Το άγχος ή αλλιώς στρες, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται τα τελευταία χρόνια, αποτελεί μέρος της ζωής μας. Πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά άλλωστε, αφού πολλές είναι οι καταστάσεις εκείνες που ευνοούν την εμφάνισή του: μια μετακόμιση, η αλλαγή εργασίας, αλλά και προβλήματα στις ανθρώπινες σχέσεις, οικονομικές ή εργασιακές δυσκολίες και ανεργία αποτελούν κάποιες από τις αιτίες του κακού.
Ευτυχώς όμως το στρες με σωστή διαχείριση μπορεί να αποβεί και θετικό για τη ζωή μας. Ορισμένοι άνθρωποι για παράδειγμα «απολαμβάνουν» τις προκλήσεις που εμφανίζονται και δεν είναι λίγες οι φορές που τις αποζητούν όχι τόσο για να σπάσουν τη μονοτονία όσο για να αποκτήσουν νέες εμπειρίες και να ισχυροποιήσουν τη θέση τους. Εξάλλου η πρόκληση μπορεί να είναι ωφέλιμη και να αποτελεί πηγή δημιουργίας, ενώ μια δουλειά περιορισμένων ευθυνών μπορεί να είναι εξίσου στρεσογόνα.
Από την άλλη μεριά δεν αντιδρούμε όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο στις πιέσεις τη ζωής. O τρόπος που δεχόμαστε και ανταποκρινόμαστε στα γεγονότα, καθώς και οι αλλαγές που συμβαίνουν επηρεάζουν τα επίπεδα του στρες που αισθανόμαστε.
Μπορεί όλα αυτά βέβαια να ακούγονται ενδιαφέροντα, ωστόσο το υπερβολικό στρες μπορεί να γίνει αιτία εμφάνισης πολλών προβλημάτων υγείας.
Αναγνωρίζοντας όμως έγκαιρα τα πρώτα του «συμπτώματα» μπορείτε να μάθετε να το ελέγχετε έτσι ώστε να μην αποτελεί πρόβλημα για τη ζωή σας.
Είναι φυσιολογικό να αισθανόμαστε μερικές φορές ένταση, σύγχυση ή και απογοήτευση. Αν όμως αυτά τα συναισθήματα επιμένουν ή δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε, τότε είναι σημαντικό να ζητήσουμε βοήθεια από τον σύντροφο, έναν φίλο ή τον γιατρό μας.
Τα προβλήματα
Νους υγιής εν σώματι υγιεί έλεγαν οι πρόγονοί μας και δεν είχαν άδικο. H διαρκής έκθεση σε έντονο στρες ή σε διάφορα αίτια που προκαλούν τέτοιες καταστάσεις μπορεί να βλάψει σοβαρά την υγεία. Ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς από άλλους στην εμφάνιση πολλών προβλημάτων υγείας εξαιτίας του στρες. Τέτοια προβλήματα μπορεί να είναι:
– Πονοκέφαλοι, ημικρανίες, μυϊκή ένταση, πόνος στην πλάτη και τον λαιμό.
– Αυξημένη ευαισθησία στα κρυολογήματα και άλλες μολύνσεις.
– Αναπνευστικά και πεπτικά προβλήματα, όπως πεπτικό έλκος, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
– Υψηλή αρτηριακή πίεση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό.
– Διαταραχές στον έμμηνο κύκλο, για τις γυναίκες.
– Κρίσεις άσθματος στα άτομα που υποφέρουν από την πάθηση.
– Δυσκολίες στον ύπνο.
– Εκνευρισμός και κατάθλιψη.
Αλκοόλ και καπνός
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που βρίσκουν καταφύγιο στο αλκοόλ και τα τσιγάρα προκειμένου να αντεπεξέλθουν στο στρες. Και αυτή η τακτική φαίνεται να προσφέρει κάποια μικρή βοήθεια, όμως για μικρό διάστημα. Και αυτό γιατί το αλκοόλ όχι μόνο δεν αποτελεί αποτελεσματική λύση, αλλά μπορεί να κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Ακόμη και αν πιστεύετε ότι δεν είστε ικανοί να αποφύγετε το στρες -και να αφήσετε πίσω σας τα γεγονότα- υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να τα βγάλετε πέρα και να μειώσετε στο ελάχιστο τις συνέπειές του στη ζωή σας.
Τεχνικές ελέγχου
Οποιες και αν είναι οι αιτίες του στρες στη ζωή σας, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να ελέγξετε την κατάσταση. Ορισμένες τεχνικές μπορούν να προσφέρουν σημαντική βοήθεια. Γι’ αυτό:
– Οργανώστε τον χρόνο σας. Κάντε μια λίστα με τις υποχρεώσεις σας, ξεκινώντας με εκείνη που πρέπει να φέρετε εις πέρας άμεσα. Συνεχίστε καταγράφοντας τις υπόλοιπες δουλειές, βάζοντας πάντα προτεραιότητες.
