Η μεγάλη πυρκαγιά που κατέκαψε το Τατόι το 1916, αλλά και η επίσκεψη, μερικά χρόνια αργότερα, ενός υψηλόβαθμου στελέχους της δασικής υπηρεσίας σε ένα δασολογικό συνέδριο στη Στοκχόλμη, ήταν τα γεγονότα που άλλαξαν την οπτική του ελληνικού κράτους απέναντι στη δασική έρευνα. Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων –όπως ονομάζεται από το 2014 ο φορέας– κλείνει φέτος 90 έτη ζωής και μια εξαιρετικά πλούσια δραστηριότητα, μέσα από την οποία διαγράφεται η προσπάθεια της Ελλάδας να εκμεταλλευτεί τους δασικούς πόρους και να προστατεύσει τα πολύτιμα δασικά οικοσυστήματα.
«Το ινστιτούτο ιδρύθηκε το 1929 ως Γραφείο Δασικών Ερευνών. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε το ταξίδι του προϊσταμένου της δασικής υπηρεσίας Πέτρου Μαρκόπουλου σε ένα συνέδριο στη Σουηδία. Τον εντυπωσίασε η οργάνωση του τομέα και η εξαιρετικά ανεπτυγμένη εκμετάλλευση των δασικών πόρων και έτσι μετά την επιστροφή του εισηγήθηκε τη δημιουργία ενός φορέα έρευνας και καινοτομίας που να υποστηρίζει την ορθή διαχείριση των ελληνικών δασών», αναφέρει στην «Κ» ο Γιώργος Καρέτσος, διευθυντής έρευνας στο ΙΜΔΟ.
Μετά τον πόλεμο, το ινστιτούτο επέκτεινε τις δραστηριότητές του, ενώ ενισχύθηκε με ξένους εμπειρογνώμονες, που μετέφεραν εμπειρία από τις χώρες τους, κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία. «Το 1963 ξεκίνησε η πρώτη απογραφή δασών και ταξινόμηση γαιών στη χώρα μας, καθώς και τα πρώτα προγράμματα βελτίωσης των βοσκοτόπων. Η “χρυσή” περίοδος του ινστιτούτου ήταν η εικοσαετία 1961-81, που το ινστιτούτο ισχυροποιήθηκε επιστημονικά και επεκτάθηκε σε πολλούς τομείς έρευνας».
Στην 90ετή πορεία του το ινστιτούτο έχει να επιδείξει πολλά σημαντικά έργα στην ύπαιθρο. Σύμφωνα με τη διευθύντριά του, Κωνσταντίνα Τσαγκάρη, το ινστιτούτο ήταν πρωτοπόρο σε έργα ορεινής υδρονομίας και παρακολούθησης της υγείας των δασών. «Μάλιστα από το 1950 διατηρούμε δασικούς μετεωρολογικούς σταθμούς, οι οποίοι παρέχουν πληροφορίες για το κλίμα, χρήσιμες για τη διαχείριση των δασών και την προστασία από πυρκαγιές. Σήμερα έχουν απομείνει περί τους 15 στην Ευρυτανία, την Αμφιλοχία, την Εύβοια και την Πελοπόννησο».
Το ινστιτούτο σήμερα συμμετέχει σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα για την κατάσταση των δασών και ξεκινάει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την πιστοποίηση της αειφορικής διαχείρισης των δασών και των δασικών προϊόντων, για το αστικό πράσινο. «Το ινστιτούτο μας έχει επιστήμονες με βαθιά αγάπη και πάθος γι’ αυτό που κάνουν και ειλικρινή διάθεση για προσφορά».