– Γιατί αποφασίσατε να εγκαταλείψετε τον ιδιωτικό τομέα; Τι σας προσείλκυσε στο Δημόσιο;
– Πάντα με ενδιέφερε η δημόσια υγεία, η διοίκηση και η πολιτική υγείας. Ηταν μια συνειδητή επιλογή σπουδών μετά την Ιατρική. Πάντα ήθελα αυτό που θα κάνω να επηρεάσει μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων και όχι έναν έναν ξεχωριστά. Να παντρέψω τη γνώση και τη θεωρία με την πράξη. Οταν, λοιπόν, μου πρότεινε αυτήν τη θέση ο M. Νεκτάριος, δεν μπορούσα να πω όχι, ήταν για μένα ενδόμυχα κάτι σαν όραμα.
– H εμπειρία που αποκτήθηκε;
– Τρομακτική. Προσγειώνεσαι σε μια σκληρή πραγματικότητα και προσπαθείς να δεις πώς θα κάνεις πράξη τα απαραίτητα και αυτονόητα.
– H πρώτη αίσθηση, όταν πήγατε στο IKA;
– Το IKA είναι ένας γίγαντας. Τους πρώτους μήνες είχα ένα ανάμικτο αίσθημα θαυμασμού, για τις τρομακτικές δυνατότητές του, και οργής που αυτές δεν είχαν αξιοποιηθεί όπως έπρεπε. Το IKA προσφέρει πολλά, αλλά χαλάει στη βιτρίνα. Τρέφω μεγάλη αγάπη για το IKA.
– Τι σας ξάφνιασε ή τι σας απογοήτευσε στην επαφή σας μαζί του;
– Το κομματικό πέπλο που τροποποιεί καμιά φορά τα κριτήρια. Επίσης, η έλλειψη εξειδικευμένων ανθρώπων στο αντικείμενο, με τη συνεπακόλουθη δυσκολία να υλοποιήσεις αποφάσεις. Από την άλλη, με εντυπωσίασε το φιλότιμο, η ευσυνειδησία και ο επαγγελματισμός ορισμένων υπαλλήλων, που κρατάνε μεγάλο κομμάτι της λειτουργίας του Ιδρύματος στους ώμους τους. Ενα από τα πιο κρίσιμα σημεία στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης είναι να αναδειχθούν αυτά τα διαμάντια.
Δεν είναι εύκολο. Δεν το κρύβω ότι συνάντησα πολλές αντιστάσεις, όταν προσπάθησα να μετακινήσω ανθρώπους, μόνο και μόνο γιατί ήμουν ακράδαντα πεπεισμένη ότι δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους και αποτελούσαν τροχοπέδη στις προσπάθειες βελτίωσης. Τα κατάφερα, τελικά, και με τη στήριξη του διοικητή (του είμαι ευγνώμων, καταρχήν γιατί έβαλε πλάτη να φέρει για συνεργάτη του ένα άτομο -εμένα- χωρίς κομματικές εξαρτήσεις? κατά δεύτερον, γιατί θέλει πολύ θάρρος να στηρίξεις αυτό το άτομο όταν βάλλεται). Σπάσαμε αβγά, αλλιώς δεν γινόταν, αλλά έγινε και πολλή δουλειά. Δεν μπορείς να είσαι αρεστός σε όλους, γιατί, όταν πας να βελτιώσεις κάτι, κάποιοι θα δυσαρεστηθούν.
Μιλάμε με τις πράξεις μας
– Τι σας θύμωσε πιο πολύ;
– H ευκολία με την οποία παραποιείται και «βιάζεται» η αλήθεια και η πραγματικότητα μέσα από την παραπληροφόρηση και τη συκοφάντηση. Είναι κρίμα όταν προσπαθείς να μετακινήσεις σε άλλη θέση έναν άνθρωπο, γιατί στη συγκεκριμένη αποτελεί σοβαρή τροχοπέδη, να επικαλείται την κομματική του ταυτότητα και να ισχυρίζεται ότι διώκεται πολιτικά.
Είναι κρίμα, όταν προσπαθείς να αναβαθμίσεις δύο νοσοκομεία (το 3ο και το «Γεώργιος Γεννηματάς»), να υπάρχουν φωνές που στην αρχή λένε ότι προχωρώ στον εξωραϊσμό τους, γιατί προσβλέπω σε εργολαβικές μίζες, και στη συνέχεια ότι φτιάχνω τα νοσοκομεία με έξοδα του IKA για να τα πουλήσω έτοιμα στην ιδιωτική πρωτοβουλία (και συγκεκριμένα στο πρώην αφεντικό μου, τον Κοντομηνά). Το αυτονόητο, δηλαδή ότι έχρηζαν εξωραϊσμού και εκσυγχρονισμού της λειτουργίας τους, διαφορετικά θα έπρεπε να κλείσουν, δεν τους απασχόλησε. Αλλά για να είμαι και δίκαια. Αυτή είναι η μία πλευρά. Υπάρχει και η άλλη: των φιλότιμων και ευσυνείδητων ανθρώπων που συστρατεύθηκαν και μόχθησαν για να ολοκληρωθούν αυτά τα έργα σε μόλις 1,5 χρόνο.
