Οι φωτογραφικοί διαγωνισμοί, μέσω των οποίων οι προμήθειες του Δημοσίου οδηγούνται προς συγκεκριμένους προμηθευτές, αποτελούν μία από τις πιο σημαντικές εστίες διαφθοράς και κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος. Ενας τέτοιος διαγωνισμός βρίσκεται σε εξέλιξη στο υπουργείο Υγείας και αφορά την προμήθεια συνολικώς 286 ασθενοφόρων κόστους περίπου 20 εκατ. ευρώ (Αρ. Διακ/ξης 5/07). Η διακήρυξη διανεμήθηκε στους ενδιαφερόμενους στις 14-6-2007 με προθεσμία υποβολής προσφορών στις 31-7-2007 και προθεσμία παρουσίασης δύο ασθενοφόρων – δειγμάτων που θα είναι σύμφωνα με τις προδιαγραφές στις 15-8-2007! Δεδομένου ότι τα δείγματα δεν είναι αυτοκίνητα παραγωγής αλλά απαιτούν εξειδικευμένες μετατροπές, τα χρονικά περιθώρια κρίνονται ασφυκτικά και, ενδεχομένως, εξυπηρετούν μόνον εκείνους οι οποίοι γνώριζαν νωρίτερα τις προδιαγραφές και έχουν ήδη ετοιμάσει τα ασθενοφόρα – δείγματα.
Οι όροι
Από το σύνολο των όρων που καθιστούν τον διαγωνισμό διαβλητό και φωτογραφικό επιλέγουμε, για λόγους χώρου και συντομίας, να παρουσιάσουμε μόνο τρεις:
1. Ως ελάχιστη τεχνική απαίτηση σχετικά με τον κινητήρα, τέθηκε ο συνδυασμός κυβισμού 2.200 κ.εκ. και ιπποδύναμης 85KW. Ο συνδυασμός αυτός απαντάται σε ένα και μοναδικό κινητήρα. Βεβαίως, μπορεί να συμμετάσχει και εταιρεία με αυτοκίνητο μεγαλύτερου κυβισμού, αλλά πιθανότατα θα χάσει τον διαγωνισμό λόγω υψηλότερης τιμής (βλέπε παρακάτω 3). Οι ελάχιστες προδιαγραφές έχουν τεράστια σημασία.
2. Τίθεται ως απαράβατος όρος στον διαγωνισμό ο προσφέρων (όχι ο κατασκευαστής ή ο διασκευαστής αλλά η επιχείρηση που συμμετέχει στον διαγωνισμό) να έχει παραδώσει στον ελληνικό χώρο (και όχι, π.χ., σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες) από το 2003 μέχρι σήμερα (και όχι, π.χ., από το 2002 ή 2001) τουλάχιστον 50 ασθενοφόρα. Με τον όρο αυτό φωτογραφίζονται συγκεκριμένοι προμηθευτές και αποκλείονται όλοι οι άλλοι. Πρακτικά, ο όρος δεν έχει καμία σημασία.
3. Στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, στη συγκριτική τιμή των οχημάτων ενσωματώθηκαν και τα τέλη ταξινόμησης, αντίθετα με την πάγια απόφαση της Γ.Γ. Εμπορίου, σύμφωνα με την οποία οι συγκρίσεις γίνονται με βάση τις τιμές των οχημάτων, χωρίς τα τέλη ταξινόμησης. Αυτή η μεθόδευση, για όσους γνωρίζουν τα της αγοράς αυτοκινήτων, αφήνει πολλά περιθώρια επηρεασμού της τιμής και νοθεύει τον ανταγωνισμό.
Παρέμβαση
Ο διαγωνισμός βρισκόταν επί ένα περίπου χρόνο στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου, αρμόδια για παρόμοιες περιπτώσεις. Επειτα από προσπάθειες του υπουργείου Υγείας ανατέθηκε στο ΕΚΑΒ προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες. Οι αλλαγές στις προδιαγραφές, οι οποίες μετατρέπουν τον διαγωνισμό σε φωτογραφικό, έγιναν από το ΕΚΑΒ και μάλιστα παρά την αρχικώς αρνητική άποψη της επιτροπής προδιαγραφών του ΕΚΑΒ. Μόλις μια εβδομάδα μετά την επίσημη προκήρυξη υπήρξε δραστική παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, προκειμένου να επανεξεταστούν οι προδιαγραφές που προκαλούν εύλογες παρατηρήσεις και αιτιάσεις. Και κάτι τελευταίο. Ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε μόνο στην ελληνική γλώσσα, στην οποία αποκλειστικώς συντάχθηκαν και οι προδιαγραφές. Αυτό και μόνο το στοιχείο είναι δηλωτικό αθεράπευτου επαρχιωτισμού, αφού, προφανώς, ο διαγωνισμός είναι ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.