Είναι γνωστό και απ’ όλους παραδεκτό ότι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του τόπου είναι το δημογραφικό. Πρόκειται για θέμα κυριολεκτικά εθνικής επιβίωσης δεδομένου ότι, όπως έχουμε δείξει σε πολλά άρθρα μας, την τελευταία 15ετία οι θάνατοι έχουν ξεπεράσει τις γεννήσεις Ελλήνων και η αύξηση του πληθυσμού της χώρας οφείλεται αποκλειστικά στην εισροή πληθυσμού (κύρια αλλοδαπών) από το εξωτερικό.
Με το πρόβλημα αυτό ασχολήθηκε την περίοδο 1991-1993 μια διακομματική επιτροπή της Βουλής, η οποία κατέθεσε το ομόφωνο πόρισμά της τον Φεβρουάριο του 1993. Στο πόρισμα -το οποίο συζητήθηκε στην Ολομέλεια του Σώματος τον Μάρτιο του 1993- περιέχεται μια σειρά προτάσεων για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, η οποία πήρε δραματικές διαστάσεις τη δεκαετία του ’80 (οι γεννήσεις από 148.000 το 1980 κατολίσθησαν τη δεκαετία του ’80 και από το 1990 μέχρι σήμερα κυμαίνονται γύρω στις 100.000 τον χρόνο).
Η πρώτη από τις προτάσεις που περιέχονται στο ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής του 1993 ήταν να ενταχθούν οι οικογένειες με 3 παιδιά στις πολύτεκνες. Παρ’ όλο ότι έχουν περάσει 13 χρόνια από την κατάθεση του πορίσματος, η πρόταση αυτή δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί μολονότι η σημερινή κυβέρνηση είχε δεσμευτεί ότι θα την εφάρμοζε. H κυβέρνηση προβάλλει ως δικαιολογία το υψηλό κόστος εφαρμογής της, ενώ είναι σε όλους γνωστό ότι διατίθενται τεράστια ποσά για έργα βιτρίνας (για να μην αναφερθεί κανείς στην αλόγιστη σπατάλη του δημόσιου χρήματος…).
Ποιο είναι, όμως, το οικονομικό κόστος της ένταξης των οικογενειών με 3 παιδιά; Στο ερώτημα αυτό δεν έχει δοθεί καμιά συγκεκριμένη απάντηση. Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια εκτίμηση του κόστους αυτού με βάση τα στοιχεία του ΟΓΑ, από τη μια μεριά, για τις πολύτεκνες οικογένειες και, από την άλλη, τις οικογένειες με τρίτο παιδί, οι οποίες επιδοτούνται από τον οργανισμό αυτό σε εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και των υπουργικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί. Πριν, όμως, προχωρήσουμε στην εκτίμηση αυτή θα πρέπει να επισημάνουμε ότι μία από τις συνέπειες της δημογραφικής κρίσης που περνάει τα τελευταία 25 χρόνια η χώρα είναι η δραματική μείωση των πολύτεκνων οικογενειών. Μόνο στο διάστημα της δεκαετίας 1994 – 2004, ο αριθμός των οικογενειών αυτών μειώθηκε από 108.606 το 1994 σε 88.837 το 2004 (μείωση 18,2%) και ο αριθμός των παιδιών των οικογενειών αυτών που παίρνουν το επίδομα αυτό από 362.300 το 1994 μειώθηκε στις 287.572 το 2004 (μείωση 20,6%).
Τα επιδόματα
Με βάση τα ισχύοντα σήμερα, πολύτεκνη οικογένεια είναι εκείνη που απέκτησε 4 και άνω παιδιά. Το επίδομα για το κάθε άγαμο παιδί μιας τέτοιας οικογένειας ηλικίας κάτω των 23 ετών ανέρχεται σε 38,57 ευρώ το μήνα και το επίδομα για την οικογένεια που αποκτά 3ο παιδί 154,27 ευρώ το μήνα και χορηγείται μέχρι την ηλικία των 6 ετών (από τα ποσά αυτά παρακρατείται(!) φόρος 10%.
Τα σχετικά στοιχεία του ΟΓΑ για το 2004 δίνονται στον πίνακα 1. Στην 1η στήλη του πίνακα δίνεται ο αριθμός των επιδοτούμενων πολύτεκνων οικογενειών και οικογενειών με επιδοτούμενο 3ο παιδί, στη 2η ο αριθμός των παιδιών των οικογενειών αυτών και στην 3η το συνολικό ποσό σε ευρώ που καταβλήθηκε στις οικογένειες αυτές το έτος 2004 (στα ποσά αυτά περιλαμβάνεται ο φόρος και το χαρτόσημο).
