O κεντρικός άξονας του πορτρέτου στηρίζεται στην έρευνα που εκπονείται στο EKKE τα τρία τελευταία χρόνια και αναφέρεται στη φτώχεια, στον κοινωνικό αποκλεισμό και στις ανισότητες. Ολες οι ενότητες του πορτρέτου περιστρέφονται γύρω από αυτόν τον άξονα. Εχει επανειλημμένως διατυπωθεί ότι η ελληνική κοινωνία χαρακτηρίζεται από έντονες κοινωνικές ανισότητες, χαμηλά εισοδήματα (φτώχεια) και κοινωνικό αποκλεισμό ο οποίος επιβαρύνει συγκεκριμένες ομάδες. H δημογραφική γήρανση, η μετανάστευση, οι δυσλειτουργίες της αγοράς εργασίας (ανεργία, αεργία, προσωρινή απασχόληση κ.λπ.) και το ζήτημα των ευπαθών κοινωνικών ομάδων αποτελούν παράγοντες που συνδέονται έντονα με το ζήτημα της ανισότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Στο επίπεδο αυτό οι πολιτικές του κράτους δείχνουν αναποτελεσματικές και σύμφωνα με ορισμένες απόψεις, δεν στοχεύουν καν στη μείωση της οικονομικής ανισότητας, της καταπολέμησης της φτώχειας και της διάρρηξης του τείχους του κοινωνικού αποκλεισμού.
Εξάλλου, οι άνισες ευκαιρίες στην εκπαίδευση παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στην τροφοδότηση δεξαμενής των φτωχών καθώς εμφανίζεται μία έντονη σχέση ανάμεσα στη φτώχεια και στον κοινωνικό αποκλεισμό με το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης των αρχηγών των οικογενειών. Φαίνεται ότι αυτό κληροδοτείται στα τέκνα αυτών των οικογενειών με αποτέλεσμα να έχουμε το φαινόμενο της πρόωρης εγκατάλειψης από το σχολείο. Το Ινστιτούτο Κοινωνικής Πολιτικής του EKKE μελετά προτάσεις αποτελεσματικότερης άσκησης πολιτικής με αποκέντρωση της διαχείρισης των κοινωνικών δαπανών (ιδιαίτερος ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης) και υποστήριξης των παιδιών των φτωχών οικογενειών όταν προχωρούν μετά την υποχρεωτική εκπαίδευση.
* O κ. Σακέλλης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής του EKKE.