ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Ανησυχητικές προβλέψεις για τις συνέπειες της ερημοποίησης στην Ελλάδα κάνουν οι ειδικοί επιστήμονες επεξεργαζόμενοι τα κλιματικά μοντέλα, σύμφωνα με τα οποία αναμένεται αύξηση της θερμοκρασίας στα επόμενα 50 χρόνια αλλά και τα στοιχεία που αποστέλλουν τέσσερις δορυφόροι σε μια βάση δεδομένων που έχουν δημιουργήσει δύο εργαστήρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας Interreg ΙΙΙ.
Το πρόγραμμα με την ονομασία Moonrises, εστιάζει σε περιοχές της Ελλάδας και της Ιταλίας όπου οι συνέπειες της ερημοποίησης και της υποτίμησης των φυσικών πόρων είναι σοβαρά αισθητές και οι δορυφόροι «στοχεύουν» την Αργολίδα, τη Νάξο, τη Μυτιλήνη, το Κιλκίς και την περιοχή Basilicata της Ιταλίας.
Κρήτη, Θεσσαλία πρωτοπόροι
Οπως ανέφεραν επιστήμονες κατά τη διάρκεια ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη πρόκειται για περιοχές που θα αντιμετωπίσουν προβλήματα ερημοποίησης μετά την Κρήτη και τη Θεσσαλία, οι οποίες είναι πρώτες στην άτυπη λίστα των ελληνικών περιοχών που κινδυνεύουν από την ερημοποίηση, οι Περιφέρειες των οποίων όμως δεν συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Το Κιλκίς είναι μία από τις περιοχές που μέχρι τώρα ήταν εκτός των προβλέψεων για τις συνέπειες αυτού του φαινόμενου «εν τούτοις είναι μια περιοχή η οποία εξαιτίας της διάβρωσης και της μονοκαλλιέργειας θα αντιμετωπίσει στο μέλλον σοβαρά προβλήματα» επισήμανε μιλώντας στην «Κ» ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου καθηγητής του ΑΠΘ κ. Ν. Συλλαίος.
Τόσο το Κιλκίς όσο και οι άλλες περιοχές που μελετώνται θα χάσουν ακόμα και το 25% της παραγωγής τους αν μειωθούν οι βροχές κατά 20% και αυξηθεί η θερμοκρασία κατά ένα βαθμό τα επόμενα 50 χρόνια, όπως προβλέπει κλιματικό μοντέλο που παρουσιάστηκε και στο πλαίσιο της ημερίδας.
Το Ολοκληρωμένο Σύστημα Παρακολούθησης για την Εκτίμηση του Κινδύνου Ερημοποίησης (Moonrises) θα ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους και παρόλο που πρόκειται για πιλοτικό έργο είναι δομημένο έτσι ώστε να παρέχει αυτόνομα εργαλεία και οδηγίες σε μελλοντικά έργα (π.χ. ύστερα από πυρκαγιές) αλλά και να χρησιμοποιηθεί κι ως μοντέλο για καινούργιες περιοχές μελέτης.
Αλλωστε το πρόβλημα της ερημοποίησης παρουσιάζεται εντονότερο στις μεσογειακές χώρες και ήδη οι Ελληνες και Ιταλοί εταίροι του Moonrises (οι περιφέρειες και τα πανεπιστήμια) έχουν υποβάλει για χρηματοδότηση στην Ε.Ε. ένα νέο πρόγραμμα στο οποίο συμπεριλαμβάνονται Κύπρος, Ισπανία, Τουρκία, Αίγυπτος, Αλγερία, Τυνησία και Μαρόκο.
«Ο κίνδυνος από τη διάβρωση των εδαφών είναι κοινός και τα μέτρα κατά της ερημοποίησης είναι δύσκολη υπόθεση» τονίζει ο κ. Συλλαίος, υπογραμμίζοντας ότι στην Ευρώπη σήμερα η έκταση των υποβαθμισμένων περιοχών εξαιτίας της ερημοποίησης ξεπερνάει σε σύνολο τα 19 εκατομμύρια στρέμματα.
Μέλη της επιστημονικής ομάδας του Moonrises συμμετέχουν και σε παρόμοιο πρόγραμμα υπό τον τίτλο Wetmust, το οποίο παρακολουθεί την κατάσταση τεσσάρων ελληνικών και ιταλικών υγρότοπων που βρίσκονται στη… μαύρη λίστα της Ε.Ε. (Κορώνεια-Βόλβη Θεσσαλονίκης, Κοτύχι Πελοποννήσου, Κόλπος Καλλονής Λέσβου) από τους 10 συνολικά ελληνικούς υγρότοπους που προστατεύονται από τη σύμβαση Ραμσάρ. Στη χειρότερη κατάσταση βρίσκεται σαφώς η Κορώνεια.
«Παρακολουθούμε τις αυξομειώσεις σε κάθε είδος ενδιαίτημα που είναι υπό προστασία» ανέφερε στην «Κ» ο υπεύθυνος του έργου καθηγητής κ Γ. Ζαλίδης και η χώρα μας είναι έτσι σε θέση να δράσει ανάλογα για την προστασία τους και να σχεδιάσει κατόπιν μέτρα».
Για την καλύτερη παρακολούθηση των υγρότοπων η Περιφέρεια Κεντρική Μακεδονίας προμηθεύτηκε ένα τηλεκατευθυνόμενο ελικόπτερο που θα πετά πάνω από τους υγροτόπους για να συγκεντρώνει στοιχεία. Ενα απ’ αυτά που κατέγραψε πρόσφατα το σύστημα παρακολούθησης είναι η συρρίκνωση της έκτασης στο Δέλτα του Αξιού από την ανύψωση της θαλάσσιας στάθμης.