Η ένταξη των οικογενειών με τρία παιδιά στις πολύτεκνες δεν θα πρέπει να σημάνει την κατάργηση του επιδόματος τρίτου παιδιού, διότι αυτό -με βάση τη διεθνή εμπειρία- αποτελεί «κλειδί» για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος. Αν, κατά συνέπεια, στο επίδομα αυτό προστεθεί και το πολυτεκνικό επίδομα για τα άλλα 2 παιδιά, το συνολικό ποσό επιδομάτων που θα λαμβάνει η οικογένεια με 3 παιδιά το μήνα θα είναι = 154,27+38,57+38,57=231,42 ευρώ, δηλαδή θα αναλογούν 77,14 ευρώ τον μήνα για το καθένα παιδί της. Είναι αυτονόητο ότι το επίδομα για το κάθε παιδί των οικογενειών με 4 και άνω παιδιά θα πρέπει να αυξηθεί από 38,57 ευρώ που είναι σήμερα στα 77,14 ευρώ. Ποιο θα είναι το συνολικό κόστος στην περίπτωση αυτή;
Με βάση τα δεδομένα του έτους 2004, η απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνεται στον πίνακα 2, οι δύο πρώτες στήλες του οποίου είναι ίδιες με εκείνες του πίνακα 1. H τρίτη στήλη προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των παιδιών επί 77,14 και στη συνέχεια επί 12.
Ασήμαντη δαπάνη
Από τη σύγκριση της τελευταίας στήλης της τελευταίας γραμμής του πίνακα 2 με την αντίστοιχη του πίνακα 1 φαίνεται ότι η επιπλέον απαιτούμενη αύξηση είναι 190,5 εκατ. ευρώ. Με βάση τα δεδομένα του προϋπολογισμού του 2006, το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει:
– Το 0,38% (δηλαδή ούτε το μισό τοις εκατό) του συνόλου των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού, οι οποίες προβλέπεται να ανέλθουν φέτος στα 50.190 εκατ., ή
– Το 0,10% (δηλαδή το ένα δέκατο του ενός τοις εκατό ή το ένα χιλιοστό!) του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, το οποίο προβλέπεται να ανέλθει στα 193.427 εκατ. ευρώ το 2006.
Από τις συγκρίσεις αυτές φαίνεται ότι η απαιτούμενη επιπλέον δαπάνη για την ένταξη της οικογένειας με 3 παιδιά στις πολύτεκνες και την απαιτούμενη αύξηση των πολυτεκνικών επιδομάτων για τις οικογένειες με 3 παιδιά και άνω είναι πραγματικά ελάχιστο.
Αν οι οικογένειες με 3 παιδιά ενταχθούν στις πολύτεκνες και το επίδομα για καθένα από τα 3 παιδιά τους θα είναι 77,14 τον μήνα, το συνολικό ποσό που θα παίρνει η οικογένεια για τα 3 παιδιά θα είναι 234,12 ευρώ τον μήνα έναντι 154,73 ευρώ που παίρνει τώρα (αύξηση 47,4%). Με την αύξηση αυτή όχι μόνο διατηρείται, αλλά αυξάνεται σημαντικά το ποσόν που εισπράττει τώρα μια οικογένεια με 3 παιδιά. Επιπλέον το ποσόν αυτό θα καταβάλλεται για κάθε παιδί μέχρις ότου συμπληρώσει το 23ο έτος της ηλικίας του. Παράλληλα, διπλασιάζεται το επίδομα που παίρνει το κάθε παιδί οικογενειών με 4 και άνω παιδιά, γεγονός που μπορεί όχι μόνο να ανασχέσει την πτωτική τάση, αλλά και να αυξήσει τον αριθμό των πολύτεκνων οικογενειών με 4 παιδιά και άνω.
Εθνικό όφελος
Το ότι η αύξηση του επιδόματος για τις οικογένειες με 3 παιδιά βοηθάει στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος φαίνεται από τα πιο πρόσφατα στοιχεία για τους νομούς της Θράκης στους οποίους, εκτός από το επίδομα 3ου παιδιού που καταβάλλεται από τον ΟΓΑ, καταβάλλεται και ένα επιπλέον επίδομα 117 ευρώ τον μήνα από την Εκκλησία της Ελλάδος. Πιο συγκεκριμένα, οι οικογένειες με 3ο παιδί που επιδοτούνταν από τον ΟΓΑ:
– Στο Σύνολο Χώρας από 51.830 το 2003 αυξήθηκαν σε 52.036 το 2004 (αύξηση μόλις 0,4%).
– Στον νομό Εβρου από 699 αυξήθηκαν σε 758 (αύξηση 8,4%).
– Στον νομό Ροδόπης από 438 σε 475 (αύξηση 8,5%)
– Στον νομό Ξάνθης από 864 σε 906 (αύξηση 4,8%).
Από τη σύντομη ανάλυση που έγινε στο άρθρο αυτό φάνηκε καθαρά ότι το οικονομικό κόστος από την ένταξη των οικογενειών με 3 παιδιά στις πολύτεκνες, με παράλληλη αύξηση των πολυτεκνικών επιδομάτων, είναι πραγματικά ασήμαντο μπροστά στο εθνικό όφελος που θα προκύψει από την υλοποίηση της πρότασης της διακομματικής επιτροπής της Βουλής για το δημογραφικό πρόβλημα που περιλαμβάνεται στο ομόφωνο πόρισμά της του 1993.
* O κ. Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.
