Στην πλέον δεινή θέση μεταξύ των πυροπλήκτων της Πελοποννήσου βρίσκονται οι 48.147 αλλοδαποί εργάτες σε Ηλεία, Μεσσηνία, Αρκαδία και Λακωνία, οι οποίοι όχι μόνον έχασαν τις σταθερές δουλειές τους, αλλά επιπλέον εξαιρούνται των επιδομάτων και, δυστυχώς, οι περισσότεροι δεν λαμβάνουν μερίδιο από την εθελοντική βοήθεια που καταφθάνει στις πυρόπληκτες περιοχές. Και αν στη δεκαετία του 1990 η έλευση μεταναστών από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές στην Πελοπόννησο προκάλεσε συγκρούσεις μεταξύ «Ασιατών» και «Βαλκάνιων» (Αλβανών κυρίως και πολύ λιγότερο Βουλγάρων) για τις θέσεις εργασίας, μπορεί κάποιος να φανταστεί τι πρόκειται να συμβεί για τις ελάχιστες δουλειές που έχουν απομείνει. Εύλογα αυτή τη φορά οι συγκρούσεις δεν θα περιοριστούν στο εσωτερικό των μεταναστευτικών κοινοτήτων. Στις χειμαζόμενες μικροκοινωνίες των χωριών οι «ξένοι» πολύ σύντομα μπορεί να γίνουν ανεπιθύμητοι…
Παρ’ όλα αυτά, οι Αλβανοί κυρίως δηλώνουν αποφασισμένοι να παραμείνουν στα χωριά όπου οι παλιότεροι από αυτούς κατοικούν εδώ και 15 χρόνια. Εδώ πηγαίνουν σχολείο τα παιδιά τους, εδώ έχουν βγάλει τα χαρτιά τους, εδώ τους γνωρίζουν και τους δίνουν δουλειά. Η συντριπτική τους πλειονότητα δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι πολύ απλά αύριο δεν θα υπάρχει δουλειά. Πιστεύουν ότι θα καταφέρουν να επιβιώσουν, έτσι όπως κατάφεραν να επιβιώσουν, παρά τις ταλαιπωρίες, όταν ήρθαν στην ξένη χώρα για να φτιάξουν νέα πατρίδα. Ο 38χρονος Βίκτωρ που έχει δύο παιδιά σε προεφηβική ηλικία δεν πιστεύει ότι θα αναγκαστεί να φύγει από την Ελλάδα. «Ηρθα το 1992 και δεν έχω φύγει ποτέ από το χωριό. Ελληνες και ξένοι πάθαμε μεγάλη ζημιά. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Αλλά ό,τι κι αν γίνει, θα το περάσουμε όπως θα το περάσουν όλοι».
«Δεν ξέρω πού να πάω…»
Αμήχανοι οι περισσότεροι μετανάστες δεν ξέρουν πού να στραφούν για βοήθεια. Ο 40χρονος Κώστας, που ζει μόνος του εδώ, έχει δουλέψει μόνο δύο ημέρες από τις πυρκαγιές. «Δεν ξέρω πού να πάω… Αμα βρω οικοδομή, θα πάω. Αλλά δεν το βλέπω εύκολο. Ασε που έχω ΟΓΑ και μετά θα χρειάζομαι ΙΚΑ. Δεν είναι εύκολο να φύγω. Για να πας αλλού θα πρέπει να έχεις στήριγμα. Θα δούμε…».
Στα 15 ευρώ έχει πέσει το ημερομίσθιο στην οικοδομή από 35 που ήταν πριν από τις πυρκαγιές. «Πλάκωσαν όλοι στο μεροκάματο στην οικοδομή, αλλά οικοδομή δεν υπάρχει. Αγροτική δουλειά δεν υπάρχει… Ελα να πάμε ψηλά στο χωριό να δεις τα χωράφια. Ελα στο σπίτι μου να ανοίξεις το ψυγείο να δεις τι υπάρχει. Δεν υπάρχει ούτε ένα κιλό γάλα για την μπέμπα μου» λέει με τραγική ένταση στη φωνή ο 30χρονος Ρονάλντο, πατέρας ενός κοριτσιού ενός έτους. Και εκφράζει το ανομολόγητο παράπονο όλων των μεταναστών: Ασφαλισμένοι είναι στον ΟΓΑ, αλλά επίδομα δεν παίρνουν. Αγρότες στη γη, αλλά αποζημίωση δεν παίρνουν. Ακόμη και από τους χιλιάδες τόνους εθελοντικής βοήθειας που φθάνουν στον νομό, κανένας δεν τους δίνει τίποτα.
