Οι Ελληνες ξοδεύουν πολλά, τα περισσότερα ίσως στην Ευρώπη, για την υγεία τους. Δεν διστάζουν να βάλουν το χέρι στην τσέπη ακόμη κι όταν καλύπτονται από κρατικό φορέα. Πολλοί από αυτούς, μάλιστα, για μεγαλύτερη σιγουριά έχουν καταφύγει και στην ιδιωτική ασφάλιση.
Αίσθημα αδιεξόδου δημιουργεί στους θιγόμενους το γεγονός ότι δεν υπήρξε καμιά αντίδραση στις πρόσφατες καταγγελίες για πλαστογραφίες ασφαλιστικών συμβολαίων, από την Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας (ΕΑΕΕ) και από τους επίσημους φορείς της Πολιτείας. Εάν δεν έχουν οι αρμόδιοι την ετοιμότητα να «επαναφέρουν στην τάξη» όσους φέρεται να παρεκτρέπονται, ποιος θα το κάνει;
Τα νοσοκομειακά προγράμματα
Τα νοσοκομειακά προγράμματα φαίνεται να αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα των ασφαλιστικών εταιρειών. Τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια ανεβάζουν ανεξέλεγκτα τις τιμές τους σε παράλογα, «δυσθεώρητα» επίπεδα, όχι μόνο για τους ιδιώτες αλλά και για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Οι εταιρείες αναζητούν εναγωνίως κάποιον έγκυρο δείκτη μέτρησης και ελέγχου αυτών των αυξήσεων, αλλά… δεν βγάζουν άκρη. Και επιλέγουν την πλέον πρόσφορη λύση: Αυξάνουν τα ασφάλιστρα των πελατών τους ανεξέλεγκτα και, όταν κάποιος περιμένει να αποζημιωθεί, αποζημιώνεται με μεγάλη δυσκολία.
Το 2001 υπήρξε μια απόφαση του Αρείου Πάγου σε ό,τι αφορά τα κριτήρια αύξησης των ασφαλίστρων, ακολούθησαν και άλλες δικαστικές αποφάσεις, αλλά οι εταιρείες συνεχίζουν τις αυξήσεις. Σε κάποια περίπτωση, εταιρεία ζήτησε αύξηση έως και 90%(!) σε συμβόλαια που θεωρούσε πλέον ασύμφορα και ταυτόχρονα γνωστοποίησε στους πελάτες της ότι οι παροχές τους θα μειωθούν κατά 30%(!). Σε άλλη περίπτωση, εταιρεία αύξησε ασφάλιστρα πελατών της κατά 350% σε έξι χρόνια.
Εμπόδια στις πληρωμές
Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, όταν έρχεται η ώρα της αποζημίωσης κάποιου πελάτη που έχει αρρωστήσει, η εταιρεία ανακαλύπτει «προϋπάρχουσες ασθένειες», βραδυπορία στο χρόνο υποβολής των δικαιολογητικών κ.λπ… Τα ερωτήματα που τίθενται συνοψίζει η ασφαλιστική σύμβουλος κ. Κ. Αργυράκη, αρθρογράφος στο ηλεκτρονικό περιοδικό asfalistis.gr: «Στα προγράμματα υγείας, για να αποζημιωθεί ο πελάτης, περνάει από κόσκινο. Επίσης, οι εταιρείες πιέζουν τους ασφαλιστές για να μην έχουν ζημιές. Τι να κάνει ο ασφαλιστής; Να βάλει τον πελάτη του σε «γυάλα» για να μην αρρωστήσει; Μα τα προγράμματα υγείας αγοράζονται γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Σε περίπτωση που κάτι του συμβεί να τον καλύψει η εταιρεία του. Τι θέλουν οι εταιρείες; Ο πελάτης μόνο να πληρώνει χωρίς να αποζημιώνεται; Ας δουν πώς αντιμετωπίζουν τον πελάτη οι εταιρείες σε όλον τον κόσμο».
Μεγάλες αυξήσεις χωρίς κριτήρια
Μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου, ο οποίος έκρινε ως καταχρηστική την πρακτική των ασφαλιστικών εταιρειών να αυξάνουν τα ασφάλιστρα χωρίς να βασίζονται σε συγκεκριμένα κριτήρια, οι ασφαλιστικές εταιρείες στοιχειοθέτησαν κάποια κριτήρια. Ομως, αυτά έως ποιο βαθμό είναι σαφή και προβλέψιμα από τον πελάτη;
Πόσο σαφής είναι για τον πελάτη η δυνατότητα της εταιρείας, όσο περνάνε τα χρόνια και μεγαλώνει η ηλικία του, να του αυξάνει, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, τα ασφάλιστρα;
Πόσο προβλέψιμο είναι το κριτήριο του «ύψους των νοσηλείων», όταν τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια αυξάνουν τις τιμές χωρίς κριτήρια;
Σχολιάζει σχετικά η νομική σύμβουλος της Εταιρείας Προστασίας Καταναλωτών κ. Π. Καλαποθαράκου: «Γιατί θέτει η εταιρεία ως κριτήριο την ηλικία; Εάν, δηλαδή, κάποιος έχει συνάψει συμβόλαιο στα 30 του χρόνια, μετά τα 40 του θα πρέπει να καταβάλει μεγαλύτερο ασφάλιστρο, διότι θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να αρρωστήσει; Σε ό,τι αφορά την αύξηση των νοσηλείων: υπάρχει ένας υποδείκτης υγείας στην Εθνική Στατιστική Υπηρεσία με βάση τον οποίον υπολογίζονται οι αυξήσεις των νοσηλείων στα δημόσια νοσομομεία. Ας φτιάξουν και οι ασφαλιστικές εταιρείες ένας άλλον δείκτη, για τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, ώστε να γνωρίζει ο καταναλωτής το ποσοστό αύξησης του ασφαλίστρου του. Δεν είναι δυνατόν ο καταναλωτής να πληρώνει περισσότερα χρήματα, επειδή ένα νοσοκομείο χρησιμοποιεί γενικά και αόριστα «προηγμένη τεχνολογία»…».
