«Το πίνεις και πετάς»,«νόστιμο και υγιεινό» ή και «καταπολεμά τη χοληστερίνη». Αυτές είναι λίγες από τις φράσεις – συνθήματα, που αναγράφονται στα τρόφιμα προκειμένου να προσελκύσουν αγοραστές. Και όπως φαίνεται το καταφέρνουν. Οι καταναλωτές δεν διαβάζουν προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων, αλλά οι διατροφικοί ισχυρισμοί τραβούν την προσοχή και επηρεάζουν την επιλογή τους, όπως προκύπτει από έρευνα που πραγματοποίησε το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ.).
Μισή αλήθεια
Οσα αναγράφονται στις συσκευασίες των τροφίμων συχνά δεν είναι ολόκληρη η αλήθεια… Ετσι ένα τρόφιμο με «λίγα λιπαρά» πολύ συχνά κρύβει και «πολλή ζάχαρη» μόνο που βέβαια αυτό δεν επισημαίνεται. Προκειμένου να προφυλάξει τους καταναλωτές από τα «μυστικά και ψέματα» των επιγραφών, η Ευρωπαϊκή Ενωση προωθεί νομοθεσία σε σχέση με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που αναγράφονται στα τρόφιμα. Ετσι θα καθοριστούν επακριβώς οι όροι που πρέπει να τηρούνται, προκειμένου να αναγράφεται στη συσκευασία ενός προϊόντος ότι κάνει καλό στην υγεία.
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το ΚΕΠΚΑ, το 96% των διατροφικών ισχυρισμών που αναγράφονται στις συσκευασίες τροφίμων προκαλούν την προσοχή των καταναλωτών. Ενα μεγάλο ποσοστό 86% μάλιστα εμπιστεύεται όσα αναγράφονται – και άρα επηρεάζεται κατά τις αγορές του. Ποος δεν θα προτιμούσε άλλωστε ένα χυμό που δίνει ενέργεια σε σχέση με έναν άλλο; Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι περισσότεροι, το 67% των ερωτηθέντων, δεν καταλαβαίνουν τα συστατικά που αναγράφονται στις ετικέτες και το 77% δεν καταλαβαίνει τα στοιχεία του πίνακα διατροφικών αξιών.
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι οι διατροφικοί ισχυρισμοί ή οι ισχυρισμοί υγείας που αναγράφονται σε ένα προϊόν έχουν ακόμα μεγάλη σημασία για την προώθησή του. Ωστόσο, η σύνταξη της σχετικής νομοθεσίας δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται. Πάνω από τρία χρόνια η πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης συζητείται από τα αρμόδια όργανα και το Ευρωκοινοβούλιο. Μεγάλες πιέσεις ασκούνται ώστε να επιτραπεί η αναγραφή διατροφικών ισχυρισμών, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία έγκρισης. Ετσι αυτά τα προϊόντα θα μπορούν να κυκλοφορούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, έως ότου κινητοποιηθεί κάποιος ελεγκτικός μηχανισμός.
Κατάλογος
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τροφίμων έχει συντάξει ένα κατάλογο με όρια τα οποία πρέπει να τηρούνται, ώστε για παράδειγμα να αναγράφεται στη συσκευασία ότι ένα προϊόν έχει λιγότερα λιπαρά. Δεδομένου ότι αυτοί οι ισχυρισμοί απευθύνονται σε άτομα που ενδεχομένως έχουν προβλήματα υγείας είναι σαφές ότι πρέπει να διευκρινίζεται: «λιγότερο από ποιο όριο;» Οπως τονίζει ο κ. Ευάγγελος Λάζος αντιπρόεδρος του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) στην «Κ» «εμείς επιμένουμε να καθοριστεί ένα διατροφικό προφίλ για κάθε τρόφιμο, να καθοριστούν δηλαδή τα συστατικά που οπωσδήποτε πρέπει να περιέχει και με βάση αυτό το προφίλ να κρίνονται οι διατροφικοί ισχυρισμοί». Η βιομηχανία, ωστόσο, δεν συμφωνεί ιδιαίτερα με αυτήν τη ρύθμιση.
Στις 17 Μαΐου, πάντως, αναμένεται να πραγματοποιηθεί η ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη σχετική νομοθεσία, οπότε και θα αποτελέσει κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης.