«Ιδιοκτήτης και τελικός αποδέκτης της όποιας κατάστασης των ελληνικών Πανεπιστημίων είναι το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, δηλαδή ο φορολογούμενος ελληνικός λαός. O οποίος, κατά τη συμπλήρωση του δελτίου προτίμησης, στις ετήσιες εισαγωγικές εξετάσεις στα AEI με τις ελεύθερες επιλογές του και το αλάθητο κριτήριό του αξιολογεί και πιστοποιεί τόσο την ποιότητα των σπουδών όσο και το αντίκρισμά τους στην αγορά εργασίας. Γνωρίζει ο λαός ότι την ευθύνη για την όποια ποιότητα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και έρευνας φέρουν στο ακέραιο το υπουργείο Παιδείας και τα ίδια τα ελληνικά Πανεπιστήμια.
Οι συνταγματικές υποχρεώσεις του ΥΠΕΠΘ συνοψίζονται στην κάλυψη των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνική υποδομή και παράλληλα στην απόδοση της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοτέλειας στην πανεπιστημιακή κοινότητα. Με τα απόλυτα αλλά και τα συγκριτικά επίπεδα της σημερινής χρηματοδότησης, όπως τεκμηριώνονται από τις μελέτες όλων των διεθνών οργανισμών, τα ελληνικά Πανεπιστήμια βρίσκονται κάτω από το κατώφλι της βιολογικής ανάπτυξης των σπουδών και της έρευνας. Δεν επιτρέπεται οι ετήσιες κρατικές μας δαπάνες για τον Ελληνα φοιτητή να βρίσκονται σήμερα στο θλιβερό 40% του αντίστοιχου μέσου όρου των Ευρωπαίων συμφοιτητών του. Παράλληλα, τα υπέρμετρα θεσμοθετημένα δικαιώματα του ΥΠΕΠΘ έχουν συρρικνώσει ορισμένα στοιχειώδη δικαιώματα της εκπαιδευτικής κοινότητας. Μόνο τα ελληνικά Πανεπιστήμια δεν έχουν λόγο ούτε στον καθορισμό του αριθμού των εισακτέων που μπορούν να εκπαιδεύσουν, ούτε στο απαραίτητο, για τις σπουδές που παρέχουν, υπόβαθρο γνώσεων και παιδείας των εισακτέων αλλά ούτε και στη διαμόρφωση της «εθνικής πολιτικής» για τη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα.
Οι κυρίαρχες επιλογές
Επιπλέον, το ΥΠΕΠΘ δεν έχει αναπτύξει μηχανισμούς ανάδρασης στις κυρίαρχες επιλογές του ελληνικού λαού. Με αποτέλεσμα, αντί της ενίσχυσης -και διά του πολλαπλασιασμού- των τμημάτων υψηλής ζήτησης, να συνεχίζεται χωρίς ιδιαίτερο προβληματισμό η ενίσχυση τμημάτων που έχουν περιθωριοποιηθεί στη συνείδηση αλλά και τις ανάγκες του πολίτη και κυρίως, η ίδρυση νέων τμημάτων χωρίς τεκμηρίωση ούτε του απαιτούμενου ελάχιστου εύρους των γνωστικών αντικειμένων, ούτε όμως και του αντικρίσματός τους στην παραγωγή νέας γνώσης, άλλων αγαθών ή υπηρεσιών. Με προφανείς συνέπειες:
Τη σπατάλη πολύτιμων πόρων σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνική υποδομή, οι οποίοι, αφαιρούνται από τα χρήσιμα για τις επιστήμες, την τεχνολογία και την ανάπτυξη του τόπου πανεπιστημιακά τμήματα.
Τη διευρυνόμενη υστέρηση της χώρας στα γνωστικά αντικείμενα της διεθνούς πρωτοπορίας.
Τη συνεχιζόμενη αθρόα φοιτητική μετανάστευση σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού, με συνακόλουθη την αύξηση των κενών θέσεων στα «αζήτητα» ελληνικά τμήματα.
Τον διεθνή διασυρμό της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης, δεδομένου ότι σε σημαντικό αριθμό τμημάτων της (των TEI κατά κανόνα) εισάγονται φοιτητές που ούτε το επιθυμούσαν πραγματικά, αλλά ούτε και κατάφεραν να συγκεντρώσουν την ελάχιστη «προακτέα» για την ανώτατη παιδεία μας βαθμολογία.
Μεγάλες είναι και οι ευθύνες όλων «ημών» των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Παρά τις σκληρές συνθήκες του διεθνούς ανταγωνισμού και στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, δεν έχει συνειδητοποιηθεί καθολικά η υπαρξιακή ανάγκη γενναίας και ανιδιοτελούς προσφοράς διδακτικού, ερευνητικού και διοικητικού έργου. Επικρατεί και στα Πανεπιστήμια ο ατομικισμός, ο οποίος κινείται μεταξύ του υπερβάλλοντος ζήλου για κάλυψη προσωπικών στόχων και φιλοδοξιών και της χλιαρής προσφοράς ενός ελάχιστου προβλεπόμενου από το νομικό πλαίσιο έργου.
Αξιολόγηση
Επιπλέον, και τα ελληνικά Πανεπιστήμια δεν αντιδρούν αποτελεσματικά στην ετήσια αξιολόγηση και πιστοποίηση των τμημάτων τους από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Δεν έχει γίνει συνείδηση σε όλες τις διοικήσεις και τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, η αδήριτη – υπαρξιακή ανάγκη σοβαρής μελέτης των επιλογών της ελληνικής κοινωνίας. Οι συνακόλουθες υποχρεώσεις μας είναι προφανείς. Πρώτον, ταχεία διορθωτική ανάδραση στα γνωστικά αντικείμενα, τα προγράμματα σπουδών και έρευνας, τις ανθρώπινες και υλικοτεχνικές υποδομές και δεύτερον, ουσιαστική ενημέρωση της κοινής γνώμης επί της προσφερόμενης από κάθε τμήμα ποιότητας και αντικρίσματος των πτυχίων στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ύστερα από τόσες επώδυνες μεταρρυθμιστικές περιπέτειες, ότι η Παιδεία, με κορυφή της την πανεπιστημιακή, είναι ιστορικά και προοπτικά, όχι μόνο πολυτιμότερο «δημόσιο αγαθό» αλλά και το πρώτο εθνικό μας κεφάλαιο. Είναι επιτέλους καιρός να υλοποιηθεί η συγκρότηση Εθνικής Ομάδας Εργασίας, διακομματικής σύνθεσης και αποδοχής, για τον σοβαρό και συνολικό μεσομακροπρόθεσμο ανασχεδιασμό και των πανεπιστημίων που δικαιούνται όλοι οι Ελληνες πολίτες, τον 21ο αιώνα».
