Στη διάρκεια των 15 χρόνων, από τότε που άρχισε η μετανάστευση των Αλβανών, εκτιμάται ότι περισσότερο από το 20% του πληθυσμού μετανάστευσε κυρίως στην Ελλάδα και την Ιταλία, δευτερευόντως στη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ. Οι μετανάστες αυτοί ήταν στην πλειονότητά τους νέοι, άρρενες και υψηλού μορφωτικού επιπέδου. Οι περισσότεροι έχουν νομιμοποιηθεί και κατάφεραν να επανενωθούν με τις οικογένειές τους στις χώρες υποδοχής.
Η πλειονότητά τους έχει πλέον πλήρη απασχόληση, η σύζυγος συνήθως εργάζεται και τα παιδιά πηγαίνουν σε ελληνικά, ιταλικά ή βρετανικά σχολεία. Εχουν ανέβει ένα σκαλί στην κλίμακα των επαγγελμάτων με καλύτερες και καλύτερα πληρωμένες δουλειές στρεφόμενοι από τις κατασκευές, στις υπηρεσίες και τη βιομηχανία. Βέβαια, αυτό ισχύει περισσότερο για τους εγκατεστημένους στη Μ. Βρετανία και την Ιταλία και λιγότερο για όσους είναι εγκατεστημένοι στην Ελλάδα. Η οικονομική κατάσταση στη γειτονική χώρα ωθεί τους Αλβανούς να διατηρούν τις αποταμιεύσεις τους στη χώρα που εργάζονται. Μέσω υπογείων κυρίως καναλιών και όχι του τραπεζικού συστήματος, στέλνουν μικρά σχετικά ποσά για να στηρίξουν τα μέλη των οικογενειών τους που παραμένουν στην Αλβανία.
Ετσι σκιαγραφεί τον μέσο Αλβανό ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), που διενήργησε έρευνα για την αποταμιευτική συμπεριφορά των Αλβανών την περίοδο 1993 – 2004 σε Ελλάδα, Ιταλία και Μ. Βρετανία. Το κομμάτι της έρευνας που αφορούσε την Ελλάδα εκπόνησε ο επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Βαλκανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας κ. Χρήστος Νίκας.
Οι Αλβανοί αποταμιεύουν περίπου 5.390 ευρώ τον χρόνο ανά νοικοκυριό. Οι περισσότεροι (περίπου 75%) έχουν τουλάχιστον ένα τραπεζικό λογαριασμό. Με δεδομένο ότι περίπου 800.000 Αλβανοί ζουν στο εξωτερικό και ότι το μέσο αλβανικό νοικοκυριό εκεί αριθμεί 3,5 μέλη, εκτιμάται ότι στο εξωτερικό διαμένουν 228.571 νοικοκυριά. Καθώς η μέση παραμονή τους σε άλλες χώρες υπολογίζεται σε 14,6 έτη, οι αποταμιεύσεις τους σε όλο τον κόσμο εκτιμώνται σε 10,7 – 15,7 δισ. ευρώ. Η συντριπτική πλειονότητα (68,6%) των Αλβανών εμβάζουν χρήματα στα μέλη των οικογενειών τους που παραμένουν στην Αλβανία και σχεδιάζει να συνεχίσει να στέλνει τα ίδια ποσά και στο εγγύς μέλλον. Οπως σημείωσε ο κ. Νίκας στο συνέδριο του Ι.ΜΕ.ΠΟ., τα μεταναστευτικά εμβάσματα αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή συναλλάγματος για την Αλβανία, ξεπερνώντας κατά πολύ τόσο τις εξαγωγές όσο και την εισροή ξένου κεφαλαίου. Στον βαθμό, μάλιστα, που τα στοιχεία για τα εμβάσματα αποτελούν υποεκτίμηση της πραγματικότητας, μπορούμε αβίαστα να συμπεράνουμε ότι το βασικό εξαγώγιμο προϊόν της Αλβανίας είναι το εργατικό δυναμικό της. Τα εμβάσματα την περίοδο 1993 – 2004 ήταν πενταπλάσια των κεφαλαίων που εισέρευσαν στην Αλβανία ως ξένες επενδύσεις και αντιπροσωπεύουν το 15,3% του αλβανικού ΑΕΠ και το 64,3% των εισαγωγών της Αλβανίας.
Δεξαμενή κεφαλαίων
Το 25% περίπου των Αλβανών μεταναστών προτίθεται να παλιννοστήσει βραχυπρόθεσμα, ενώ το 20% – 40% επιθυμεί να μείνει για πάντα στη χώρα υποδοχής. Συνολικά, είτε αποστέλλονται τα εμβάσματα ενώ οι Αλβανοί παραμένουν στο εξωτερικό είτε μεταφέρονται στην Αλβανία με την παλιννόστηση, οι οικονομίες των Αλβανών μεταναστών αντιπροσωπεύουν μια δεξαμενή κεφαλαίων που από την μελέτη εκτιμώνται σε 4,75 – 5,38 δισ. ευρώ.
Συμπέρασμα: Οπως τόνισε ο κ. Νίκας, το μέγεθος των αποταμιεύσεων των Αλβανών μεταναστών είναι τέτοιο που η παραγωγική αξιοποίησή τους από την πλευρά της Αλβανίας θα μπορούσε από μόνη της να αποτελέσει βασικό παράγοντα χρηματοδότησης της ανάπτυξης στη γειτονική χώρα. Σε ό,τι αφορά την ελληνική πλευρά, με δεδηλωμένη πρόθεση σημαντικού μέρους των Αλβανών που εργάζονται στην Ελλάδα να παραμείνουν μόνιμα, τίθεται εύλογα το ερώτημα κατά πόσο η ελληνική πλευρά θα έπρεπε να εφαρμόσει μέτρα πολιτικής με στόχο την παραμονή και επένδυση των αποταμιεύσεων αυτών στην Ελλάδα.