Σημαντικές αλλαγές που αποσκοπούν στην αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων περιλαμβάνονται σε σχέδιο νόμου, το οποίο καταθέτει άμεσα στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Σωτ. Χατζηγάκης. Οι νέες ρυθμίσεις επιφέρουν βελτιώσεις στη λειτουργία των διοικητικών δικαστηρίων και προσεγγίζουν το κρίσιμο πρόβλημα της βραδείας απονομής της δικαιοσύνης, με κύριο άξονα τον περιορισμό των συνεχών αναβολών και την εισαγωγή του θεσμού της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης (e-justice) και της «πρότυπης» δίκης. Μιας δίκης «εξπρές», που θα φθάνει έως το ΣτΕ με ταχείς ρυθμούς, ώστε να αποτελεί τον «πιλότο» σε συναφείς υποθέσεις με το ίδιο νομικό ζήτημα. Από την άλλη, με ένα «κλικ» στον ηλεκτρονικό του υπολογιστή και έναν προσωπικό κωδικό ο πολίτης θα μπορεί να παρακολουθεί ηλεκτρονικά, χωρίς μετακινήσεις, σε τι στάδιο βρίσκεται η υπόθεσή του.
Με τον νέο θεσμό της «πρότυπης» δίκης, παρέχεται στον γενικό επίτροπο της Επικρατείας η δυνατότητα να ζητά τον προσδιορισμό δικασίμου για υποθέσεις όπου ανακύπτουν νέα νομικά ζητήματα. Το δικαστήριο υποχρεούται να εκδώσει απόφαση εντός τεσσάρων μηνών. Ετσι, περιορίζεται και ο κίνδυνος εκδόσεως αντιφατικών αποφάσεων, και απαλλάσσονται από σημαντικό φόρτο τα πρωτοβάθμια, κυρίως δικαστήρια, τα οποία πολλές φορές κατακλύζονται από χιλιάδες ομοίου περιεχομένου υποθέσεις «π.χ. ΛΑΦΚΑ, οικογενειακό επίδομα).
Η αύξηση επίσης του ύψους του ποσού της διαφοράς για το οποίο θα επιτρέπεται η άσκηση έφεσης, αλλά και η πρόβλεψη αυστηρότερων προϋποθέσεων για την άσκηση αναίρεσης εκτιμάται ότι θα μειώσουν σημαντικά τον χρόνο έκδοσης αποφάσεων. Η έκδοση, για παράδειγμα, απόφασης από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο θα μειωθεί τουλάχιστον στο μισό (από τέσσερα και πλέον έτη κατά μέσο όρο, που απαιτείται σήμερα, σε λιγότερα από δύο έτη).
Με τις νέες διατάξεις, που συντάχθηκαν από επιτροπή νομικών υπό την προεδρία του αντιπροέδρου του ΣτΕ Μ. Βροντάκη:
– Καθιερώνεται και στις διοικητικές διαφορές ουσίας ο θεσμός της απόρριψης ή παραπομπής των ενδίκων μέσων που είναι προφανώς απαράδεκτα ή αβάσιμα ή έχουν εισαχθεί αναρμοδίως.
– Τίθενται περιορισμοί στην αλόγιστη χρήση της αίτησης αναίρεσης. Αυξάνονται έτσι τα χρηματικά όρια για το παραδεκτό της άσκησής της, ενώ για ορισμένες κατηγορίες υποθέσεων δεν επιτρέπεται ο περαιτέρω αναιρετικός έλεγχος.
– Περιορίζονται οι συνεχείς αναβολές. Η συζήτηση πλέον θα μπορεί να αναβληθεί με αίτηση του διαδίκου μόνο μία φορά, με δυνατότητα μάλιστα του δικαστηρίου να επιδικάσει σε βάρος του τα έξοδα της δίκης.
– Διευρύνεται η καθ’ ύλην αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων. Οι λιγότερο σημαντικές υποθέσεις θα εκδικάζονται από μονομελείς και όχι από πολυμελείς συνθέσεις.
– Σε περίπτωση καθυστέρησης έκδοσης απόφασης πέραν του οκταμήνου, αφαιρείται αμέσως η δικογραφία και κινείται κατά του δικαστού η πειθαρχική διαδικασία.