– Μην αφήνετε ποτέ μια δουλειά στη μέση. Ολοκληρώστε τη και μετά συνεχίστε στην επόμενη. Με αυτόν τον τρόπο θα έχετε τον έλεγχο των καταστάσεων και στο τέλος της ημέρας, όταν έρθει η στιγμή να κάνετε απολογισμό, θα κυριαρχεί το αίσθημα της δημιουργίας.
– Μην αναλαμβάνετε περισσότερες υποχρεώσεις από αυτές που μπορείτε να καταφέρετε. Αν οι απαιτήσεις δεν είναι ρεαλιστικές, τότε μη διστάσετε να αρνηθείτε να ασχοληθείτε με αυτές.
– Αξιολογήστε τον εαυτό σας και μην είστε τόσο σκληροί και απαιτητικοί μαζί του.
Φάρμακο
η συζήτηση
– Μιλήστε για τα προβλήματά σας με τον/τη σύντροφο, τους φίλους ή την οικογένεια. H συζήτηση αποτελεί πραγματικό βάλσαμο και διώχνει τις έγνοιες.
– Μην απομονώνεστε. Κρατήστε επαφή με φίλους και αποκτήστε ή διατηρήστε κοινωνική ζωή.
– Δραστηριοποιηθείτε. H τακτική άσκηση συμβάλλει στην απομάκρυνση της έντασης εξαιτίας του στρες και χαρίζει περισσότερη ενέργεια. Ανακαλύψτε το σπορ που σας ευχαριστεί -κολύμπι, περπάτημα, χορός ή ποδήλατο- και αφιερώστε τον ελεύθερο χρόνο σας.
– Αποκτήστε νέα προσόντα. M’ αυτό τον τρόπο θα αυξήσετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και θα είστε περήφανοι για τα κατορθώματά σας.
– Βρείτε και αφιερώστε χρόνο σε οτιδήποτε σας ευχαριστεί: ακούστε μουσική, ζωγραφίστε, ασχοληθείτε με κηπουρική, διαβάστε ένα βιβλίο…
– Μην προσπαθείτε να αντεπεξέλθετε στο στρες καπνίζοντας, πίνοντας ή τρώγοντας ακατάπαυστα. Μπορεί προσωρινά να νιώσετε ανακούφιση, μακροπρόθεσμα όμως τα πράγματα θα χειροτερέψουν.
Τεχνικές
χαλάρωσης
– Μάθετε να χαλαρώνετε. Υπάρχουν τεχνικές χαλάρωσης που ανακουφίζουν από το άγχος και τα συμπτώματα του στρες. Βρείτε λοιπόν λίγο χρόνο για σας.
– Ζητήστε βοήθεια. Ολοι μας έχουμε ανάγκη από ένα χέρι βοηθείας. Ας μη διστάζουμε λοιπόν να το ζητήσουμε.
– Μην ξεχνάτε: η υγιεινή διατροφή και η σωματική άσκηση επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο που αισθάνεστε.
Τα συμπτώματα συναγερμού
Από τη στιγμή που θα αναγνωρίσουμε το στρες στη ζωή μας έχουμε ήδη κάνει το πρώτο βήμα για να το ελέγξουμε. Το στρες μπορεί να εμφανίζεται βαθμιαία και ίσως να μας παραπλανήσει και να αντιληφθούμε την παρουσία του όταν πλέον φτάσει στα ανώτατα επίπεδά του. Ετσι, λοιπόν, είναι σημαντικό να μάθουμε να διακρίνουμε τα προειδοποιητικά του σημάδια:
– Αισθανόμαστε ευσυγκινησία όλο και πιο συχνά.
– Δυσκολευόμαστε να συγκεντρωθούμε και να πάρουμε αποφάσεις.
– Εκνευριζόμαστε με φίλους και συναδέλφους.
– Τον περισσότερο καιρό νιώθουμε κουρασμένοι.
– Δεν έχουμε κανένα ενδιαφέρον για ερωτική επαφή.
– Εχουμε προβλήματα ύπνου.
– Στο τέλος της ημέρας αισθανόμαστε ότι έχουμε ξεπεράσει τα όριά μας.
– Πίνουμε και καπνίζουμε για να αντεπεξέλθουμε -δήθεν- στις απαιτήσεις.
– Αισθανόμαστε αδύναμοι να επιτύχουμε ένα στόχο.
– Τρώμε ακόμη και όταν δεν πεινάμε.
– Στο τέλος της ημέρας νιώθουμε ότι δεν καταφέραμε τίποτα.
Αν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας σ’ αυτά τα συμπτώματα, τότε ίσως είστε ήδη εκτεθειμένοι στο στρες και καλό είναι να αλλάξετε τακτική πριν καταφέρει να ναρκοθετήσει την υγεία σας.