Τις δραματικές συνέπειες της άναρχης δόμησης, της ασυδοσίας στη διαχείριση των αποβλήτων και της εμμονής στην καύση λιγνίτη και πετρελαίου για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας καταγράφει στην ετήσια έκθεσή της για το περιβάλλον η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος, η οποία κρούει γενικότερα τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον της Ευρώπης, η οποία χωρίς δραστικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα θα βρεθεί σε κατάσταση πρωτόγνωρη…
Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με την έκθεση, μόνο το καλοκαίρι του 2003 έλιωσε το 10% των παγετώνων της Ελβετίας ενώ μέχρι το 2050 θα έχουν λιώσει τα 3/4. Αλλωστε, το 1998, το 2002, το 2003 και το 2004 υπήρξαν τα θερμότερα έτη από καταβολής μετρήσεων, η δε μέση θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξάνεται κατά 35% περισσότερο από ότι η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας γενικά λόγω των ειδικών μορφολογικών χαρακτηριστικών της. Οσο για την Ελλάδα… Κατά τραγική ειρωνεία η περιορισμένη, με ευρωπαϊκά δεδομένα, οικοδομική δραστηριότητα αποφέρει κάποια οφέλη σε επίπεδο περιβάλλοντος, όμως στο μέτρο του δυνατού… καταστρέφουμε ό,τι μπορούμε.
Καταγράφοντας τις βασικές περιβαλλοντικές πληγές της χώρας, η Υπηρεσία αναφέρει τις χρήσεις γης, με άλλα λόγια τη συνεχώς εντεινόμενη άναρχη και, τουλάχιστον περιβαλλοντικά, αυθαίρετη δόμηση, τη διαρκώς επίκαιρη διαχείριση των πάσης φύσεως αποβλήτων και, τέλος, τη διαχείριση των ούτως ή άλλως περιορισμένων υδάτινων πόρων μας. Σε αυτά έρχεται φυσικά να προστεθεί και η ΔΕΗ, με άλλα λόγια η προσκόλληση στο λιγνίτη και το πετρέλαιο για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, με τις διάφορες εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές ηλεκτροπαραγωγής να μην καλύπτουν, το 2003, παρά το 5% της συνολικής ζήτησης. Οπως σημειώνεται στην έκθεση, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, πρωτίστως δε διοξειδίου του άνθρακα, «σημείωσαν σταθερή αύξηση κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας», με κυρίως υπεύθυνη τη ΔΕΗ αλλά συνυπεύθυνους τους αγρότες (η γεωργία αποτελεί παγκοσμίως σημαντικότατη πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα) και τους… δημάρχους, με άλλα λόγια τις πάσης φύσεως αλλά σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις ολέθριες χωματερές που είναι σπαρμένες απανταχού της επικράτειας..
Αρκεί να σημειωθεί ότι από το 1995 ώς το 2002, η παραγωγή στερεών αποβλήτων αυξήθηκε κατά 42,5% ενώ, όπως αρκετά ευγενικά θέτει η έκθεση μια πολύ γνωστή και τραγική πραγματικότητα «συνεχίζουν να υπάρχουν ακατάλληλες πρακτικές διαχείρισης και διάθεσης αποβλήτων, οδηγώντας σε υποβάθμιση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, σε ρύπανση του αέρα και σε πυρκαγιές δασών»… Σε δε επίπεδο διαχείρισης υδάτων, σημειώνεται ότι η γεωργία καταναλώνει περισσότερο από το 80% των (μη θαλασσίων) υδάτων της χώρας. Φυσικά δε, έχει επεκταθεί και σε «άγονες και ημιάγονες περιοχές που η φύσις απλώς δεν είχε προορίσει για τη γεωργία, με αποτέλεσμα «η έλλειψη νερού να έχει δυσμενέστατα αποτελέσματα στις αποδόσεις των καλλιεργειών». Οι δε βιολογικές καλλιέργειες, ύστερα από «εντυπωσιακή αύξηση τα τελευταία χρόνια» έχουν φθάσει στο εντυπωσιακό 1,4% του συνόλου της καλλιεργούμενης γης.
Υπάρχει ελπίς; Και όμως… Οπως η ίδια η υπηρεσία διαπιστώνει σε σχέση με όσα συμβαίνουν αλλού, το περιβάλλον στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι «σχετικά μη υποβαθμισμένο», ενώ σε σχεδόν όλα τα μέτωπα «γίνονται προσπάθειες» οι οποίες, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα συνεχισθούν και ενταθούν, ίσως αποφέρουν κάτι πραγματικά θετικό…