επειδή η ανάγκη είναι μεγάλη.
Οπως τότε που ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ως υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, εφέρετο να διοργανώνει αποστολή στο Πεκίνο «για να φέρει λεφτά μέσω ομολόγων». Μάλιστα, ο μύθος έλεγε ότι το ταξίδι προετοίμαζε η αμερικανική τράπεζα Goldman Sachs, η οποία τότε είχε στενές σχέσεις με την Αθήνα (σ.σ.: λίγους μήνες πριν, ο Νο 2 της τράπεζας είχε επισκεφθεί τη χώρα μας).
Τελικώς, το ταξίδι αυτό δεν έγινε ποτέ. Είτε επειδή κάποιοι «τρίτοι» μπήκαν σφήνα και προσφέρθηκαν να βοηθήσουν αυτοί για περισσότερο και φθηνότερο χρήμα, που επίσης δεν ήρθε ποτέ, είτε επειδή στην πραγματικότητα αυτό που υπήρχε δεν ήταν παρά απλά μια σκέψη για βοήθεια, που δεν μπήκε ποτέ σε φάση υλοποίησης, είτε επειδή οι Κινέζοι, όταν τους έγινε η σχετική κρούση, απάντησαν, με δύο λόγια, ό,τι και τώρα: «Το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό και πρέπει να το λύσετε στο πλαίσιο της Ευρωζώνης».
Στο σημείο αυτό να προστεθεί επίσης ότι στο Πεκίνο μπορεί να μετρούν τα αποθεματικά τους σε τρισ., ωστόσο, όπως έχουν αποδείξει στην πράξη, δεν τα έχουν και για… σκόρπισμα. Κι έτσι δεν έκαναν ποτέ μια γενναία κίνηση στην ελληνική αγορά ομολόγων. Μόνο τώρα τελευταία έκαναν μία – δύο πολύ μικρές κινήσεις, μερικών δεκάδων εκατομμυρίων, που είναι ανάξιες αναφοράς.
Το κυπριακό «μάθημα»
Από την πλευρά της Μόσχας δεν έγιναν καν τέτοιες μικρές κινήσεις. Παρά τις εκκλήσεις των νυν κυβερνώντων, που την «πάτησαν» όπως οι Κύπριοι λίγο πριν οι εταίροι τούς επιβάλουν το γνωστό capital control, το οποίο, τρία χρόνια μετά, ακόμη δεν έχει αποσυρθεί 100%. Τότε, με την τιμή του αργού πετρελαίου στα 120 δολάρια το βαρέλι, η Μόσχα είχε και το κύρος, αλλά κυρίως το χρήμα, για να τείνει χείρα βοηθείας στη Λευκωσία. Ωστόσο, δεν το έπραξε ποτέ. Αντιθέτως, η κυπριακή κυβέρνηση έχασε πολύτιμο χρόνο στη ρωσική πρωτεύουσα προσπαθώντας να διασφαλίσει λεφτά που δεν έφτασαν στο νησί.
Σήμερα, με την τιμή του πετρελαίου να διαπραγματεύεται στο μισό εκείνης, το γεγονός ότι μια άλλη κυβέρνηση, η ελληνική αυτή τη φορά, ζητάει και περιμένει με αξιώσεις ζεστό χρήμα από τη Ρωσία φαντάζει σουρεαλιστικό. Για να αντιληφθεί όμως κανείς την επικρατούσα αντίληψη στη ρωσική πρωτεύουσα, αρκεί να σημειωθεί ότι διπλωματικοί κύκλοι που έχουν γνώση των θέσεων της ρωσικής πλευράς, μιλώντας στην «Κ», ξεκαθαρίζουν πως πράγματι υπάρχει συζήτηση για την παροχή προκαταβολής έναντι μελλοντικών κερδών της λειτουργίας του αγωγού, αλλά αυτή θα δοθεί στην εταιρεία που θα συσταθεί και όχι στο ελληνικό Δημόσιο.
Η αλήθεια είναι ότι περισσότερα λεφτά από τη Μόσχα μπορούν να έλθουν μόνον μέσα από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Αυτό άλλωστε έχει εξηγηθεί και από τον ίδιο τον πρόεδρο Πούτιν δημοσίως κατά την επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού στη Μόσχα νωρίτερα φέτος. Σε αυτήν ο κ. Αλέξης Τσίπρας είχε την ευκαιρία να συναντήσει και τον Βλαντιμίρ Γιακούνιν. Ως επικεφαλής των ρωσικών σιδηροδρόμων (RZD) ο Γιακούνιν έχει επιβεβαιώσει πολλάκις, και πριν από λίγες μέρες και πάλι, το ενδιαφέρον του ομίλου του για τους διαγωνισμούς της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, της ΕΕΣΣΤΥ, αλλά και του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ).
Ομως και οι τρεις αντιμετωπίζουν, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους, προβλήματα πολιτικής αποδοχής. Κύκλοι του ΤΑΙΠΕΔ, πάντως, αφήνουν να εννοηθεί πως, υπό την προϋπόθεση συμφωνίας με τους δανειστές, θα προχωρήσουν, αν και με μικρού εύρους αλλαγές. Ειδικά για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ επισημαίνεται πως η αποκρατικοποίησή της συνδέεται με την αναστολή της απαίτησης της Ε.Ε. να ανακτήσει το ελληνικό Δημόσιο επιδοτήσεις πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που έχει αποφανθεί πως παράτυπα παρασχέθηκαν στον ΟΣΕ.
Το βασικό κριτήριο
Το ίδιο κατά το μάλλον ή ήττον ισχύει και στην περίπτωση του Πεκίνου. Και το θέμα της οικονομικής βοήθειας από εκεί συνδέεται με εν εξελίξει ή προγραμματισμένα projects. Κυρίαρχo όλων αυτό που αφορά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), στον οποίο συμμετέχει και θεωρείται φαβορί η Cosco. Το Πεκίνο έχει δείξει την πρόθεσή του να στηρίξει την Αθήνα ανάλογα με τα βήματα που αυτή πραγματοποιεί σ’ αυτό το μέτωπο. Τούτο συνάγεται εύκολα και από το γεγονός ότι οι περιορισμένες συμμετοχές του στις δημοπρασίες εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου άρχισαν μετά την απόφαση της Αθήνας να «ξεπαγώνουν» τον διαγωνισμό.
Να σημειωθεί, βεβαίως, πως εκτός από τον ΟΛΠ σημαντικό είναι και το ενδιαφέρον για την ολοκλήρωση του διαγωνισμού στο Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο, αλλά και για μια σειρά άλλων επενδύσεων, όπως αυτή που αφορά την κατασκευή και εκμετάλλευση του νέου αεροδρομίου στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Ομως, οι προσδοκίες στην Αθήνα είναι μεγάλες. Εχουν ως αφετηρία τη δήλωση του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Κεκιάνγκ πέρυσι το καλοκαίρι κατά την επίσημη συνάντησή του με τον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Είχε μιλήσει για την πρόθεση της Κίνας να συμμετάσχει σε ελληνικές εκδόσεις, ως μακροπρόθεσμος και υπεύθυνος επενδυτής. Κάποιοι μιλούσαν για 10 δισ. ευρώ. Ομως όπως και τώρα, έτσι και τότε, ποτέ δεν αναφέρθηκαν επισήμως τέτοια νούμερα. Το μόνο σίγουρο είναι η πρόθεση των Κινέζων να στηρίξουν την Ελλάδα, αλλά μόνον στη βάση της «αμοιβαίας επωφελούς οικονομικής συνεργασίας».