Το 2015 επαξίως φέρει τον τίτλο του έτους των εκλογών. Δύο φορές γενικές εκλογές, ένα δημοψήφισμα και τώρα εκλογές στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, από τον λαό, για την ανάδειξη προέδρου. Είναι η εβδόμη εκλογή ηγεσίας στην ιστορία της Νέας Δημοκρατίας μετά τον ιδρυτή Κωνσταντίνο Καραμανλή. Οι κατά καιρούς αλλαγές ηγεσίας δημιούργησαν θετικό πνεύμα, άφησαν όμως και τραυματικές εμπειρίες. Δημιουργήθηκαν ομάδες εσωτερικών συμφερόντων, επενδύσεις σε πρόσωπα με κριτήρια άσχετα προς την πολιτική και λίγα πρόσωπα από αυτά που προσέφεραν ουσιαστικά στη δημοκρατία παρέμειναν αλώβητα από τις ενδοκομματικές συγκρούσεις και τις μηχανορραφίες. Τα φαινόμενα αυτά εμφανίζονται κυρίως στα μεγάλα κόμματα εξουσίας, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν κανόνες και πραγματικά δημοκρατικές διαδικασίες, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα κόμματα στη χώρα μας. Ούτε παράδοση υπάρχει, ούτε και συνταγματικοί κανόνες που θα υποχρέωναν τα κόμματα να λειτουργούν με διαφάνεια και δημοκρατική συνέπεια. Το τελευταίο θα επέτρεπε και την ανάδειξη των πραγματικών ικανοτήτων όλων των στελεχών, την ελεύθερη και ανοιχτή έκφραση των απόψεων και τη δημιουργία μακροπρόθεσμων κοινών προγραμμάτων για το μέλλον του τόπου.
Είναι φανερό ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία ότι δεν αρκεί η εκλογή νέας ηγεσίας για να παίξει η Νέα Δημοκρατία τον ρόλο που της αρμόζει στο δημοκρατικό σύστημα. Χρειάζονται ριζικές αλλαγές και ανατροπή του συστήματος που κυριάρχησε ιδιαίτερα κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, περίοδο κατά την οποία τα στελέχη μάθαιναν από τα δημοσιογραφικά σχόλια τι γινόταν στο κόμμα και η γνώμη τους εθεωρείτο περιττή για την ηγεσία. Η κεντροδεξιά έχει ακόμη στελέχη που δεν αναμείχθηκαν σε μηχανορραφίες, που έχουν αξία, συγκρότηση, λόγο τιμής και πρόσωπο στην κοινωνία. Πραγματικά πολιτικά πρόσωπα που μπορούν και πρέπει να κληθούν για να στηρίξουν τη δημιουργία ενός πραγματικά ευρωπαϊκού δημοκρατικού κόμματος υπό όποια ηγεσία και αν εκλεγεί.
Η Νέα Δημοκρατία πρέπει να επιστρέψει στην πολιτική και να θέσει ως μετρήσιμο στόχο της την κοινωνική αποτελεσματικότητα των όσων προτείνει. Να υποστηρίξει την εκτέλεση όσων ψηφίζει στη Βουλή των Ελλήνων, να απευθυνθεί με τη γλώσσα της αλήθειας στον ελληνικό λαό, χωρίς περιστασιακές ωραιοποιήσεις και αόριστες υποσχέσεις, και να προσελκύσει στελέχη εθελοντές που θα συμβάλλουν στο πολιτικό έργο και θα ανανεώνουν την παράταξη εκ των έσω. Αλλωστε το κόμμα σε μια εποχή οικονομικής κρίσης και λιτότητας χρειάζεται μετά βεβαιότητας «απώλεια βάρους» από όσους και όσα το επιβάρυναν με τη δράση τους και το έκαναν νωθρό και δυσκίνητο, την εποχή ακριβώς που χρειάζονταν ταχείες αντιδράσεις προσαρμογής στα νέα δεδομένα και ριζικές μεταρρυθμίσεις στη δημοκρατία και το κράτος. Η κυριαρχία των «ημετέρων» και η έλλειψη σεβασμού στο έργο και την προσφορά των στελεχών οδήγησαν σε λογικές που θάμπωσαν την εικόνα του αστικού ευρωπαϊκού κόμματος που κάποιοι προσπαθούσαμε να πετύχουμε τόσα χρόνια. Η Νέα Δημοκρατία έγινε σιγά σιγά αγνώριστη, όχι γιατί δεν είχε σοβαρά ελαττώματα πριν, αλλά γιατί τουλάχιστον μέχρις ενός σημείου διατηρούσε την επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα και την έννοια του δημοσίου συμφέροντος. Αυτήν τη Νέα Δημοκρατία θα παραλάβει στην ουσία όποιος εκλεγεί πρόεδρος, και μάλιστα θα την παραλάβει χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος ουσίας και αυτοκριτική, χωρίς να γίνει ένα πραγματικό συνέδριο αρχών και δέσμευσης των υποψηφίων στους ψηφοφόρους. Οι τελευταίοι θα προσέλθουν να επιλέξουν βασισμένοι όχι μόνο στην προσωπική τους άποψη για τα πρόσωπα αλλά στις επιρροές που θα ασκηθούν από πολυποίκιλες κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένων των μίντια.
Σώζεται η κατάσταση; Ναι, αν η νέα ηγεσία λειτουργήσει με ομάδα σοβαρή, έμπειρη και ταυτόχρονα μεταρρυθμιστική, που να απηχεί σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, να τραβήξει το ενδιαφέρον των νέων και να διακρίνεται για το ήθος της. Αν συνδυάσει επίσης παλιά και νέα στελέχη που θα στηρίξουν τον προγραμματικό της λόγο και θα βρουν ουσιαστική επαφή με την κοινωνία και τα βαριά προβλήματα που δημιούργησε η κρίση: τη φτώχεια, την ανεργία, το μέλλον που φαίνεται γκρίζο, τις ανισότητες που μεγαλώνουν, τότε θα μπορέσει η Νέα Δημοκρατία να εκφράσει μια σύγχρονη κεντροδεξιά που θα ενστερνιστεί τις αρχές της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και θα προσφέρει δίχτυ προστασίας στους αδύναμους, παράλληλα με τον αγώνα για ανάπτυξη και σταδιακή έξοδο από την κρίση .
*Η κ. Μαριέττα Γιαννάκου είναι πρώην υπουργός-βουλευτής