H προστασία των πολιτών από τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα είναι το νέο «στοίχημα» των μετεωρολόγων, δεδομένης της αλλαγής του κλίματος και των δεινών που αυτή επιφέρει. Για το σκοπό αυτό, μάλιστα, όπως αναφέρει μιλώντας στην «K» ο διευθυντής του Τμήματος Προγνώσεων της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας κ. Δημήτρης Ζιακόπουλος, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας, εντός του έτους πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μετεωρολογικής Επαγρύπνησης (EuropeaMultiservice Meteorological Awareness System – EMMA), με το οποίο ο απλός πολίτης θα μπορεί να ενημερώνεται σε καθημερινή βάση, με σαφή και κατανοητό τρόπο, για τα ενδεχόμενα… επικίνδυνα τερτίπια του καιρού.
Οπως εξηγεί ο κ. Ζιακόπουλος, «ενώ η μετεωρολογική υποστήριξη σε κάποιους τομείς, όπως για παράδειγμα η ναυτιλία, είναι πολύ οργανωμένη, έρευνες απέδειξαν ότι ο απλός πολίτης παρακολουθεί μεν τα δελτία καιρού, αλλά δεν συνειδητοποιεί τους κινδύνους που ενδεχομένως θα αντιμετωπίσει». Οι ειδικοί φιλοδοξούν ότι ο χρωματικός κώδικας που έχει επιλεγεί για το σύστημα EMMA θα λύσει αυτό το πρόβλημα, αφού ο χάρτης της χώρας θα «βάφεται» ανάλογα με την επικινδυνότητα των προβλεπόμενων καιρικών φαινομένων. Συγκεκριμένα, το πράσινο χρώμα σημαίνει ότι ο καιρός δεν αναμένεται να δημιουργήσει προβλήματα· το κίτρινο ότι υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστούν τοπικά προβλήματα και οι πολίτες θα πρέπει να παρακολουθήσουν τα δελτία καιρού· το πορτοκαλί ότι αναμένεται κακοκαιρία και θα πρέπει να έχουμε συνεχή ενημέρωση από τα δελτία· τέλος, το κόκκινο ότι αναμένονται ακραία καιρικά φαινόμενα και θα πρέπει να παραμείνουμε σε κλειστούς χώρους. O χρωματισμένος χάρτης θα βρίσκεται στη διάθεση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, θα διοχετεύεται στον Τύπο, ενώ θα είναι προσβάσιμος και από το Ιντερνετ.
Ακρίβεια έως 72 ώρες
Η επιστήμη της μετεωρολογίας εξάλλου έχει σημειώσει ραγδαία πρόοδο τα τελευταία χρόνια. «Σε ό,τι αφορά στην πρόγνωση μικρής διάρκειας, έως 72 ωρών, η EMY έχει επιτύχει μεγάλη ακρίβεια για το «πού» και το «πότε»», τονίζει ο κ. Ζιακόπουλος. «Χρησιμοποιούμε υπερσύγχρονο εξοπλισμό, ραντάρ για εντοπισμό και παρακολούθηση της πορείας καταιγιδοφόρων νεφών και ακριβή μοντέλα καιρού, η διακριτική ικανότητα των οποίων φθάνει τα 2 χιλιόμετρα». Με άλλα λόγια, υπάρχει δυνατότητα για έκδοση δελτίων καιρού… ανά γειτονιά. «Για ακόμα πιο θεαματικά αποτελέσματα, ωστόσο, είναι αναγκαία η εισαγωγή περισσότερων παρατηρήσεων. Οσο πιο ακριβής είναι η γνώση του καιρού τώρα, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ακρίβεια της πρόγνωσης για τον καιρό αύριο».
Οι προγνώσεις της EMY σε επίπεδο γηπέδου κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων άλλωστε οφείλονταν ακριβώς στη συνεχή καταγραφή του καιρού με αυτόματους μετεωρολογικούς σταθμούς που είχαν τοποθετηθεί στα συγκεκριμένα σημεία, μετρώντας τον άνεμο, την ατμοσφαιρική πίεση, την υγρασία κλπ.
Οι αυτόματοι σταθμοί
Οπως αναφέρει ο κ. Ζιακόπουλος, οι 20 αυτόματοι μετεωρολογικοί σταθμοί που χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς το καλοκαίρι του 2004 στην Αθήνα σύντομα θα «μοιραστούν» σε όλη τη χώρα, ενώ δρομολογείται και η προμήθεια άλλων 40 τέτοιων σταθμών.
Πρόοδος έχει σημειωθεί και στην πρόγνωση καιρού μέσης διάρκειας, δηλαδή 3-10 ημερών. «Μέχρι την 7η ημέρα, η πρόγνωση είναι ασφαλής και η επαλήθευσή της κυμαίνεται γύρω στο 65%.
Για τις επόμενες τρεις ημέρες όμως, το ποσοστό αυτό πέφτει περίπου στο 60% που δεν είναι αρκετό», επισημαίνει ο κ. Ζιακόπουλος. Οσον αφορά την πρόγνωση καιρού σε επίπεδο εποχής, δηλαδή 1-4 μηνών, οι τελευταίες εξελίξεις στη μετεωρολογία θα αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμες σε φορείς όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΔΕΗ, αλλά και κλάδους, όπως ο γεωργικός, που επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις καιρικές συνθήκες. Συγκεκριμένα, μολονότι η EMY δεν θα μπορεί να ενημερώσει για το τι καιρό θα κάνει σε δύο μήνες από σήμερα, θα γνωρίζει όμως αν στο επόμενο τρίμηνο η μέση θερμοκρασία θα κυμαίνεται πάνω ή κάτω από τις κανονικές τιμές. «Θα είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι το ερχόμενο καλοκαίρι η θερμοκρασία θα κυμαίνεται κατά μέσο όρο πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα», εξηγεί ο κ. Ζιακόπουλος. «Οι αρμόδιοι φορείς θα μπορούν να γνωρίζουν εκ των προτέρων για ενδεχόμενη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τη συγκεκριμένη περίοδο, ώστε να φροντίσουν να υπάρχει επάρκεια».