«Εχω 15 χρόνια στην Ελλάδα και πληρώνω τα πάντα. Για να δουλεύουμε μας θέλουν. Δικαίωμα δεν έχουμε να πάρουμε κι εμείς βοήθεια; Δηλαδή επειδή είμαστε αλλοδαποί, θα μας πετάξουν στον δρόμο; Ανθρωποι δεν είμαστε; Αν το παίρνουν έτσι, τότε καλύτερα να μου πούνε: «Κύριε σήκω και φύγε. Δεν σε θέλω στον τόπο μου» κι εγώ θα γυρίσω στην Αλβανία. Αν είναι να πεθάνω από την πείνα, καλύτερα να πεθάνω στον τόπο μου». Το παραλήρημα του πατέρα που βλέπει τις οικονομίες των 500 ευρώ να εξαντλούνται γρήγορα διαδέχεται η ψυχραιμία: «Κάντε κάτι για μας που σεβόμαστε την Ελλάδα, που την αγαπήσαμε τόσα χρόνια που είμαστε εδώ. Τουλάχιστον δώστε μας ένα χέρι σ’ αυτόν τον πόλεμο που περάσαμε όλοι μαζί. Γιατί για μας είναι ο χειρότερος πόλεμος που ζούμε. Σ’ αφήνω γιατί έρχεται το αφεντικό μου».
Μακροπρόθεσμες προοπτικές
Η οικοδομή προβάλλει ως έσχατη, αλλά μακροπρόθεσμη λύση για ανεύρεση δουλειάς. Οι μηχανικοί από τον Τομέα Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (ΤΑΣ) δεν έχουν ακόμη αποκομίσει πλήρη εικόνα για τις ανάγκες ανοικοδόμησης, ώστε να ενημερώσουν τα κεντρικά και να σχεδιασθεί τι και πώς θα γίνει, σημειώνει ο αντιπρόεδρος του ΤΕΕ Δ. Ελλάδας κ. Γ. Σεφερλής. Οπότε οι ντόπιοι εργολάβοι δεν έχουν ξεκινήσει δουλιές για να απασχολήσουν κόσμο. Οσοι εργάζονται, μετά βίας απασχολούνται σε δουλειές που είχαν ξεκινήσει πριν από τις πυρκαγιές. Δεδομένου μάλιστα ότι οι διαδικασίες για τις οικοδομικές άδειες είναι χρονοβόρες και γραφειοκρατικές, είναι σίγουρο ότι η συγκεκριμένη αγορά θα χρειασθεί μήνες για να «ανοίξει». Επιπλέον, πέρα από την προεργασία για καθαρισμό δένδρων, υλοτόμηση και άλλες δευτερεύουσες εργασίες, δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει τα μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα. Μερικοί εργολάβοι έχουν ξεκινήσει έργα διευθέτησης του Αλφειού για τις πλημμύρες. Αλλά οι μεγάλες εταιρείες που αναμένεται να έρθουν στην περιοχή θα φθάσουν με δικό τους ειδικευμένο προσωπικό και μόνο στις δευτερεύουσες εργασίες θα χρησιμοποιήσουν ντόπιο προσωπικό. Οι προοπτικές απασχόλησης των αλλοδαπών, λοιπόν, είναι δυσοίωνες και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ετοιμότητα που θα δείξει η πολιτεία, ώστε να ξεκινήσουν τα έργα ανασύστασης των καλλιεργήσιμων γαιών και ανοικοδόμησης των κατεστραμμένων χωριών. Ομως, πολλοί φοβούνται ότι όταν κοπάσει ο κουρνιαχτός των μέτρων που εξαγγέλλονται και τελειώσει η προεκλογική περίοδος, η κατάσταση θα είναι ακόμη δυσκολότερη από πριν.