– Τελικά;
– Τελικά… όλοι μιλάμε με τις πράξεις μας και μόνο με αυτές. Μόνο η δουλειά μένει για να σε προστατεύει, ακόμη και στην Ελλάδα, κυρίως εδώ. H μεγαλύτερη ικανοποίησή μου τώρα που φεύγω είναι ότι τα περισσότερα από το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού του τομέα υγείας του IKA, είτε έχουν ολοκληρωθεί είτε είναι στη φάση υλοποίησης.
– Για παράδειγμα;
– Το καλύτερο παράδειγμα που μπορώ να δώσω είναι το σύστημα του τηλεφωνικού ραντεβού («184») για ιατρικές επισκέψεις (σύντομα θα επεκταθεί και στις εργαστηριακές εξετάσεις). Ξεκίνησε με πρωτοβουλία του κ. Νεκτάριου τον Μάρτιο του 2000 και έχει καλύψει το 70%-80% της επικράτειας. Αυτήν τη στιγμή, κάθε μέρα κλείνονται 45.000-50.000 ραντεβού την ημέρα. Ηταν η αιχμή του δόρατος – οι φοβερές ουρές. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, που ξεκίνησε από τον τομέα ασφάλισης και επεκτείνεται τμηματικά και στο κομμάτι της υγείας. Ενα μεγάλο κομμάτι του είναι το κέντρο διαχείρισης συνταγών. Κάθε μήνα 2 εκατ. συνταγές από όλην την Ελλάδα εκκαθαρίζονται εκεί για να πληρωθούν οι φαρμακοποιοί. Αλλά συλλέγονται και στοιχεία ώστε να είναι ευκολότερος ο έλεγχος. Για παράδειγμα, βρήκαμε ασφαλισμένο που του είχαν γράψει 240 διαφορετικά φάρμακα…
Σκληρή δουλειά
– Το γνωστό φαινόμενο της υπερσυνταγογράφησης.
– Το φαινόμενο της κατάχρησης, σε όλα. Λόγω της γραφειοκρατίας, της έλλειψης υποδομής και συστηματικών ελέγχων. Είναι μες στη φύση μας νομίζω να σκεφτόμαστε πώς θα παρακάμψουμε το σύστημα. Αυτό είναι βαθύτατα αντιδημοκρατικό. Αλλά δεν μπορούν να αλλάξουν όλα από τη μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζεται σκληρή δουλειά και επιμονή. Χρειάστηκε τεράστια προσπάθεια για την εφαρμογή των 10 μέτρων άμεσης βελτίωσης που εξαγγέλθηκαν πρόσφατα (απλοποίηση των εγκρίσεων για δαπάνες μετακίνησης, κατάργηση της δεύτερης υπογραφής για συνταγές άνω των 60 ευρώ, τρίμηνες συνταγές για ευαίσθητες ομάδες ασθενών κ.λπ.). Χρειάστηκε τεράστια προσπάθεια για να αναβαθμιστούν αυτά τα δύο νοσοκομεία, το 3ο (κέντρο βραχείας νοσηλείας) και το ογκολογικό. Οι αντιδράσεις ήταν τεράστιες. Φοβόμαστε την αλλαγή. Κρίμα για την ελληνική ψυχή. Στο εξωτερικό δεν μας τρομάζει τίποτα. Στη χώρα του ο Ελληνας έχει συντηρητική ψυχή.
– Ποιες οι διαφορές του ελληνικού με το αμερικανικό δημόσιο;
– Πιο αργοί ρυθμοί, έλλειψη οργάνωσης και υποδομής. Ελλειψη διαδικασιών, κανόνων. Είναι πιο δίκαιο, πιο δημοκρατικό το αμερικανικό δημόσιο.
– Και οι διαφορές δημοσίου και ιδιωτικού τομέα;
– Οι ελληνικές ιδιωτικές εταιρείες έχουν, αν και σε μικρότερο βαθμό, μερικά από τα στοιχεία παθογένειας του Δημοσίου. Και ο ιδιωτικός χώρος της υγείας θέλει πολλή δουλειά στην Ελλάδα. O ιδιωτικός τομέας έχει αναπτυχθεί ανεξέλεγκτα, με έμφαση, δυστυχώς, στην ξενοδοχειακή υποδομή. Θα έχουμε μια περίοδο κρίσης τα επόμενα χρόνια, σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση και την αδυναμία κάλυψης της δαπάνης από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Είναι απαράδεκτα ακριβή για την Ελλάδα η ιδιωτική υγεία. Κάπως θα «σκάσει» αυτό.
– Και ο δημόσιος τομέας, θα βελτιωθεί;
– Δεν είμαι σίγουρη. Διακατέχεται από πολύ σοβαρές αγκυλώσεις, από παγιωμένες αναχρονιστικές αντιλήψεις. Για να υπάρξει αποτέλεσμα, πρέπει να γίνουν τομές, ρήξεις. Συνειδητά, όμως, ελπίζω.