«Oταν αποσωληνώσαμε τους πρώτους ασθενείς μας, ήξερα ότι θα κερδίζαμε εμείς και όχι ο ιός». Στη «μάχη» που έδωσε το προσωπικό των μονάδων εντατικής θεραπείας κατά τη διάρκεια του πρώτου επιδημικού κύματος του κορωνοϊού στη χώρα, αλλά και στην προσπάθεια το ΕΣΥ όχι απλώς να διατηρήσει τα «όπλα» του, αλλά και να τα αυξήσει, αναφέρεται σε συνέντευξή της στην «Κ», η καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας Αναστασία Κοτανίδου. Μέσα στην πανδημία το ΕΣΥ βρέθηκε να έχει στη διάθεσή του έως και 1.017 κλίνες εντατικής, από 565 που ήταν πριν από την υγειονομική κρίση και όπως τονίζει η κ. Κοτανίδου, «η ελπίδα όλων μας είναι ότι το φθινόπωρο θα μας βρει με τον ίδιο τουλάχιστον αριθμό κλινών ΜΕΘ και ότι τους επόμενους μήνες θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε και επιπλέον κλίνες ΜΕΘ». Ως επικεφαλής της Επιτροπής για τον σχεδιασμό νέων κλινών εντατικής, επισημαίνει ότι ήδη με δωρεά από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει ξεκινήσει η αρχιτεκτονική μελέτη των χώρων 19 ΜΕΘ όπου θα αναπτυχθούν νέες κλίνες, και σημειώνει «είναι αδιαμφισβήτητο ότι χρειαζόμαστε άμεσα –δηλαδή σήμερα– προσλήψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, το οποίο όμως δεν θα φύγει μόλις εκπαιδευθεί».
– Κυρία Κοτανίδου, στην εξέλιξη της πανδημίας ο μεγάλος φόβος όλων ήταν η ικανότητα του ΕΣΥ να ανταποκριθεί στις ανάγκες νοσηλείας σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Από πού ξεκινήσαμε και πού φτάσαμε σε ό,τι αφορά τον αριθμό των κλινών εντατικής του ΕΣΥ;
– Εχετε απόλυτο δίκιο ότι ο μεγαλύτερος φόβος μας ήταν τι θα συμβεί αν χρειαστούμε περισσότερα από 300-400 κρεβάτια ΜΕΘ και βέβαια δεν συζητούμε αν φτάναμε σε επίπεδο Ιταλίας. Ευτυχώς, με τη βοήθεια όλου του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού των ΜΕΘ, καταφέραμε και ενεργοποιήσαμε σε μικρό χρονικό διάστημα σημαντικό αριθμό κλινών ΜΕΘ. Για να σας φέρω ένα παράδειγμα, στον «Ευαγγελισμό» καταφέραμε και διπλασιάσαμε σχεδόν τον αριθμό των κρεβατιών ΜΕΘ/ΜΑΦ, από 50 κρεβάτια φτάσαμε στα 75 μέσα σε λίγες ημέρες. Σε όλη αυτή την προσπάθεια βασικός αρωγός και υποστηρικτής ήταν η ηγεσία του υπουργείου Υγείας.
– Τελικά πόσο πιέστηκαν οι ΜΕΘ, οι γιατροί και οι νοσηλευτές στη χώρα μας κατά τη διάρκεια αυτού του πρώτου κύματος;
– Οι ΜΕΘ δεν πιέζονται εύκολα γιατί είναι πάντα έτοιμες να αντιμετωπίσουν το βαρύ και έκτακτο. Να σας θυμίσω τη μεγάλη πυρκαγιά στο Μάτι, όπου μέσα σε μία νύχτα χρειαστήκαμε περισσότερες από 30 κλίνες ΜΕΘ συγχρόνως και ανταποκριθήκαμε. Στην πρόσφατη πανδημία, το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό ήταν στην αρχή διστακτικό και αγχωμένο για την αντιμετώπιση των ασθενών, γιατί είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια καινούργια ασθένεια για την οποία δεν γνωρίζαμε πολλά πράγματα και δεν είχαμε ειδική θεραπεία.
– Ποιες ήταν για εσάς οι πιο δύσκολες στιγμές της «μάχης» με τον κορωνοϊό και πότε αισθανθήκατε ότι τελικά αυτή η μάχη θα κερδηθεί;
– Στην αρχή της επιδημίας, το πρώτο περιστατικό που νοσηλεύσαμε μου δημιούργησε μεγάλο άγχος γιατί δεν ήξερα τι να περιμένω την επόμενη στιγμή. Οταν αποσωληνώσαμε τους πρώτους ασθενείς μας, ήξερα ότι θα κερδίζαμε εμείς και όχι ο ιός.
– Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το ΕΣΥ «δανείστηκε» κλίνες εντατικής από τον ιδιωτικό τομέα, τα στρατιωτικά νοσοκομεία ενώ αξιοποίησε για την παροχή εντατικής θεραπείας και άλλα ειδικά τμήματα των δημόσιων νοσοκομείων, όπως καρδιοχειρουργικές μονάδες κ.ά. Τώρα που η επιδημία έχει φθίνουσα πορεία, πόσες μονάδες θα μείνουν;
– Αυτό είναι το μεγάλο ζήτημα που μας απασχολεί σήμερα. Η ελπίδα όλων μας είναι ότι το φθινόπωρο θα μας βρει με τον ίδιο τουλάχιστον αριθμό κλινών ΜΕΘ και ότι τους επόμενους μήνες θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε και επιπλέον κλίνες ΜΕΘ. Συγχρόνως, με τη βοήθεια του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, θα ξεκινήσουμε και το δύσκολο έργο της εκπαίδευσης του νέου ιατρονοσηλευτικού προσωπικού που θα πάρουμε για να μπορέσουν να λειτουργήσουν όλα τα καινούργια κρεβάτια.
– Είστε επικεφαλής της Επιτροπής για τον σχεδιασμό νέων κλινών μονάδων εντατικής θεραπείας, με στόχο να φτάσει η χώρα τον ευρωπαϊκό μέσον όρο των 12 κλινών ανά 100.000 πληθυσμού. Πότε ξεκινά το έργο της Επιτροπής και ποιες είναι οι πρώτες σκέψεις σας επί αυτού;
– Το έργο της Επιτροπής έχει ήδη ξεκινήσει. Η Επιτροπή, η οποία αποτελείται από τους εξαίρετους συναδέλφους κ. Αρμαγανίδη, Μπέκο, Μπιτζάνη και Γκέκα, βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία, ώστε να δίδονται άμεσες λύσεις σε οποιαδήποτε προβλήματα παρουσιάζονται. Βέβαια ο στόχος είναι φιλόδοξος και δύσκολος. Με δωρεά και πάλι από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την κτιριακή διαμόρφωση 19 ΜΕΘ σε όλη την επικράτεια, έχει ξεκινήσει η αρχιτεκτονική μελέτη των χώρων που θα αναπτυχθούν τα κρεβάτια.
– Τους προηγούμενους μήνες είδαμε ένα πρωτοφανές κύμα δωρεών που εστίασαν σε μεγάλο βαθμό στον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό των ΜΕΘ. Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να αξιοποιηθεί αυτός;
– Είναι αλήθεια και ευχαριστούμε θερμά όλους τους δωρητές που προσέφεραν και συνέβαλαν στο να αποκτήσει η χώρα μας ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό τον οποίο είχαν απόλυτη ανάγκη οι ΜΕΘ και κάποια άλλα τμήματα των νοσοκομείων μας.
Aμεση ανάγκη προσλήψεων
– Το μεγάλο έλλειμμα, το οποίο έχετε επισημάνει και εσείς, ως προς τις μονάδες εντατικής θεραπείας, αφορά διαχρονικά τη στελέχωσή τους. Το προσωπικό που ενίσχυσε τη λειτουργία τους αυτούς τους μήνες θα μείνει; Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι κλίνες εντατικής που ανοίγουν δεν θα κλείσουν ξανά;
– Σημαντικό μέρος του προσωπικού που στελέχωσε τις ΜΕΘ κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει ήδη επιστρέψει στη θέση του. Η βοήθειά τους ήταν ανεκτίμητη και τους ευχαριστούμε όλοι εκ βάθους καρδίας. Για να διασφαλιστούν οι νέες κλίνες ΜΕΘ, αλλά ακόμη και κάποιες από τις κλίνες που λειτουργούσαν πριν από την πανδημία, είναι αδιαμφισβήτητο ότι χρειαζόμαστε άμεσα –δηλαδή σήμερα– προσλήψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, το οποίο όμως δεν θα φύγει μόλις εκπαιδευθεί. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ΜΕΘ έχουν έναν και μόνο στόχο: την προστασία της ζωής και της υγείας των βαρέως πασχόντων. Και για να ανταποκριθούν στην αποστολή τους, χρειάζονται σύγχρονες υποδομές και εξειδικευμένο προσωπικό.
– Πώς πιστεύετε ότι θα πρέπει να προετοιμαστεί το ΕΣΥ ενόψει ενός δεύτερου κύματος πανδημίας, το οποίο πιθανόν θα συμπέσει με την εποχική γρίπη;
– Το ΕΣΥ πρέπει γενικά να προετοιμαστεί και να αναδιοργανωθεί όχι μόνο για ενδεχόμενο δεύτερο κύμα πανδημίας, αλλά για να αντιμετωπίσει τα χρόνια προβλήματα που έχει.