Ενας στους δύο τοκετούς στα ιδιωτικά μαιευτήρια της χώρας μας γίνονται με καισαρική τομή. Στην Ελλάδα καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό καισαρικών τομών στην Ευρώπη, ορισμένες εκ των οποίων είναι «αχρείαστες» και γίνονται κυρίως για την «ευκολία» υποψήφιων μητέρων και γυναικολόγων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Μαιευτήρων-Γυναικολόγων, στην Ελλάδα το ποσοστό των καισαρικών τομών επί του συνόλου των τοκετών στην Ελλάδα υπολογίζεται στο 40% και είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη. Η συχνότητα με την οποία διενεργούνται οι καισαρικές τομές στα ιδιωτικά μαιευτήρια είναι μεγαλύτερη και το σχετικό ποσοστό πλησιάζει το 50%, ενώ στα δημόσια νοσοκομεία είναι περίπου 30%-35%.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας στο ΑΠΘ κ. Βασίλης Ταρλατζής, επισημαίνει στην «Κ»: «η μεγάλη συχνότητα των καισαρικών στην Ελλάδα έχει διάφορες εξηγήσεις. Αφενός αποτελεί μια τυπική έκφραση αυτού που ονομάζεται αμυντική ιατρική. Υπάρχει έντονη η αίσθηση ότι ο αριθμός των αγωγών κατά των γυναικολόγων για ατυχή συμβάντα κατά τη διάρκεια της γέννας έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, γεγονός που κάνει πολλούς συναδέλφους να αποφασίζουν ευκολότερα την καισαρική τομή, προκειμένου να αποφύγουν ενδεχόμενο πρόβλημα κατά τη διάρκεια ενός δύσκολου τοκετού». Μάλιστα, το γεγονός ότι στα ιδιωτικά νοσοκομεία είναι υψηλότερο το ποσοστό των καισαρικών αποδίδεται από μερικούς στο φαινόμενο της αμυντικής ιατρικής.
Επιπλέον, πολλές γυναίκες ζητούν οι ίδιες την καισαρική τομή για λόγους «ευκολίας» (είτε προγραμματισμού είτε αποφυγής των οδυνών κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού). «Σε αυτές τις περιπτώσεις», τονίζει ο κ. Ταρλατζής, «οι γιατροί οφείλουν να ενημερώνουν τις υποψήφιες μητέρες ότι η καισαρική τομή είναι χειρουργική επέμβαση με πιθανότητα μετεγχειρητικών επιπλοκών». Το θέμα της «ευκολίας», ισχύει τόσο για τις υποψήφιες μητέρες όσο και για τους ίδιους τους γυναικολόγους πολλοί εκ των οποίων προτιμούν να έχουν συγκεκριμένο πρόγραμμα.
Στον παράγοντα ηλικία της εγκύου, αναφέρεται μιλώντας στην «Κ» ο κ. Γιώργος Αλεξανδράκης, μέλος του Δ. Σ. της Ενωσης Μαιευτήρων-Γυναικολόγων Ελλάδος και διευθυντής του Τμήματος Ιατρικής του Εμβρύου στο «ΙΑΣΩ». Οπως τονίζει, οι Ελληνίδες αργούν να τεκνοποιήσουν αφού έχουν μπει δυναμικά στον στίβο της επαγγελματικής καριέρας. Ετσι, πλέον η μέση ηλικία του πρώτου τοκετού είναι τα 33 έτη, οπότε αυξάνονται εξ ορισμού οι πιθανότητες για καισαρική τομή.
Αλλη μια αιτία αφορά την ευρεία εφαρμογή των μεθόδων υποβοήθησης της αναπαραγωγής. Εκτιμάται ότι το 2%-3% των Ελληνόπουλων γεννιούνται με τη βοήθεια μίας τέτοιας μεθόδου. Σε αυτές τις περιπτώσεις η εγκυμοσύνη θεωρείται ιδιαίτερα πολύτιμη για το ζευγάρι, καθώς συνήθως έχουν προηγηθεί πολλές προσπάθειες, και έτσι συχνά οδηγούνται στην καισαρική.
Το υψηλότερο κόστος μίας καισαρικής τομής έναντι ενός φυσιολογικού τοκετού και της αμοιβής του γυναικολόγου έχει ενοχοποιηθεί για την αύξηση των καισαρικών στη χώρα μας. Το κόστος αυτό τα τελευταία χρόνια τείνει να εξισορροπηθεί, και όπως επισημαίνει ο κ. Αλεξανδράκης, η διαφορά είναι πλέον πολύ μικρή. Είναι ενδεικτικό ότι σε μεγάλο ιδιωτικό μαιευτήριο ο φυσιολογικός τοκετός στην πρώτη θέση χρεώνεται 4.720 ευρώ και η κασαρική τομή 4.930 ευρώ. Στα τρίκλινα δωμάτια οι αντίστοιχες τιμές είναι 1.890 και 2.030 ευρώ.
Ο κ. Ταρλατζής καταλήγει «θα πρέπει γιατροί και υποψήφιες μητέρες να ακολουθούν αυτό που έχει προβλέψει η φύση. Η καισαρική τομή, δεν είναι κάτι το φοβερό αλλά θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ιατρικές ενδείξεις».
«Κατά παραγγελία» το 60% στη Βραζιλία
Το υψηλό ποσοστό των καισαρικών επί του συνόλου των τοκετών απασχολεί όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Σύμφωνα με στοιχεία που περιλαμβάνει έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, ο αριθμός των καισαρικών έχει αυξηθεί σημαντικά σε όλες τις χώρες-μέλη του τις τελευταίες δεκαετίες. Ειδικότερα, το 2002 ο μέσος όρος των καισαρικών μεταξύ 24 χωρών-μελών (σ. σ. δεν συμπεριλαμβάνονται στοιχεία από την Ελλάδα) ήταν 21%, έναντι του 13% το 1990. Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται στην Κορέα (39,2%), την Ιταλία (36%) και το Μεξικό (33,6%). Στον αντίποδα βρίσκονται η Ολλανδία, η Τσεχία και η Νορβηγία (από 13,5% έως 16%). Πάντως, όπως είπε στην «Κ», ο κ. Γιώργος Αλεξανδράκης, μέλος του Δ. Σ. της Ενωσης Μαιευτήρων-Γυναικολόγων Ελλαδος, το υψηλότερο ποσοστό των καισαρικών τομών παρατηρείται στη Βραζιλία (φτάνει ακόμα και το 60%) όπου έχει επικρατήσει η λογική των «κατά παραγγελία» καισαρικών από τις υποψήφιες μητέρες.