Τη στιγμή που η ένταση και η συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων αυξάνονται, προκαλώντας τεράστιες καταστροφές ακούγεται ελπιδοφόρα, η δυνατότητα της επιστήμης να «τροποποιήσει τον καιρό». Ωστόσο, προς το παρόν «δεν υπάρχει η δυνατότητα παρέμβασης σε τόσο ακραία φαινόμενα», όπως τονίστηκε στο συνέδριο της Διεθνούς Ενωσης Τροποποίησης Καιρού που για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα ύστερα από πρόσκληση του, Ελληνικού Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ). H τεχνολογία της τροποποίησης καιρού εφαρμόζεται σε ολόκληρο τον κόσμο σε ερευνητικό όσο και επιχειρησιακό επίπεδο με σκοπό να επιτευχθεί αύξηση της βροχής, αύξηση του χιονιού, διάλυση της ομίχλης και καταστολή χαλαζιού.
Εθνικό πρόγραμμα
Η «τροποποίηση καιρού» ή πιο απλά η σπορά των νεφών είναι η προμελετημένη επέμβαση σε συγκεκριμένα νέφη ή νεφικά συστήματα που έχει σκοπό να επηρεάσει τη διαδικασία σχηματισμού υδρομετεώρων (σταγόνων) μέσα στα νέφη και γενικότερα την εξέλιξή τους έτσι ώστε να μειωθεί η ένταση των φαινομένων που μπορούν να προκαλέσουν. Στο πλαίσιο αυτής της τεχνολογίας στην Ελλάδα εφαρμόζεται Εθνικό πρόγραμμα αντιχαλαζικής προστασίας στους νομούς Πέλλας, Ημαθίας, Πιερίας και στη Θεσσαλία σε καλλιεργούμενη έκταση 5,5 εκατομμυρίων στρεμμάτων με στόχο τη μείωση των ζημιών από χαλαζοπτώσεις. Συγκεκριμένα από την 1η Απριλίου έως και 30 Σεπτεμβρίου δηλαδή το χρονικό διάστημα λειτουργίας του συστήματος, πραγματοποιείται πρόγνωση εμφάνισης χαλαζοκαταιγίδων και παρακολούθηση της εμφάνισή τους μέσω δύο ραντάρ καιρού του ΕΛ.ΓΑ, στη Θεσσαλονίκη και τη Λάρισα σε συνεργασία με την πολεμική αεροπορία. Στη συνέχεια αεροσκάφη απογειώνονται και μπαίνουν μέσα στα σύννεφα, όπου και εκχύουν ιωδιούχο άργυρο. Με αυτό τον τρόπο παράγεται ένας σημαντικός αριθμός επιπλέον των υπαρχόντων πυρήνων παγοποίησης, δηλαδή μικρών σταγόνων πάνω στις οποίες συγκεντρώνεται το νερό που στη συνέχεια θα αποτελέσει τον κόκκο χαλαζιού. Εφόσον λοιπόν υπάρχουν περισσότεροι πυρήνες παγοποίησης, οι χαλαζόκκοκοι που δημιουργούνται είναι περισσότεροι και μικρότερου μεγέθους με αποτέλεσμα να προκαλούν μικρότερες καταστροφές. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ κ. Νίκο Κατσαρό, «η εφαρμογή αυτού του συστήματος αναμφισβήτητα έχει μειώσει τον αριθμό των χαλαζοπτώσεων στις συγκεκριμένες περιοχές σε ποσοστό 50%». Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Απρίλιο του 2005 σημειώθηκε χαλαζόπτωση στην Κεντρική Μακεδονία, την οποία δεν πρόλαβε το σύστημα καθώς είχε χαλάσει το ραντάρ γεγονός που στοίχισε 15 εκατομμύρια ευρώ στον ΕΛΓΑ που πλήρωσε τις αντίστοιχες αποζημιώσεις για καταστροφές στις καλλιέργειες.
Δυσκολίες
Ωστόσο υπάρχουν δυσκολίες στην εφαρμογή του συστήματος, όπως όταν συμβαίνει χαλαζόπτωση ταυτόχρονα σε δύο περιοχές ενώ μόνο ένα αεροπλάνο επιτρέπεται να πετάξει κατά περίπτωση. Οπως τονίζει ο κ. Κατσαρός, «επειδή η αεροπορική αντιχαλαζική προστασία παραμένει ένας ακριβός τρόπος αντιμετώπισης του φαινομένου μελετάται τώρα η εγκατάσταση γεννητριών εδάφους, που υπολογίζεται ότι θα κοστίζουν έως και 5 φορές φθηνότερα».
Ανάλογα συστήματα εφαρμόζονται και σε άλλες χώρες όπως την Ισπανία και τη Γαλλία ενώ στη γειτονική Ιταλία μελετάται η δυνατότητα αύξησης των βροχοπτώσεων ώστε να αντιμετωπιστούν φαινόμενα ξηρασίας.