«Συντελεστής αποζημιώσεων»
Τέλος, ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά κριτήρια είναι ο λεγόμενος «συντελεστής αποζημιώσεων», ο καθορισμός δηλαδή του ετήσιου ποσού που πληρώνει ο πελάτης με βάση τις συνολικές ζημίες της εταιρείας. Αφού, λοιπόν, μετακυλίονται οι ζημίες των εταιρειών στους καταναλωτές, γιατί, αλήθεια δεν συμμετέχουν εξίσου οι καταναλωτές και στα κέρδη των εταιρειών; Σε σχετικό ερώτημα της «Κ», η Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας (ΕΑΕΕ) απαντάει: «Πρέπει να καταστεί σαφές ότι το κόστος δεν ορίζεται από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Το κόστος το ορίζουν κατά βάσιν οι καταβαλλόμενες αποζημιώσεις. Η ασφαλιστική εταιρεία διαχειρίζεται το σύστημα ασφάλιστρα-αποζημιώσεις ώστε να επιζητείται η ισορροπία. Δεν θα μιλήσουμε, βέβαια, για κέρδη στον κλάδο υγείας, διότι είναι γνωστό ότι επί σειράν ετών πως η ασφαλιστική αγορά καταγράφει ζημίες. Οι ασφαλιστικές εταιρείες, παρά τις αναπροσαρμογές ασφαλίστρων, στις οποίες αναπόφευκτα προχωρούν καθώς μεταβάλλεται το κόστος των αποζημιώσεων, δύσκολα επιτυγχάνουν την ισορροπία «ασφάλιστρα-αποζημιώσεις». Ο ισχυρός ανταγωνισμός διασφαλίζει απολύτως ότι δεν θα υπάρχουν υπερβάσεις εις βάρος του καταναλωτή».
Από την πλευρά της, η χρηματοοικονομική και ασφαλιστική σύμβουλος κ. Κ. Αργυράκη σχολιάζει: «Κάθε ασφαλιστική εταιρεία είναι υποχρεωμένη να κοστολογεί τις υπηρεσίες της, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το πιθανό ρίσκο των αποζημιώσεων, που είναι μεγάλο. Αλλά οι εταιρείες δεν το κάνουν αυτό, διότι φοβούνται μήπως χάσουν πελάτες. Ομως, χάνουν ούτως ή άλλως πελάτες. Από πρόσφατη έρευνα, που κάναμε μέσω του ηλεκτρονικού μας περιοδικού asflistis.gr, διαπιστώθηκε ότι κατ’ αρχάς οι καταναλωτές δεν ενημερώνονται σωστά και κατά δεύτερον ότι φοβούνται μήπως ξεγελαστούν, πληρώσουν άδικα ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο και όταν έρθει η ώρα δεν αποζημιωθούν. Είναι παράλογο, όταν κάποιος πελάτης πληρώσει, για παράδειγμα, ένα χρόνο 1.000 ευρώ συν τη νόμιμη αύξηση, να πληρώσει την επόμενη χρονιά 1.300 ευρώ, γιατί η εταιρεία πλήρωσε πολλές αποζημιώσεις. Τι φταίει ο πελάτης εάν η εταιρεία έχει προβλήματα;»
Οι προμήθειες των ασφαλιστών
Ενα ενδιαφέρον σημείο είναι το ότι πλέον οι εταιρείες συνδέουν τις προμήθειες των ασφαλιστών με τις αποζημιώσεις. Δηλαδή, εάν ένας ασφαλιστής έχει 20 πελάτες με νοσοκομειακά προγράμματα και μια χρονιά πάθουν ατύχημα ή αρρωστήσουν πέντε από τους πελάτες του, τότε η εταιρεία μειώνει την προμήθεια του ασφαλιστή, διότι κρίνει ότι το ποσό που έχει δώσει σε αποζημιώσεις είναι μεγάλο. Μια τέτοια πρακτική έχει εξαιρετικά σοβαρές συνέπειες στη σχέση εμπιστοσύνης του ασφαλιστή με τον πελάτη.