Ζούμε στην εποχή των συνδρόμων: σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, σύνδρομο γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, σύνδρομο του Σαββατοκύριακου, κ.λπ. Συχνά πυκνά η επιστήμη μάς αποκαλύπτει νέου τύπου παθήσεις, που δεν ανήκουν στην κατηγορία των ευρέως γνωστών νοσημάτων ή τα ονόματά τους δεν μας παραπέμπουν σε παθολογικές καταστάσεις. Σύνδρομα – συμπτώματα του στρεσογόνου modus vivendi του δυτικού πολιτισμού, που επελαύνουν στη ζωή μας χωρίς να γίνονται αμέσως αντιληπτά. Ενα από τα προσφάτως ανακαλυφθέντα είναι το Σύνδρομο Μερικής Γνωστικής Ανεπάρκειας – Αναπηρίας, το οποίο εντοπίστηκε πριν από δύο χρόνια από επιστημονική ομάδα της Μαγιοκλίνικ των ΗΠΑ και αναφέρεται στη μικρή απώλεια μνήμης για πρόσφατα γεγονότα. Σε δεύτερο στάδιο, η ελάττωση της μνήμης εκδηλώνεται με διαγραφή από το «μνημονικό» λέξεων-κλειδιών, που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας.
Το σύνδρομο εμφανίζεται κυρίως στη μέση ηλικία και ενδέχεται να εξελιχθεί σε σοβαρή διαταραχή σε 5 – 10 χρόνια. Οι αιτίες μπορεί να είναι γενετικές, μεταβολικές, λοιμώδεις, αγγειακές, τραυματικές και οι αφορμές εκδήλωσής της το έντονο άγχος, η αϋπνία, ψυχικές διαταραχές, επαγγελματική υπεραπασχόληση, ανθυγιεινή διατροφή, αλκοόλ, κάπνισμα.
Σε πρόσφατη έρευνα που διενεργήθηκε μέσω ερωτηματολογίου σε δείγμα 200 δημοσιογράφων, ηλικίας 25 – 50 ετών, που εργάζονται σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς του λεκανοπεδίου Αττικής, περίπου το 20% των ερωτηθέντων εμφανίζει συμπτώματα ελαφράς γνωστικής ανεπάρκειας. Το 85% αυτών των περιπτώσεων αποδίδεται στο επαγγελματικό στρες, ενώ η παθολογία των υπολοίπων συνδέεται είτε με την ύπαρξη υπέρτασης είτε με καθημερινή χρήση αλκοόλ και ψυχοφαρμάκων.
Ανάλογη έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 1.140 Ελληνες ναυτικούς, εκ των οποίων οι 185 εμφάνισαν το σύνδρομο και για το λόγο αυτό εξετάστηκαν πλήρως, προκειμένου να αποτυπωθεί η κλινική τους κατάσταση. Σχεδόν όλοι υπέφεραν από έντονο στρες, 176 από αυτούς έκαναν καθημερινή χρήση φαρμάκων για χρόνια ασθένεια, 125 έπασχαν από υπέρταση, 114 έκαναν καθημερινή χρήση αλκοόλ και 122 ήταν υπέρβαροι. «H θεραπευτική προσέγγιση περνάει από το δρόμο της έγκαιρης διάγνωσης και πρόληψης (εργαστηριακές εξετάσεις, εγκεφαλογράφημα, αξονική τομογραφία, προσδιορισμό συγκεκριμένων ουσιών, όπως τα λιπίδια και η ομοκυστεΐνη), οπότε υπάρχει χρονικό περιθώριο για θεαματική βελτίωση, ώστε να μην εξελιχθεί το σύνδρομο σε σοβαρή νόσο, όπως το Αλτσχάιμερ», επισημαίνει ο καθηγητής Νευρολογίας κ. Δημ. Κουντούρης. Ελενα Καρανάτση