Από τις αρχές της εβδομάδας στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία, αναφορικά με τη μερική έστω διευθέτηση του μεγαλύτερου προβλήματος που αντιμετωπίζει σήμερα η αγορά, αυτού της ρευστότητας. Με το νέο καθεστώς, της περαιτέρω χαλάρωσης των capital controls, βαφτίζεται «φρέσκο» χρήμα ό,τι επιστραφεί από τα σεντούκια και τις αυτοσχέδιες κρυψώνες σε σπίτια και σε γραφεία.
Υπολογίζεται ότι έτσι μπορεί να γίνει μια γενναία «ένεση» ρευστότητας, έως και 15 δισ. ευρώ. Οχι, βεβαίως, «αύριο το πρωί», αλλά σε εύλογο βάθος χρόνου. Το ποσό δεν αναφέρεται τυχαία.
Σε αυτό το ύψος υπολογίζουν από την ΤτΕ τα χρήματα που παραμένουν σε «στρώματα» (και εκτιμάται ότι δεν έχουν «φαγωθεί»), αφού αποσύρθηκαν από τους τραπεζικούς λογαριασμούς την τελευταία τριετία της μαζικής φυγής των καταθέσεων από το σύστημα.
Ωστόσο, ακόμη και έτσι, το κρίσιμο ερώτημα παραμένει. Πώς θα λυθεί το πρόβλημα της ρευστότητας στη χώρα; Αυτό που οδηγεί εκατοντάδες επιχειρήσεις καθημερινά σε λουκέτο, παραδοσιακούς ομίλους σε προστασία από τους πιστωτές τους και ιδιώτες στην απελπισία; Με τα χρήματα των «στρωμάτων»; «Προφανώς και όχι» είναι η απάντηση που δίδεται αρμοδίως. «Ωστόσο, αν η ανταπόκριση είναι ικανοποιητική, θα συνιστά παράλληλα και έμπρακτη απόδειξη ότι κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες, στις τράπεζες και στο Δημόσιο έχει αρχίσει να αποκαθίσταται και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα για την επίλυση του προβλήματος», προστίθεται.
Εχει αρχίσει αυτή η αποκατάσταση; «Προχθές», έλεγε στην «Κ» έτερος τραπεζίτης που ρωτήθηκε στο πλαίσιο της ίδιας έρευνας, «μου τηλεφώνησε ταξιτζής από τη Σύρο για να με ρωτήσει αν κινδυνεύουν τα λεφτά του από… “κούρεμα”. Οταν του εξήγησα ότι δεν υφίσταται τέτοιο θέμα και τον ενημέρωσα για τη δυνατότητα να ξαναφέρει τα λεφτά του στον λογαριασμό, σπάζοντας το capital control, έκλεισε το τηλέφωνο ρωτώντας:
“Είσαι με τα καλά σου;”». Κατά συνέπεια, παραμένει ζητούμενο πώς θα αντιδράσουν οι άμεσα… ενδιαφερόμενοι, δηλαδή οι πρώην καταθέτες.
Οι επιχειρήσεις
Το άλλο μεγάλο μέτωπο έχει να κάνει με τις επιχειρήσεις, κυρίως τις μεγάλες. Εκεί το πρώτο πράγμα που διακρίνει κανείς είναι η… καχυποψία. Στο πίσω μέρος του μυαλού πολλών από όσους άμεσα ή έμμεσα έχουν σχέση με το πρόβλημα της ρευστότητας στη χώρα μας υπάρχει ο εξής διαχωρισμός: «Μιλάτε για τις επιχειρήσεις που διατηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό και μέσω αυτών τακτοποιούν κανονικά τις υποχρεώσεις τους, για τους επιχειρηματίες που έχουν λογαριασμούς αλλά εξακολουθούν να μην τους αγγίζουν, ζητώντας δανεικά από τις τράπεζες που δεν τους δίνουν γιατί δεν έχουν, ή για τις εταιρείες που πράγματι δεν έχουν διαθέσιμα εντός και εκτός συνόρων;». Η διατύπωση των ερωτημάτων αρκεί για να περιγράψει την ουσία του προβλήματος σε όλο της το «μεγαλείο».
Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες ξεκαθαρίζουν ότι ενδεχόμενο δανειοδότησης φτωχών εταιρειών με… πλούσιους μετόχους δεν υπάρχει. Ακόμη και αν το πρόβλημα της ρευστότητας αποκατασταθεί. Αλλωστε, είναι τόσο ασφυκτικός ο έλεγχος από τους θεσμούς και τους εκπροσώπους τους που έχουν τοποθετηθεί στις κρίσιμες επιτροπές, που και να το ήθελαν δεν θα μπορούσαν…