Πριν από περίπου 30 εκατομμύρια χρόνια, στα Μετέωρα υπήρχε μόνο θάλασσα. Με το πέρασμα των αιώνων, η θάλασσα παράσερνε και στοίβαζε πετρώματα στον βυθό, τα οποία με τα χρόνια σταθεροποιήθηκαν. Σταδιακά άρχισε να υποχωρεί η θάλασσα και να δημιουργούνται βουνά, ενώ τα ασθενέστερα πετρώματα υποχώρησαν, δημιουργώντας μια κοιλάδα. Και κάπως έτσι έμειναν να ξεχωρίζουν οι παγκοσμίως γνωστοί σχηματισμοί στα Μετέωρα, τους οποίους οι γεωλόγοι ονομάζουν… «τεκτονικά κέρατα». Μια ιστορία θαυμαστή, που προσεχώς θα ξεδιπλώνεται μέσα από τα εκθέματα ενός γεωλογικού μουσείου με έδρα το χωριό Καστράκι, για τους χιλιάδες τουρίστες και επιστήμονες που επισκέπτονται κάθε χρόνο την περιοχή.
«Χάρη στους μοναδικούς γεωλογικούς σχηματισμούς τους, τα Μετέωρα έχουν χαρακτηριστεί από την UNESCO περιοχή μοναδικής φυσικής και γεωλογικής κληρονομιάς», λέει στην «K» ο πρόεδρος της Εταιρείας Θεσσαλικών Μελετών (ΕΘΕΜ) και καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κώστας Παπαβασιλείου. «H δημιουργία τους διήρκεσε δεκάδες εκατομμύρια χρόνια. Πριν από 38-26 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη διάρκεια του Ολιγόκαινου και του Μειόκαινου, η περιοχή βρισκόταν μέσα στη «μεσοελληνική αύλακα», μια θαλάσσια τάφρο που άρχιζε βορειοδυτικά της Καστοριάς και κατέληγε στον Θεσσαλικό Κάμπο. Αποτελούνταν από ιζηματογενή πετρώματα που εναποτίθεντο στον βυθό και περιελάμβαναν εναλλαγές ψαμμιτών, κροκαλοπαγών και αργίλων. Κατά τη διάρκεια της ορογένεσης στο κατώτερο Μειόκαινο (πριν από 20-25 εκατ. χρόνια) η θάλασσα υποχώρησε και άρχισε η ορογένεση, ενώ σταδιακά δημιουργούνταν πτυχώσεις και έντονες ρηγματώσεις στα πετρώματα. Ετσι δημιουργήθηκαν μια σειρά από «τεκτονικά κέρατα» και «τεκτονικές τάφροι». Οι σχηματισμοί αυτοί, σε συνδυασμό με τα ρήγματα και τη διάβρωση των μη ανθεκτικών αργιλικών πετρωμάτων δημιούργησαν αυτό το θαυμαστό τοπίο που βλέπουμε σήμερα».
Η ιδέα για τη δημιουργία ενός γεωλογικού μουσείου στην περιοχή με ταυτόχρονη λειτουργία επιστημονικού συνεδριακού κέντρου πρωτοδιατυπώθηκε περίπου πριν από μια δεκαετία, από την ΕΘΕΜ και τον Σύλλογο Καστρακινών Αττικής. Οι δύο φορείς αποτάνθηκαν στο Γεωλογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, που προσφέρθηκε να «υιοθετήσει» επιστημονικά το έργο και από κοινού απευθύνθηκαν στον πρωθυπουργό κ. Κώστα Καραμανλή και στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, που εξέφρασαν ζωηρό ενδιαφέρον.
Ως έδρα του μουσείου επελέγη το παλαιό Δημοτικό σχολείο στο Καστράκι, ένα κτίριο που ανεγέρθη με δωρεά του Ανδρέα Συγγρού στην απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1882. Μοναδική παραφωνία στην υπόθεση, η διαφωνία σχετικά με τη δημιουργία ή μη συνεδριακού κέντρου στον περιβάλλοντα χώρο του μουσείου. «H δημιουργία μουσείου είναι ένα όνειρο πολλών ετών που παίρνει σάρκα και οστά. Ωστόσο, η επέκταση σε συνεδριακό χώρο δεν είναι δυνατή, εξαιτίας των πολεοδομικών διατάξεων που ισχύουν στην περιοχή», ανέφερε στην «K» ο δήμαρχος Καλαμπάκας κ. Αντ. Πινιάρας. «H δημιουργία ενός μουσείου σίγουρα θα εξυπηρετήσει τους επισκέπτες» ανταπαντούν ο επιστημονικός υπεύθυνος της ομάδας του Πανεπιστημίου Αθηνών καθηγητής κ. A. Κελεπερτζής και η κ. Φανή Χορμόβα, αντιπρόεδρος της ΕΘΕΜ. «Ωστόσο, το διεθνές και ελληνικό επιστημονικό ενδιαφέρον για το μοναδικό γεωλογικό καθεστώς της περιοχής είναι μεγάλο και θα είναι παράλειψη να χαθεί η ευκαιρία να δημιουργήσουμε μια εστία επιστημονικής γνώσης στην περιοχή».
