Οταν ο Χαβιέρ Πέρες ντε Κουέγιαρ ανέλαβε τα καθήκοντα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, είχαν περάσει επτάμισι χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Καλός γνώστης της κατάστασης στο νησί, καθώς ήταν πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας όταν έγινε η εισβολή κι επίσης είχε διατελέσει ειδικός εκπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό την περίοδο 1975-1977, θα αποστείλει στις 8 Αυγούστου ένα υπόμνημα –γνωστό ως «Δείκτες Κουέγιαρ»– προς τον Κύπριο υπουργό Εξωτερικών για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για τη λύση του Κυπριακού.
Τρεις μήνες αργότερα, στις 15 Νοεμβρίου 1983, ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας Ραούφ Ντενκτάς ανακοινώνει την ανακήρυξη ξεχωριστού «κράτους» στην κατεχόμενη Κύπρο, με την ονομασία «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Καμιά άλλη χώρα πλην της Τουρκίας δεν αναγνώρισε το «κράτος» αυτό, ωστόσο η ανακήρυξή του δημιουργούσε ακόμη ένα αρνητικό τετελεσμένο μετά την τουρκική εισβολή και δυσκόλευε έτι περαιτέρω την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού.
«Η Τουρκία», έγραφε η «Καθημερινή» την επομένη, «επιχειρεί από χθες να νομιμοποιήσει την παράνομη κατοχή της Κύπρου, επιβάλλοντας τη διχοτόμηση της νήσου. Αυτό τον στόχο διαβλέπουν όλες οι δυτικές κυβερνήσεις στην αυθαίρετη ενέργεια του Ραούφ Ντενκτάς με την ανακήρυξη “ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους” στο κατεχόμενο από τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις βόρειο τμήμα της Κύπρου. Η διεθνής αντίδραση υπήρξε άμεση, καθολική και κατηγορηματική από τις δυτικές χώρες, ενώ οι ανατολικές εσιώπησαν πλήρως, όπως και οι αδέσμευτες, με εξαίρεση τη Γιουγκοσλαβία». Και συνέχιζε σε άλλη στήλη: «[οι εξελίξεις στην Κύπρο] θ’ απαιτήσουν τον παραμερισμό των ελαττωμάτων μας και την ανάδειξη και αξιοποίηση των αρετών που έδειξε ο ελληνισμός στις υπαρξιακά αποφασιστικές καμπές της ιστορικής διαδρομής του».
Η ενέργεια αυτή καταδικάστηκε τρεις ημέρες αργότερα από τα Ηνωμένα Εθνη με το Ψήφισμα 541/1983 του Συμβουλίου Ασφαλείας (θα ακολουθήσει το Ψήφισμα 550/1984), το οποίο τη θεωρούσε νομικά άκυρη και ζητούσε την άμεση ανάκλησή της. Παράλληλα, καλούσε όλα τα κράτη να σέβονται την κυριαρχία, ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και το αδέσμευτο της Κυπριακής Δημοκρατίας και τα προέτρεπε να μην αναγνωρίζουν οποιοδήποτε κυπριακό κράτος άλλο από την Κυπριακή Δημοκρατία.
