Η επόμενη ημέρα του Brexit προκαλεί αβεβαιότητα ακόμα και στους…αποκατεστημένους. Μεταξύ σοβαρού και αστείου, Ελληνας τραπεζίτης με έδρα το Σίτι του Λονδίνου μονολογούσε στις αρχές της εβδομάδας ότι «είναι πολύ δύσκολο, σε αυτή την ηλικία, να μάθεις να μιλάς μια ξένη γλώσσα». Σπεύδοντας να διευκρινίσει στην «Κ» ότι άρχισε εντατικά γερμανικά! Αλλος, πάλι, μας έλεγε ότι «η τράπεζα που δουλεύω έχει θυγατρική στην ηπειρωτική Ευρώπη και αναζητείται τρόπος ώστε να μεταφερθεί εκεί η διοίκηση, εξασφαλίζοντας το ευρωπαϊκό διαβατήριο και να παραμείνουμε εμείς (σ.σ. οι traders) εδώ». Δεν ήταν, ωστόσο, καθόλου σίγουρος ότι μπορούσε κάτι τέτοιο να γίνει στην πράξη, τουλάχιστον από νομικής άποψης.
Σε άλλο «μαγαζί», μία από τις πρώτες φήμες που κυκλοφόρησαν, σχεδόν από την Παρασκευή το πρωί, αμέσως μετά το πρώτο σοκ, ήταν ότι «4.000 από εμάς θα μεταφερθούμε στην Ευρώπη» ή στη χειρότερη εκδοχή της φήμης ότι «ετοιμάζονται 4.000 απολύσεις». Και όλοι θυμήθηκαν την εποχή, αμέσως μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, κατά την οποία πήγαιναν το πρωί για δουλειά και στο τρένο προσεύχονταν να μην βρουν τη χάρτινη κούτα στο γραφείο (σ.σ. ένδειξη ότι πρέπει να μαζέψουν τα πράγματά τους και να υπογράψουν την απόλυσή τους). «Δυστυχώς, θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε ξανά με μια παραλλαγή αυτού του εφιάλτη για πολλούς μήνες από εδώ και στο εξής», έλεγε έτερο μέλος της ελληνικής τραπεζικής κοινότητας στο Λονδίνο, που αριθμεί πολύ κόσμο τελικά.
Κοινή είναι, πάντως, η διαπίστωση ότι τα «κεντρικά» τους δεν είχαν υπόψη τους κανένα σοβαρό Plan B για το πώς θα αντιδράσουν σε περίπτωση Brexit. Και αυτό γιατί λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα –και συγκεκριμένα το τελευταίο Σαββατοκύριακο– υπήρχε η απόλυτη σιγουριά ότι «πάμε για Bremain». Το ίδιο στέλεχος που παραπάνω παραδέχεται ότι «δεν μπορεί να μάθει γερμανικά σε αυτή την ηλικία», σε τηλεφωνική συνομιλία με την «Κ» επιχειρηματολογούσε για ποιο λόγο το Bremain θα κερδίσει και μάλιστα με διαφορά.
Το πιθανότερο είναι πως, στο σύνολό τους, οι άμεσα ή έμμεσα ενδιαφερόμενοι είχαν επενδύσει τα πάντα στον νόμο της αυτοεπιβεβαιούμενης προσδοκίας. Θυμίζοντας, εν πολλοίς, όλους εκείνους που πριν από ένα χρόνο, σε ανάλογη περίπτωση στην Ελλάδα, θεωρούσαν σίγουρο το «Ναι» λίγο πριν τους προκύψει το «Οχι».
Ακόμη και αρμόδιες διπλωματικές πηγές, που υποτίθεται ότι έχουν καλύτερη ενημέρωση. Ηταν μόλις ένα μήνα πριν από το βρετανικό δημοψήφισμα όταν οι πρέσβεις ξένης χώρας –μεταξύ των άλλων και ο τοποθετημένος στην Ελλάδα– κλήθηκαν στο «κέντρο» τους για να συζητήσουν κορυφαία θέματα της διεθνούς ατζέντας που μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον εκείνη τη στιγμή. Και βεβαίως, για να πάρουν «γραμμή».
Ανάλογες τέτοιες συσκέψεις εννοείται ότι έχουν γίνει και στο παρελθόν. Ομως, αυτήν τη φορά, υπήρχε μια ιδιάζουσα διαφορά: «Το ελληνικό ζήτημα, ευθέως, δεν υπήρχε καν στα θέματα προς συζήτηση», όπως έγινε αργότερα γνωστό. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας.
Στην κορυφή της ατζέντας ήταν το βρετανικό δημοψήφισμα, όπως ήταν αναμενόμενο. Και η αίσθηση που είχαν οι περισσότεροι τουλάχιστον, κλείνοντας την πόρτα της εξόδου του υπουργείου των Εξωτερικών τους, ήταν ότι «μάλλον πάμε για Bremain». Μάλιστα, η προτροπή που έγινε κατόπιν σε Ελληνες συνομιλητές ήταν «να εύχεστε με όλη τη δύναμη της… ψυχής σας, να παραμείνει η Βρετανία στην Ε.Ε.». Μόνο που τελικά, με ευχές, δεν λύνονται ζητήματα…